Pałac Tyzenhausa w Grodnie
Pałac Antoniego Tyzenhausa w Grodnie – nieistniejący pałac na Horodnicy w Grodnie wzniesiony dla Antoniego Tyzenhausa w XVIII wieku, spalony w 1915 roku.
.jpg) Pałac Tyzenhausa na pocztówce z 1915 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
prawdopodobnie Józef Sacco |
| Inwestor |
Antoni Tyzenhauz |
| Kondygnacje |
2 |
| Zniszczono |
1915 |
| Pierwszy właściciel |
Antoni Tyzenhaus |
Położenie na mapie Grodna  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
 53°41′05″N 23°50′04″E/53,684722 23,834444
| |
Pałac został najprawdopodobniej zaprojektowany przez Józefa Sacco, z którym współdziałali: architekt Józef Mezer i malarze oraz dekoratorzy: Piotr Gierzydowicz, Karol (Łukasz) Hübel, Antoni Gruszecki i Louis Folville.
Pałac składał się z centralnej, dwukondygnacyjnej części oraz dwóch parterowych skrzydeł. Parterowe części pałacu były nakryte wysokim, gładkim trójspadowym dachem. Główny korpus pałacu miał układ dwutraktowy. Trakt frontowy mieścił na osi niewielki owalny westybul z jednobiegowymi schodami prowadzącymi na piętro. Od strony parku, w środkowej części pałacu istniały dwa salony i pokój jadalny oraz wielka sala balowa o funkcjonalności również koncertowej i teatralnej. Antoni Tyzenhaus utrzymywał w Horodnicy ponadtrzydziestoosobową kapelę, teatr oraz balet pod kierownictwem mistrzów tańca.
Oba skrzydła miały również układ dwutraktowy, z korytarzami pośrodku. Pokoje tu były przeznaczone dla gości, administracji, służby i na biura.
Po III rozbiorze Polski pałac został przeznaczony na siedzibę gubernatora. Bez wielkich zmian przetrwał w takim stanie do 1915 roku, gdy – w wyniku niemieckiego bombardowania – spłonął i nie został odbudowany po I wojnie światowej.
Obie wojny przetrwał park założony za pałacem, na zboczu schodzącym do rzeczki Horodniczanki, po 1920 roku przekształcony w ogród miejski.
Pałac na Horodnicy został opisany w 3. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego.
Bibliografia
edytuj- Horodnica, [w:] Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 3: Województwo trockie, Księstwo Żmudzkie, Inflanty Polskie, Księstwo Kurlandzkie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1992, s. 46–47, ISBN 83-04-03947-8, ISBN 83-04-03701-7 (całość).