Objaw przetokowy

Objaw przetokowy, inaczej reakcja mechaniczna przedsionka - jest to objaw, który może być wywołany na skutek połączenia (przetoki) pomiędzy uchem środkowym a uchem wewnętrznym. Polega on na reakcji przedsionkowej (układu równowagi) na skutek zmian ciśnienia w uchu zewnętrznym, przy istniejącej perforacji błony bębenkowej.

Lokalizacja

Przetoka zlokalizowana jest na przyśrodkowej ścianie jamy bębenkowej. Najczęściej powstaje ona na kanale półkolistym bocznym, rzadziej jest to okienko owalne lub okrągłe.

Przyczyny

Warunkiem powstania objawu są procesy patologiczne struktur oddzielających ucho środkowe od wewnętrznego. Najczęściej są one spowodowane niszczącym kość procesem zapalnym toczącym się w uchu środkowym (przewlekłe perlakowe zapalenie ucha środkowego) lub urazem (złamanie kości skroniowej) lub także złośliwym nowotworem naciekającym kość skroniową.

Technika wykonania

Do wykonania objawu przetokowego służy każdy mechanizm zmieniający ciśnienie w uchu zewnętrznym. Może być to:

ssak uszny do odsysania wydzieliny;
ucisk na skrawek;
zatkanie przewodu słuchowego zewnętrznego;
balon Politzera;
oczyszczanie ucha wacikiem.

Przy istniejącej perforacji w błonie bębenkowej i jednoczesnej przetoce zmiany ciśnienia powietrza z przewodu słuchowego zewnętrznego przenoszą się przez perforacje w błonie bębenkowej na przetokę wywołując odkształcenie odsłoniętej części ucha wewnętrznego (najczęściej kanału półkolistego bocznego). Zmiana ciśnień powoduje odkształcenie i ruch endolimfy. Na skutek tego powstaje reakcja przedsionkowa. Jej objawami są zawroty głowy i oczopląs.

Niekiedy mimo istnienia przetoki w ścianie przyśrodkowej jamy bębenkowej objawu przetokowego wywołać nie można. Może być to spowodowane zamknięciem przetoki przez ziarninę zapalną lub nowotworową, a także przez perlaka. Objawu przetokowego nie udaje się wywołać także w uchu wewnętrznym zniszczonym przez proces zapalny (np. zwłóknienie po ropnym zapaleniu błędnika), czyli w porażonym błędniku.

Bibliografia

Otorynolaryngologia praktyczna - podręcznik dla studentów i lekarzy. G. Janczewski (red.). T. I. Gdańsk: Via Medica, 2005. ISBN 83-89861-31-3.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.