Nóż tokarskinarzędzie skrawające jednoostrzowe stosowane do obróbki toczeniem. Noże tokarskie używane są na wszelkiego rodzaju tokarkach.

Nóż tokarski z wymienną płytką z węgliku spiekanego
Geometria noża tokarskiego

Budowa noża tokarskiego

edytuj

W budowie noża tokarskiego wyróżniamy dwie podstawowe części: część roboczą i część chwytową. Część chwytowa noża tokarskiego służy do jego zamocowania w imaku obrabiarki. W części roboczej noża tokarskiego, która jest bezpośrednio związana z procesem skrawania, wyróżniamy:

  • powierzchnię natarcia – spływa po niej wiór oddzielony od obrabianego przedmiotu
  • powierzchnię przyłożenia – jest zwrócona do obrabianej powierzchni przedmiotu
  • krawędź skrawającą – linia przecięcia powierzchni natarcia z powierzchnią przyłożenia
  • ostrze – część robocza narzędzia ograniczona powierzchniami natarcia i przyłożenia
  • naroże – miejsce przecięcia się krawędzi skrawającej głównej z krawędzią pomocniczą.

Część robocza noża tokarskiego może być wykonana:

  • ze stali szybkotnącej – są to noże stosowane do obróbki stali i staliwa, żeliwa oraz miękkiego mosiądzu,
  • w postaci jedno- lub wieloostrzowych płytek z węglików spiekanych gatunku S lub H. Płytki gatunku S stosuje się do obróbki stali węglowej, staliwa, stali narzędziowej niehartowanej i stali nierdzewnej. Płytki gatunku H stosuje się do obróbki żeliwa, mosiądzu, brązu fosforowego, stopów lekkich i żeliwa ciągliwego.

Rodzaje noży tokarskich

edytuj

Według kryterium przystosowania do określonej metody obróbki rozróżnia się[1]:

  • noże punktowe (ogólnego przeznaczenia)
    • noże imakowe
      • noże jednolite
      • noże łączone w sposób trwały
      • noże składane
    • noże do głowic rewolwerowych
      • noże promieniowe
      • noże styczne
  • noże kształtowe
    • noże o ruchu promieniowym
      • noże jednolite
      • noże łączone w sposób trwały
      • noże składane
        • noże płytkowe
        • noże słupkowe
        • noże krążkowe
    • noże o ruchu stycznym
  • noże obwiedniowe

Noże tokarskie do obróbki drewna dzieli się na:

  • ręczne
    • noże żłobkowe
    • wyżłobiaki
    • wytaczaki
    • noże do gwintów
  • suportowe – o podobnym przeznaczeniu i kształcie ostrza jak noże tokarskie ręczne, lecz krótsze i grubsze.

Przypisy

edytuj
  1. S. Kunstetter: Narzędzia skrawające do metali. Konstrukcja.. Warszawa: WNT, 1973.