Okręgi specjalne Tokio

23 okręgi specjalne (特別区 tokubetsu-ku) są samorządnymi, specjalnymi jednostkami terytorialnymi, posiadającymi autonomiczną władzę, należącymi do centralnej, najbardziej zaludnionej części Tokio. Tak zorganizowane okręgi znajdują się tylko w Tokio. Po japońsku nazywają się nijūsan-ku (23 区), co znaczy „23 okręgi”.

23 okręgi specjalne (na mapie żółte)

23 okręgi specjalne

Wyjątkowość okręgów polega na tym, że mimo posiadania autonomii lokalnej rady muszą bezkonfliktowo funkcjonować razem w jednym, wielkim obszarze Tokio. Z tego powodu niektóre służby publiczne są zarządzane przez radę metropolii Tokio. Są to: system wodociągowy i kanalizacja oraz straż pożarna.

Aby zapewnić działanie wspólnych służb publicznych rada metropolii Tokio przekazuje 23 okręgom specjalnym ze swojego budżetu część podatków lokalnych, które normalnie zasilają budżet miasta, co pozwala na sfinansowanie lokalnej administracji.

Słowo „specjalne” odróżnia je od pozostałych okręgów (区 ku) innych głównych miast japońskich. Przed 1943 okręgi Tokio nie różniły się od okręgów Osaki czy Kioto. W 1943, gdy zostały połączone rady miasta i prefektury we wspólną radę metropolii, okręgi zostały jej bezpośrednio podporządkowane.

W latach 70. XX wieku okręgi uzyskały większą autonomię niż okręgi innych miast, stając się bardziej miastami niż okręgami. Każdy z okręgów specjalnych ma wybieranego burmistrza (区長; kuchō) i radę (区議会 kugikai).

W 2000 parlament japoński zadecydował, że okręgi specjalne staną się lokalnymi jednostkami terytorialnymi (地方公共団体 chihō-kōkyō-dantai), mającymi prawa podobne do miast. Posiadają one własne służby miejskie, jak np. zbieranie i przetwarzanie odpadków.

Okręgi mają od 10 km² do 60 km² oraz od 40 000 do 830 000 ludności. Setagaya ma najwięcej ludności, zaś Ota największą powierzchnię.

Zaludnienie 23 okręgów specjalnych wynosi 8,34 mln (1 września 2003), co stanowi około dwu trzecich populacji Tokio i jedną czwartą populacji obszaru metropolii Tokio. Gęstość zaludnienia wynosi 13 300 osób/km².

Lista okręgów specjalnych

Nazwa	Kanji	Populacja	Gęstość zaludnienia [na km²]	Powierzchnia [km²]	Główne dzielnice
Adachi	足立区	674 067	12 660	53,25	Ayase, Kitasenju, Takenotsuka
Arakawa	荒川区	213 648	21 030	10,16	Arakawa, Machiya, Nippori, Minamisenju
Bunkyō	文京区	223 389	19 790	11,29	Hongō, Yayoi, Hakusan
Chiyoda	千代田区	59 441	5100	11,66	Nagatachō, Kasumigaseki, Ōtemachi, Marunouchi, Akihabara, Yūrakuchō, Iidabashi, Kanda
Chūō	中央区	147 620	14 460	10,21	Nihonbashi, Kayabachō, Ginza, Tsukiji, Hatchōbori, Shinkawa, Tsukishima, Kachidoki, Tsukuda
Edogawa	江戸川区	685 899	13 750	49,90	Kasai, Koiwa
Itabashi	板橋区	569 225	17 670	32,22	Itabashi, Takashimadaira
Katsushika	葛飾区	447 140	12 850	34.80	Tateishi, Aoto, Kameari, Shibamata
Kita	北区	345 063	16 740	20,61	Akabane, Ōji, Tabata
Kōtō	江東区	502 579	12 510	40,16	Kiba, Ariake, Kameido, Tōyōchō, Monzennakachō, Fukagawa, Kiyosumi, Shirakawa, Etchūjima, Sunamachi, Aomi
Meguro	目黒区	280 283	19 110	14,67	Meguro, Nakameguro, Jiyugaoka, Komaba, Aobadai
Minato	港区	248 071	12 180	20,37	Odaiba, Shinbashi, Hamamatsuchō, Mita, Roppongi, Toranomon, Aoyama, Azabu
Nakano	中野区	332 902	21 350	15,59	Nakano
Nerima	練馬区	726 748	15 120	48,08	Nerima, Ōizumi, Hikarigaoka
Ōta	大田区	722 608	11 910	60,66	Ōmori, Kamata, Haneda, Den-en-chōfu
Setagaya	世田谷区	910 868	15 690	58,05	Setagaya, Shimokitazawa, Kinuta, Karasuyama, Tamagawa
Shibuya	渋谷区	227 850	15 080	15,11	Shibuya, Ebisu, Harajuku, Daikanyama, Hiroo, Sendagaya, Yoyogi
Shinagawa	品川区	392 492	17 180	22,84	Shinagawa, Gotanda, Ōsaki, Hatanodai, Ōimachi, Tennōzu
Shinjuku	新宿区	339 211	18 620	18,22	Shinjuku, Takadanobaba, Ōkubo, Kagurazaka, Ichigaya, Yotsuya
Suginami	杉並区	570 483	16 750	34,06	Kōenji, Asagaya, Ogikubo
Sumida	墨田区	260 358	18 910	13,77	Kinshichō, Morishita, Ryōgoku
Toshima	豊島区	294 673	22 650	13,01	Ikebukuro, Komagome, Senkawa, Sugamo
Taitō	台東区	200 486	19 830	10,11	Ueno, Asakusa
Ogółem		9 375 104	15 146	619

Zobacz też

• Tokio

Linki zewnętrzne

• Prefektura Metropolii Tokio – Omówienie podziału administracyjnego Tokio (ang.)