Muzeum Miejskie w Wadowicach

Muzeum Miejskie w Wadowicach – muzeum położone w Wadowicach. Działa w ramach Wadowickiego Centrum Kultury i jest położone w bezpośrednim sąsiedztwie Domu Rodzinnego Ojca Świętego Jana Pawła II.

Muzeum Miejskie w Wadowicach
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wadowice

Adres

Kościelna 4

Data założenia

1996

Zakres zbiorów

historia, sztuka ludowa

Kierownik

Marcin Witkowski

Położenie na mapie Wadowic
Mapa konturowa Wadowic, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum Miejskie w Wadowicach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Muzeum Miejskie w Wadowicach”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Muzeum Miejskie w Wadowicach”
Położenie na mapie powiatu wadowickiego
Mapa konturowa powiatu wadowickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum Miejskie w Wadowicach”
Położenie na mapie gminy Wadowice
Mapa konturowa gminy Wadowice, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Muzeum Miejskie w Wadowicach”
Ziemia49°52′59″N 19°29′37″E/49,883056 19,493611

Budynek

edytuj

Muzeum mieści się w jednej z najstarszych kamienic w mieście. Klasycystyczny budynek w stylu dworku pochodzi z początków XIX wieku. Charakterystycznym elementem architektury jest przedsionek i znajdujący się nad nim balkon tworzące ryzalit frontowy. Balkon zdobią kanelowane kolumny jońskie wspierające belkowanie i trójkątny przyczółek nad wejściem. Budynek posiada przelotową sień[1].

  Budynek wpisany jest do rejestru zabytków pod nr rej.: A-457/86 z 7.11.1986

Historia

edytuj

Pod koniec XIX wieku kamienica należała do zamożnej wadowickiej rodziny Schwartzów a następnie do Marii ze Schwartzów Gedlowej (1865-1947), żony doktora nauk lekarskich i działacza Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” Mieczysława Władysława Gedla (1852-1901)[2]. Kolejnym właścicielem był doktor wszechnauk lekarskich Jan Moskała (1868-1944), znany i ceniony lekarz pracujący w Wadowicach jeszcze przed wybuchem I wojny światowej[3]. Moskała zapisał budynek w testamencie Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie na działalność naukowo – badawczą.

W dwudziestoleciu międzywojennym na parterze znajdowała się „Mleczarnia Hygieniczna”, czyli jadłodajnia prowadzona przez Marię i Alojzego Banasiów, w której po śmierci matki Emilii stołował się wraz z ojcem młody Karol Wojtyła. Syn właścicieli, Jan Banaś (1917-1943) był szkolnym kolegą przyszłego papieża. W „Mleczarni Hygienicznej” mieściła się także siedziba klubu piłkarskiego „Polonia” Wadowice.

Po wojnie, w 1946 roku krótko mieściła się tutaj szkoła handlowa a w 1968 roku Uniwersytet Jagielloński, spadkobierca majątku po dr. Moskale, przekazał budynek miastu. W latach 1979 – 1994 przy ulicy Kościelnej znajdowała się siedziba Towarzystwa Miłośników Ziemi Wadowickiej (TMZW) a także biuro PTTK i Dział Zbiorów Specjalnych biblioteki miejskiej. W piwnicach działała galeria Biura Wystaw Artystycznych. Przez długi czas w budynku mieściły się też mieszkania prywatne.

Na piętrze, w oparciu o zbiory TMZW, prezentowane były wystawy historyczne i artystyczne. W 1991 roku otwarta została ekspozycja Zygmunta Krausa poświęcona katastrofie amerykańskiego liberatora B-24 „Hell's Angel”, który rozbił się w 1944 roku w Zygodowicach. Z dniem 1 stycznia 1996 roku władze miejskie powołały zinstytucjonalizowane muzeum – Zbiory Historyczne Ziemi Wadowickiej, prezentujące wystawę Z. Krausa i okazjonalne ekspozycje dotyczące sztuki i historii regionu. W październiku 2000 roku doszło do połączenia ZHZW i Wadowickiego Domu Kultury w jedną instytucję – Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity[4] – od tego czasu Muzeum Miejskie działa jako integralna część tej instytucji.

Zbiory

edytuj

Zbiory Muzeum Miejskiego opierają się o eksponaty zgromadzone przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Wadowickiej oraz muzealia zakupione i otrzymane w formie darowizn. Aktualnie kolekcja Muzeum liczy ponad 2 tysiące eksponatów, na które składają się m.in. obrazy, grafiki, oraz archiwalne dokumenty (dyplomy, świadectwa), fotografie, pocztówki i mapy związane z historią Wadowic.

Malarstwo i rzeźba

edytuj

Muzeum Miejskie posiada w swoich zbiorach obrazy (oleje, akwarele), ryciny, grafiki, litografie oraz rzeźby i kafle artystów związanych z miastem i ziemią wadowicką. Na kolekcję składają się m.in. prace: Wincentego Bałysa (malarstwo), Ludwika Jacha juniora (malarstwo), Ludwika Jacha seniora (malarstwo), Józefa Jury (kaflarstwo artystyczne), Karola Pustelnika (malarstwo), Franciszka Suknarowskiego (malarstwo, rzeźba), Jana Sarnickiego (malarstwo), Felicji Świtalskiej (malarstwo). W zbiorach znajdują się także obrazy i grafiki autorów współczesnych, m.in. M. Filek, K. Jankowskiej, J. Komana, R. Kurdziela, J. Kurnika, R. Kwaśnego, T. Kwiatkowskiego, M. Łasaka, Z. Połącarza, K. Sowińskiej, A. Zielińskiego.

Przypisy

edytuj
  1. Z. Jurczak (red.), Wadowickie ślady historii. Przewodnik, Wadowice 1987, s. 5.
  2. G. Studnicki, Kto był kim w Wadowicach?, Wadowice 2004, s. 64.
  3. G. Studnicki, Kto był kim w Wadowicach?, Wadowice 2004, s. 168.
  4. Historia muzeum [online], wck.wadowice.pl [dostęp 2015-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-22].

Bibliografia

edytuj