Opłakiwanie Chrystusa (obraz przypisywany Girolamowi Muzianowi)
Opłakiwanie Chrystusa – obraz olejny znajdujący się w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Ukcie (gmina Ruciane-Nida) przypisywany włoskiemu malarzowi Girolamowi Muzianowi.
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
XVI wiek |
| Medium | |
| Wymiary |
143 × 113 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Historia edytuj
Dzieło pochodzi z Królewskiego Muzeum w Berlinie, skąd w 1864 roku zostało przekazane do ewangelickiego wówczas kościoła w Ukcie[1]. Przed 1864 rokiem obraz przechodził kilka restauracji, m.in. uzupełniano zaprawę, wymieniono krosno i wykonano dublaż. Zabiegi te nieodwracalnie zniszczyły warstwę malarską: została ona w wielu miejscach przemyta i przetarta, wykonano też retusze i przemalowania[2]. Po 1864 roku obraz nie był poddawany żadnym zabiegom konserwatorskim, a w 1981 roku był jedynie zdemontowany na czas remontu świątyni[1].
Gruntowne prace konserwatorskie przeprowadzono od lutego do listopada 2011 roku. Przywrócono wówczas pierwotny wygląd dzieła i jego funkcje kultowe[1].
Kompozycja edytuj
Obraz przedstawia jedną ze scen Pasji – opłakiwanie Chrystusa. Główną postacią jest Jezus na przykrytym całunem katafalku, namalowany w pozycji półsiedzącej. Jego anatomia jest wyraźnie oddana, brakuje śladów męki. Oprócz Jezusa na obrazie obecni są jeszcze: Maria Magdalena (frontalnie), Józef z Arymatei (w kontrapoście), św. Jan Ewangelista, Matka Boska (siedząca) i Nikodem. Kompozycja jest teatralna i estetyzująca, a także zwarta i statyczna, mimo pewnej ekspresji gestów osób przedstawionych. Układy tych osób są oparte na symetrii osiowej. Sześć obecnych na płótnie postaci ukazano w układzie piramidalnym. Światłocień jest płynny[3].
Autorstwo edytuj
Autor obrazu nie jest znany. Dzieło przypisywane bywa Girolamowi Muzianowi[4], jednak z atrybucją taką nie zgadza się Grażyna Dzisko-Wadas, która w 2011 r. przeprowadziła jego konserwację. Podobnego zdania jest Patrizia Tosini, autorka monografii Muziana, która Opłakiwanie z Ukty uważa za kopię obrazu Livia Agrestiego z ok. 1560-1570 wykonaną przez artystę z jego kręgu. Dzisko-Wadas sądzi, że to obraz z Ukty był pierwowzorem dla dzieła Agrestiego i na tej podstawie Opłakiwanie z Ukty datuje na okres po 1570 roku[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Grażyna Dzisko-Wadas. Konserwacja obrazu Opłakiwanie z Ukty. „Biuletyn Oddziału Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków”. 9-11/2011-2013. s. 114.
- ↑ Grażyna Dzisko-Wadas. Obraz Opłakiwanie z Ukty. Atrybucja i datowanie. „Biuletyn Oddziału Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków”. 9-11/2011-2013. s. 107-108.
- ↑ Grażyna Dzisko-Wadas. Obraz Opłakiwanie z Ukty. Atrybucja i datowanie. „Biuletyn Oddziału Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków”. 9-11/2011-2013. s. 109-110.
- ↑ Autorstwo Muziana podaje m.in. Adolf Boetticher: Die Bau und Kunstdenkmäler der Provinz Ostpreussen. Cz. 6: Masuren. Königsberg: 1896, s. 117.
- ↑ Grażyna Dzisko-Wadas. Obraz Opłakiwanie z Ukty. Atrybucja i datowanie. „Biuletyn Oddziału Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków”. 9-11/2011-2013. s. 112-113.