Ninszatapada
Ninszatapada (sum. nin.šà.ta.pà.da)[1] – mezopotamska księżniczka, córka Sin-kaszida, króla Uruk (XIX w. p.n.e.), arcykapłanka boga Meslamta-ea w mieście Durum[2].
Ninszatapada znana jest przede wszystkim ze swego listu, napisanego w języku sumeryjskim, skierowanego do Rim-Sina I (1822-1763 p.n.e.), króla Larsy[2]. List ten napisany został ok. 1800 r. p.n.e., w czasie, gdy Ninszatapada przebywała na wygnaniu[2]. Kilka lat wcześniej królestwo Uruk, rządzone przez królów z dynastii założonej przez jej ojca Sin-kaszida, podbite zostało przez Rim-Sina I, króla Larsy[2]. Ninszatapada, pełniąca wówczas już od wielu lat funkcję arcykapłanki (sum. nin.diĝir) boga Meslamta-ea w Durum, mieście leżącym w pobliżu Uruk, jako członkini pokonanej dynastii rządzącej musiała porzucić Durum i udać się na wygnanie[2]. Po kilku latach na wygnaniu będąca już w podeszłym wieku Ninszatapada postanowiła napisać sławiący Rim-Sina I list, w którym prosi go by wydał zgodę na jej powrót do Durum i przywrócenie należnej jej pozycji arcykapłanki boga Meslamta-ea w tym mieście[2][3]. W liście wychwala ona Rim-Sina I nazywając go „wiernym pasterzem”, „mędrcem”, „prawdziwym sędzią” i „bohaterem”[2]. Sławi go za oszczędzenie miast Uruk i Durum oraz za wzięcie ich mieszkańców w opiekę[2]. Upadek własnej dynastii przypisuje ona woli bogów Anu i Enlila, którzy to Rim-Sina I postanowili uczynić zwycięzcą[2]. W dalszej części listu Ninszatapada przedstawia samą siebie: „Tak mówi Ninszatapada, kobieta-skryba, arcykapłanka boskiego Meslamta-ea, córka Sin-kaszida, króla Uruk, twoja służka”[4], po czym opisuje swój ciężki los na wygnaniu:
- „Przez pięć lat nie byłam w swym mieście,
- żyję jak niewolnica i nikt nie zwraca uwagi.
- Z powodu Twego milczenia mój wygląd się zmienił,
- moje ciało jest na wpół martwe, chodzę zgarbiona.
- Gdy klaszczę w dłonie odpowiada mi cisza,
- nie znam dźwięku mego ...(?).
- W mym podeszłym wieku jestem wyrzucona jak wczorajszy dzień,
- zostałam wyrzucona ze swego pokoju i swej sypialni.
- [Jestem] jak ptak złapany w pułapkę,
- którego młode uciekły z gniazda:
- Moje dzieci rozpierzchły się daleko [...].
- Moje jedzenie jest pełne łez.
- Nie znajduję spokoju w mym łożu [...].
- Moja służka nie naprawia mych ubrań
- i muszę chodzić w łachmanach.
- Któż wstawi się za mną?”[5]
List Ninszatapady odnaleziony został pośród dokumentów z archiwum królewskiego z Larsy, co może wskazywać, iż dotarł on do Rim-Sina I i że ten przychylił się do jej prośby[2][3][4]. Wydaje się też, iż król Larsy wykorzystać mógł ten list w celach propagandowych, bo kopiowany był on w szkołach skrybów, o czym świadczy sześć zachowanych jego kopii[2]
Przypisy edytuj
Zobacz też edytuj
Bibliografia edytuj
- Hallo W., The World's Oldest Literature: Studies in Sumerian Belles-Lettres, BRILL, 2010.
- Halton Ch., Svärd S., Women's Writing of Ancient Mesopotamia, Cambridge University Press, 2017.
- Tetlow E., Women, Crime and Punishment in Ancient Law and Society, tom 1 (The Ancient Near East), A&C Black, 2004.
- Van Der Toorn K., Family Religion in Babylonia, Ugarit and Israel: Continuity and Changes in the Forms of Religious Life, BRILL, 1996.