Order Palm Akademickich

Palmy akademickie, Order Palm Akademickich (fr. L'Ordre des Palmes académiques) – francuskie odznaczenie państwowe nadawane wybitnym naukowcom oraz postaciom świata kultury i szkolnictwa.

Order Palm Akademickich
L'Ordre des Palmes académiques
Awers
Awers insygniów komandorskich
Awers
Awers insygniów oficerskich
Awers
Awers insygniów kawalerskich
Rewers
Rewers II i III stopnia
Baretka
Baretka komandorska
Baretka
Baretka oficerska
Baretka
Baretka kawalerska
Ustanowiono

4 października 1955

Powyżej

Medal Ruchu Oporu

Poniżej

Order Zasługi Rolniczej

Pierwotnie ustanowione jako tytuł honorowy przez cesarza Napoleona Bonaparte w 1808 roku w celu uhonorowania wybitnych profesorów Uniwersytetu Paryskiego. W obecnej formie zostało ustanowione 4 października 1955 przez premiera Edgara Faure'a na wzór odznaczenia nadawanego od 1808. Jest to więc najstarsze wyłącznie cywilne francuskie odznaczenie.

Rys historyczny edytuj

W chwili ustanowienia jako tytuł honorowy w 1808, miał za zadanie wyróżnienie najwybitniejszych działaczy szkolnictwa uniwersyteckiego, w bardzo szerokim znaczeniu, gdyż w tamtych czasach do uniwersytetów zaliczały się również licea (w systemie francuskim matura, baccalauréat, jest pierwszym stopniem uniwersyteckim), w szczególności naukowców i profesorów.

W 1850 order podzielono na dwie klasy:

  • Officier de l’Instruction Publique zwany Złote Palmy,
  • Officier d’Académie zwany Srebrne Palmy[1].

Dopiero w 1866 tytuł Palm Akademickich został powiązany z odznaczeniem[2]. Dystynkcje haftowane na togach ustępują metalowej plakietce zawieszonej na wstążce z mory, wpierw czarnej, później fioletowej. Medal miał kształt gałęzi oliwnej i laurowej. Oliwki często były emaliowane na czerwono, tylko kilka egzemplarzy miało zielone oliwki.

4 października 1955 odznaczenie przekształcono z akademickiego w resortowe i podzielono na trzy klasy (Kawalera, Oficera i Komandora)[1]. Obecnie stosuje się przepisy z ustawy z 1955 roku, z drobnymi poprawkami z 2002[3].

Odznaczenie to nobilituje wybranych członków społeczności edukacyjnej, uczących lub nie. Możliwość jego przyznania już w 1866 została poszerzona o osoby nie uczące, które wniosły duży wkład w proces edukacji narodowej Francji. Może ono zostać również przyznane obcokrajowcom oraz Francuzom przebywającym za granicą aktywnie uczestniczącym w popularyzacji kultury francuskiej na świecie.

Promocje i nominacje, na mocy dekretu Premiera Francji ogłoszonego na wniosek Ministra Edukacji, mają miejsce dwa razy w roku: 1 stycznia (osoby niepodlegające francuskiemu Ministerstwu Edukacji) i 14 lipca (osoby podlegające temu ministerstwu).

W kolejności starszeństwa francuskich odznaczeń zajmuje dziewiąte miejsce, za Medalem Ruchu Oporu, a przed Orderem Zasługi Rolniczej[4], a spośród czterech odznaczeń resortowych – na miejscu pierwszym, przed Orderem Zasługi Rolniczej, Orderem Zasługi Morskiej i Orderem Sztuki i Literatury[4][5].

Insygnia edytuj

W chwili obecnej, od ponownego ustanowienia w 1955, order jest przyznawany w trzech klasach:

  • Komandor (fr. Commandeur) – pozłacany medal w kształcie liści palmowych o wysokości 60 mm zawieszony na wstążce przyczepionej do obręczy o średnicy 22 mm, całość zawieszona na łańcuchu, wstążka z białymi pasami i rozetą. Komandorem można zostać najwcześniej 3 lata (do 2002 r. 5 lat) po otrzymaniu stopnia Oficera.
  • Oficer (fr. Officier) – medal w kształcie liści palmowych pokryty fioletową emalią o wysokości 35 mm, wstążka z rozetą. Oficerem może zostać Kawaler najwcześniej 5 lat po otrzymaniu orderu niższej klasy.
  • Kawaler (fr. Chevalier) – medal w kształcie liści palmowych pokryty fioletową emalią o wysokości 35 mm, wstążka bez rozety. Kawaler musi mieć co najmniej 35 lat i pracować w szkolnictwie od co najmniej 10 lat (do reformy w 2002 r. od 15 lat).

Współczesny medal, dzieło kowala artystycznego Raymonda Subes'a, jest niesymetryczny – po lewej stronie znajduje się 12 liści, po prawej, 11 (w sumie 23 liście).

Wstążka dla wszystkich stopni jest fioletowa, o szerokości 32 mm.

Odznaczeni edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Orderem Palm Akademickich.
Z tym tematem związana jest kategoria: Polacy odznaczeni Orderem Palm Akademickich.

Przypisy edytuj

  1. a b Paul Hieronymussen: Orders, Medals and Decorations of Europe in colour, Nowy Jork, 1967, s. 162
  2. Historique des Palmes académiques. amopa.asso.fr (Association des membres de l'Ordre des Palmes académiques). [dostęp 2016-03-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-15)]. (fr.).
  3. Décret n°55-1323 du 4 octobre 1955 portant institution d'un ordre des Palmes académiques. legifrance.gouv.fr. [dostęp 2016-11-15]. (fr.).
  4. a b Liste des décorations officielles françaises susceptibles d'être portées. prestige-et-tradition.fr, 15 lipca 2010.
  5. L'ordre du Mérite agricole. agriculture.gouv.fr. [dostęp 2016-11-14]. (fr.).