Odchylenie ćwiartkowe

Odchylenie ćwiartkowe (także odchylenie kwartylne) – połowa rozstępu ćwiartkowego, czyli połowa różnicy pomiędzy trzecim a pierwszym kwartylem[1]. Inaczej można określić je jako połowę obszaru zmienności 50% środkowych jednostek zbiorowości[2].

Odchylenie ćwiartkowe określone jest wzorem:

[2],

gdzie oznacza kwartyl trzeci, a kwartyl pierwszy.

Interpretacja edytuj

Wskazuje, jak kwartyle przeciętnie odchylają się od mediany - jakie jest przeciętne odchylenie 50% środkowych jednostek zbiorowości od mediany[3].

Zastosowanie edytuj

  • Potrzeba wyeliminowania wpływu wartości skrajnych (skrajnie dużych lub skrajnie małych)[2].
  • Pomiar zróżnicowania cechy o rozkładzie skrajnie asymetrycznym[3].

Odchylenie ćwiartkowe jest wykorzystywane do obliczania m.in. pozycyjnego współczynnika zmienności oraz pozycyjnego typowego obszaru zmienności cechy[4].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Janina Jóźwiak, Jarosław Podgórski: Statystyka od podstaw. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2012, s. 49. ISBN 978-83-208-2014-0.
  2. a b c Mirosław Krzysztofiak, Andrzej Luszniewicz, Statystyka, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1976, s. 128.
  3. a b Ewa Wasilewska, Statystyka opisowa od podstaw. Podręcznik z zadaniami, Warszawa: Wydawnictwo SGGW, 2009, s. 158, ISBN 978-83-7583-172-6.
  4. Anna Bielecka: Statystyka dla menedżerów. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2011, s. 159, 160. ISBN 978-83-264-1335-3.