O zmroku nad morzem

O zmroku nad morzem (cz. Soumrak) – wiersz czeskiego prozaika i poety Viktora Dyka[1], opublikowany w tomiku Devátá vlna, wydanym w 1930.

Viktor Dyk w 1927
Pogrzeb Viktora Dyka 20 maja 1931
Nagrobek Viktora Dyka
Popiersie Viktora Dyka w Mělníku

Forma edytuj

Utwór jest napisany przy użyciu krótkich, przeważnie ośmiozgłoskowych wersów, ułożonych w czterowersowe strofy. Składa się z trzech części, liczących odpowiednio dwie, cztery i ponownie cztery zwrotki.

Nalevo širé zřím moře,
napravo táhne se dýna.
Příboj, jenž tříští se o břeh,
mi cosi připomíná.
Viktor Dyk, Soumrak u moře

Treść edytuj

W omawianym utworze Dyk nawiązał do przesądu, mówiącego, że co siódma fala jest najsilniejsza i zarazem najbardziej niebezpieczna dla statków i ludzi[2]. Pisze, że osiem fal tylko się przyjaźnie przeleje, natomiast dziewiąta porwie i weźmie do niewoli.

Vln osm potopí pouze,
vln osm přeskočí.
Vln osm vesele bije
do prsou, do očí.
Vln osm nemá zlé moci,
vln osm laškuje jen.
Vln osm nemůže zmoci,
devátá vezme tě v plen!
Viktor Dyk, Soumrak u moře

Wiersz uchodzi za proroczy[3], ponieważ poeta w rok po wydaniu tomiku Devátá vlna utonął w Adriatyku niedaleko miejscowości Lopud w Jugosławii[4].

Przekład edytuj

Polski przekład omawianego wiersza (Wiktora J. Darasza) został opublikowany w rzeszowskiej „Frazie” w 2003[5].

Przypisy edytuj

  1. Józef Magnuszewski: Historia literatury czeskiej. Zarys. Wrocław: Ossolineum, 1973, s. 238-340.
  2. Dziewiąta fala. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2017-02-15]. (pol.).
  3. Devátá vlna. databook.cz. [dostęp 2017-02-15]. (cz.).
  4. Zdzisław Niedziela: Dyk Viktor, w: Literatury zachodniosłowiańskie czasu przełomów 1890-1990. Katowice: Śląsk, 1999, s. 100-102. ISBN 83-7164-056-0.
  5. Fraza 1-2 (39-40) 2003. katalog.czasopism.pl. [dostęp 2017-02-15]. (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj