Pača (węg. Andrási) – wieś w powiecie Rożniawa, w kraju koszyckim, na Słowacji. Liczy 635 mieszkańców (2011).

Pača
Ilustracja
Kościół katolicki we wsi Pača
Państwo

 Słowacja

Kraj

 koszycki

Powiat

Rożniawa

Starosta

Ladislav Zagiba[1]

Powierzchnia

25,58[2] km²

Wysokość

418[potrzebny przypis] m n.p.m.

Populacja (2023)
• liczba ludności
• gęstość


529[3]
20,58[4] os./km²

Nr kierunkowy

058

Kod pocztowy

049 41

Tablice rejestracyjne

RV

Położenie na mapie kraju koszyckiego
Mapa konturowa kraju koszyckiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pača”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pača”
Ziemia48°40′44″N 20°36′31″E/48,678889 20,608611
Strona internetowa
Widok na ulicę

Położenie edytuj

Pača leży w dolinie Krasnohorskiego Potoku (słow. Krásnohorský potok, też Pačianský potok), w południowej części Gór Wołowskich, ok. 6 km na północny wschód od Rożniawy. Zabudowania wsi rozciągają się na wys. 410-460 m n.p.m. Należy do historycznej krainy Gemer. Komunikacja autobusowa z Rożniawą przez Krásnohorské Podhradie.

Historia edytuj

Pierwsza pisemna wzmianka o wsi pochodzi z 1338 r. Jako pierwsi pojawili się tu wędrowni pasterze pochodzenia rusińskiego, którzy na teren Gemeru przeniknęli przez grzbiety Gór Wołowskich ze Spisza w pierwszej połowie XIV w. Byli oni koczownikami, zajmującymi się hodowlą owiec i kóz. Z czasem przez właścicieli feudalnego „państwa” krasnohorskiego (z siedzibą na zamku Krásna Hôrka) zostali zmuszeni do osiedlenia się na stałe i wraz z miejscowymi (słowackimi) pasterzami z rodu Paka założyli Pačą osadę (stąd Pača) nad Pačy Potokiem. Ludność rusińska dominowała we wsi do połowy XVIII w.

Według tradycji już w 1810 r. była we wsi ludowa szkoła. Państwową szkołę wybudowano w 1903 r., a jej fundatorem (wraz z parcelą) był hrabia Dionizy Andrássy z Krásnej Hôrki. Zabudowania wsi – pierwotnie drewniane, kryte słomianymi strzechami – niszczyły pożary w 1906 i 1913 r. Dopiero po tych klęskach zaczęto wznosić domy z kamienia i gliny, kryte początkowo gontem, później dachówką ceramiczną.

W ciągu XIX w. znaczna część ludności znalazła zajęcie w okolicznych kopalniach i hutach żelaza. Obecnie mieszkańcy utrzymują się z pracy w leśnictwie oraz w przemyśle, handlu i usługach w Rożniawie.

Przypisy edytuj

  1. Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-09-24]. (słow.).
  2. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 25,58S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
  3. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
  4. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.

Bibliografia edytuj

  • Ďurček Jozef a kolektív: Slovenské rudohorie. Volovské vrchy a Čierna hora. Turistický sprievodca ČSSR č. 30, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1988, brak ISBN.
  • Volovské vrchy – Krompachy. Turistická mapa 1:50 000, wyd. VKÚ Harmanec, 1995, ISBN 80-85510-80-4.