Nowa fala (literatura fantastycznonaukowa)

Nowa fala (ang. New Wave) – termin określający nurt w literaturze fantastycznonaukowej, który pojawił się w połowie lat 60. XX wieku. Literatura nowofalowa odeszła od utartych kanonów s-f – fascynacji rozwojem techniki, eksploracją kosmosu, za to zajęła się człowiekiem i jego przeżyciami. Także warsztat pisarski był znacznie bardziej rozwinięty niż w klasycznej fantastyce[1].

Charakterystyka

edytuj

Andrzej Niewiadowski i Antoni Smuszkiewicz, autorzy Leksykonu polskiej literatury fantastycznonaukowej piszą, że „fantastyczne obrazy malowane przez pisarzy zainteresowanych dokonaniami twórców nowej fali są jedynie projekcjami stanów psychicznych, symbolami niesprecyzowanych tęsknot i niepokojów współczesnego człowieka”[2].

Dominika Oramus wymienia czynniki, które przyczyniły się do powstania Nowej fali w s-f: „zastąpienie optymizmu pesymizmem, badań przestrzeni kosmicznej eksploracją inner space (kosmosu wewnętrznego) oraz dbałość o poziom literacki”. Dzięki tym czynnikom utwory te „zaczęto uznawać nie za komercyjne opowiastki, ale za sztukę”[3].

Termin

edytuj

Termin „nowa fala” został zapożyczony od nowej fali w kinie francuskim. Rewolucyjne przemiany w literaturze s-f korespondowały z przemianami kulturowymi: rewolucją seksualną, narastającą niechęcią wobec wojny w Wietnamie, emancypacją kobiet.

Historia

edytuj

Początek Nowej fali w fantastyce wiązany jest z objęciem w 1964 przez Michaela Moorcocka stanowiska redaktora naczelnego pisma „New Worlds”[4]. David Kyle(inne języki), historyk zajmujący się fantastyką naukową zasugerował jednak, że doszło do niej także dzięki wkładowi H.L. Golda(inne języki), redaktora naczelnego pisma Galaxy[5].

Czołowi twórcy i najważniejsze utwory

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. New Wave Science Fiction – TV Tropes [online], TV Tropes [dostęp 2018-11-15] (ang.).
  2. Andrzej Niewiadowski, Antoni Smuszkiewicz: Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1990, s. 308, seria: Seria „SF” Wydawnictwa Poznańskiego. ISBN 83-210-0892-5.
  3. Dominika Oramus: O pomieszaniu gatunków. Science fiction a postmodernizm. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2010, s. 162. ISBN 978-83-7436-240-5.
  4. 4. The New Wave of SF | A Virtual Introduction to Science Fiction [online], virtual-sf.com [dostęp 2018-11-15] (ang.).
  5. David Kayle, A Pictorial History of Science Fiction, s. 119–120, ISBN 0-600-38193-5.
  6. New Wave Sci-Fi: 75 Best Novels of 1964–1983 – HILOBROW [online], hilobrow.com [dostęp 2018-11-15] (ang.).