Operacja kwantuńska

Operacja kwantuńska – rozpoczęta z chwilą wypowiedzenia wojny Japonii przez ZSRR (8 sierpnia 1945) operacja militarna zaplanowana przez marszałka Aleksandra Wasilewskiego, której celem było wyzwolenie spod okupacji japońskiej Mandżurii i Korei do 38 równoleżnika (24 sierpnia 1945), oraz zajęcie Sachalinu i Kuryli. Operacja miała również pomścić klęskę Rosjan, poniesioną w wojnie z Japończykami 40 lat wcześniej.

Operacja kwantuńska
— II wojna światowa, wojna na Pacyfiku —
Czas	8 sierpnia – 2 września 1945
Miejsce	Mandżuria, Sachalin, Wyspy Kurylskie, Korea
Terytorium	Azja
Wynik	Decydujące zwycięstwo ZSRR i jego sojuszników
Strony konfliktu
ZSRR Mongolia Chiny Japonia Mandżukuo Mengjiang
Dowódcy
Aleksandr Wasilewski Otozō Yamada
Siły
ZSRR 1 577 225 żołnierzy 26 137 dział 5556 czołgów i dział samobieżnych 5386 samolotów Mongolia 16 000 żołnierzy Japonia 1 217 000 żołnierzy 5360 dział 1155 czołgów 1800 samolotów 1215 pojazdów Mandżukuo 200 000 żołnierzy Mengjiang 10 000 żołnierzy
Straty
12 031 zabitych lub zaginionych 24 425 rannych (radzieckie źródła) 83 737 zabitych 640 276 pojmanych (japońskie źródła) 21 000 zabitych
brak współrzędnych

Ze strony japońskiej działania prowadziła tam tzw. Armia Kwantuńska. Po stronie sowieckiej działania były organizowane przez wojska Frontu Dalekowschodniego. Część wojsk radzieckich przerzucano na ten odcinek frontu tuż po opanowaniu Berlina. Główną operacyjną jednostką atakującą Armii Czerwonej był Front Zabajkalski, dowodzony przez marszałka Rodiona Malinowskiego (wcześniej dowódca II Frontu Ukraińskiego, potem Minister Obrony ZSRR), atakujący na kierunku Bajkał - Morze Wschodniochińskie.

Ofensywa radziecka nie natrafiła na silny opór. Wojska ZSRR pokonały trasę ok. 2000 km oraz góry Wielki Chingan w ciągu około tygodnia. Ponad pół miliona żołnierzy japońskich dostało się do niewoli radzieckiej. Armia Czerwona zniszczyła równie liczną Armię Kwantuńską w zaledwie 12 dni.