OKl101 – polskie oznaczenie saksońskiego parowozu tendrzaka osobowego serii XIV HT.

OKl101
Ilustracja
Niemiecka lokomotywa 75 515
Producent

Sächsische Maschinenfabrik, Chemnitz

Lata budowy

1911-1921

Układ osi

1'C1'

Wymiary
Masa pustego parowozu

60,1 t

Masa służbowa

76,7 t

Długość

12 415 mm

Rozstaw osi skrajnych

8700 mm

Średnica kół napędnych

1590 mm

Średnica kół tocznych

1065 mm

Napęd
Trakcja

parowa

Ciśnienie w kotle

12 at

Powierzchnia ogrzewalna kotła

122,3 m²

Powierzchnia przegrzewacza

36,2 m²

Powierzchnia rusztu

2,30 m²

Średnica cylindra

550 mm

Skok tłoka

600 mm

Parametry eksploatacyjne
Moc znamionowa

723 kW

Prędkość konstrukcyjna

75 km/h

Historia

edytuj

Parowozy serii XIV HT produkowano w latach 1911-1921, początkowo dla kolei saksońskich Königlich Sächsische Staatseisenbahnen. Parowozy prowadziły pociągi pasażerskie. Ogółem powstało 106 sztuk: 95 w latach 1911-1918, w kilku nieznacznie różniących się seriach, po czym jeszcze 11 sztuk w 1921 roku, już dla kolei niemieckich[1]. Nosiły one pierwotnie numery od 1801 do 1906. Po przejęciu przez koleje niemieckie Deutsche Reichsbahn przemianowano je na serię (Baureihe) 755, z numerami od 75 501 do 75 588[1]. Większość lokomotyw służbę w Niemczech zakończyła pod koniec lat 60. XX w., ostatnia została wycofana w 1977 roku. Dwie zachowano do celów muzealnych (75 501 i 75 515)[1].

Po I wojnie światowej PKP eksploatowały 11 parowozów saksońskich oznakowanych jako OKl101. Parowozy prowadziły pociągi pasażerskie na południu i w centralnej Polsce. Parowozy znajdujące się na polskich oraz francuskich kolejach w czasie II wojny światowej były eksploatowane na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Po wojnie prowadziły pociągi na kolejach niemieckich[2].

Po zakończeniu II wojny światowej na PKP powrócił jeden parowóz OKl101, który zakończył służbę w 1949 roku[3] (według niektórych publikacji, do Polski powróciły ogółem 3 lokomotywy[4]).

Przypisy

edytuj
  1. a b c Manfred Weisbrod: Sachsen-Report Bd. No 4. Güterzuglokomotiven und Tender der K.S.St.E.B., Hermann Merker Verlag, 1996, ISBN 3-89610-001-7, s. 60-65 (niem.).
  2. Klaus Eckert: 1000 lokomotyw. Ożarów Mazowiecki: Firma Ksiegarska Jacek i Krzysztof Olesiejuk – Inwestycje, 2007. ISBN 978-83-7512-297-8.
  3. Paweł Terczyński: Atlas parowozów. Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, Poznań 2003, ISBN 83-901902-8-1. s. 94.
  4. Jan Piwowoński: Parowozy kolei polskich, WKiŁ, Warszawa 1978, s. 230.

Bibliografia

edytuj