Offizier-Gefangenenlager Reisen

Offizier-Gefangenenlager Reisen (pol. Obóz dla oficerów w Rydzynie) – niemiecki obóz jeniecki okresu I wojny światowej, który funkcjonował w latach 1916–1918 w obrębie zamku w Rydzynie. Był jedynym obozem oficerskim na terenie V Korpusu Armijnego[1].

Offizier-Gefangenenlager Reisen
ilustracja
Typ

obóz jeniecki

Odpowiedzialny

 Cesarstwo Niemieckie

Rozpoczęcie działalności

1916

Zakończenie działalności

po 27 listopada 1918

Miejsce

Zamek w Rydzynie

Liczba więźniów

319+

Narodowość więźniów

Rosjanie i Francuzi

Komendanci

mjr von Memerty

Położenie na mapie Rydzyny
Mapa konturowa Rydzyny, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Offizier-Gefangenenlager Reisen”
Położenie na mapie Rzeszy Niemieckiej
Mapa konturowa Rzeszy Niemieckiej, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Offizier-Gefangenenlager Reisen”
Ziemia51°47′14,55″N 16°40′15,75″E/51,787375 16,671042

Obóz zlokalizowano w obrębie zamku, który stoi na wyspie otoczonej szeroką fosą, co w znacznym stopniu naturalnie ułatwiało strzeżenie uwięzionych w obiekcie żołnierzy. Zamek był opuszczony i zniszczony, w związku z czym władze niemieckie wyremontowały go i adaptowały do celów więziennych. Na dziedzińcu umieszczono agregat prądotwórczy, zapewniający energię dla obozu. Służba strażnicza ulokowana była w sąsiadujących z zamkiem oficynach[1].

Więźniowie korzystać mogli z boiska i kortów tenisowych, jak również mieli kantynę i świetlicę. Umożliwiono im praktyki religijne, a także prowadzenie życia kulturalnego (teatr, koncerty, rosyjska gazeta В замке, czyli W zamku). Warunki przebywania w obozie były stosunkowo dobre, zwłaszcza gdy porównać je do obozów dla szeregowych żołnierzy[1].

Jeszcze w trakcie prac adaptacyjnych (1916) przybyła do obozu pierwsza grupa jeńców francuskich ze Szprotawy i Moguncji. 5 listopada 1917 w obozie przetrzymywano 319 jeńców – 204 Rosjan, w tym 153 oficerów, oraz 115 Francuzów, w tym 82 oficerów. Resztę stanowili żołnierze szeregowi. 10 października 1918 w obozie było 304 oficerów rosyjskich, a do prac gospodarczych zatrudniano 78 szeregowych Rosjan. W obozie więziono m.in. Henri Eugène Coutanta (1886–1971[2]), deputowanego do francuskiego Zgromadzenia Narodowego[3]. Kapelanem obozowym był ksiądz Aleksy Klawek, a ostatnim z komendantów – major von Memerty. Obóz funkcjonował jeszcze na pewno 27 listopada 1918, a zlikwidowano go najpewniej w grudniu tego roku. Polacy odzyskali Rydzynę 17 stycznia 1920[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Jarosław Bączyk: Armie za drutami. Jeńcy wojskowi na terenie prowincji poznańskiej (1914–1918). Poznań: Wielkopolskie Muzeum Niepodległości, 2015, s. 61–63. ISBN 978-83-935127-5-1.
  2. ASSEMBLÉE NATIONALE, Henri, Eugène Coutant
  3. Le député Henri Coutant prisonnier à Posen, w: Le Petit Parisien, 21.6.1916