Wikipedia

Partia Socjalistów Republiki Mołdawii

Partia Socjalistów Republiki Mołdawii (rum. Partidul Socialiștilor din Republica Moldova) – socjalistyczna partia polityczna w Mołdawii. W latach 2005–2011 była znana jako Partia Socjalistów Mołdawii „Ojczyzna” (Partidul Socialiștilor din Moldova „Patria-Rodina”, PSMPR). Partia jest w dużej mierze następczynią Partii Komunistów Republiki Mołdawii (PCRM). W 2021 roku utworzyła Blok Wyborczy Komunistów i Socjalistów wraz z Partią Komunistów Republiki Mołdawii w celu wspólnego udziału w mołdawskich wyborach parlamentarnych w tym samym roku. Ze względu na promocję mołdawskiej tożsamości narodowej partia została nazwana przez media w Rumunii jako antyrumuńska.

Partia Socjalistów Republiki Mołdawii
Partidul Socialiștilor din Republica Moldova
Ilustracja
Państwo

 Mołdawia

Skrót

PSRM

Lider

Igor Dodon

Data założenia

29 czerwca 1997

Adres siedziby

Strada Columna 148 Kiszyniów

Ideologia polityczna

socjalizm demokratyczny[1] rusofilia[2][3][4][5][6] eurosceptyzm[1] lewicowy populizm[7]

Poglądy gospodarcze

socjalizm

Liczba członków

15 892

Obecni posłowie
22/101
Strona internetowa

Historia edytuj

PSRM została założona w 1997 roku przez byłych członków Socjalistycznej Partii Mołdawii[8]. Kongres Założycielski odbył się 29 czerwca 1997 roku w Kiszyniowie. Veronica Abramciuc i Eduard Smirnov zostali wybrani na współprzewodniczących nowej partii[9]. W wyborach w 1998 roku partia uzyskała 0,59% głosów, nie wprowadzając do parlamentu żadnego przedstawiciela.

W wyborach w 2001 roku partia utworzyła blok wyborczy „Jedność”, wraz z Republikańską Partią Mołdawii. Uzyskali oni 0,46% głosów i nie wprowadzili żadnego przedstawiciela do parlamentu. W wyborach 2006 roku partia utworzyła blok wyborczy „Ojczyzna” wraz z Socjalistyczną Partią Mołdawii. Blok ten uzyskał 4,9%, ale znów nie wprowadzili oni do parlamentu swoich przedstawicieli.

W wyborach parlamentarnych w 2009 roku PSRM startowała z list Partii Komunistów Republiki Mołdawii, co dało jej 3 miejsca w tamtejszym parlamencie w tym jedno dla przewodniczącej partii Veronicy Abramciuc[10].

W 2011 roku były członek PKRM Igor Dodon, wstąpił do partii i 18 grudnia 2011 roku został wybrany nowym przewodniczącym[11]. Następnie w parlamencie została powołana Grupa Socjalistyczna, która obejmowała Dodona, Veronice Abramciuc i Zinaidę Greceanîi[12].

Partia wygrała wybory powszechne w 2014 roku, zdobywając ponad 20% głosów. Pozostała jednak w opozycji, gdyż dwóm proeuropejskim partiom centroprawicowym udało się stworzyć mniejszościowy gabinet, który wspierała Partia Komunistów Republiki Mołdawii[13].

W wyborach prezydenckich w 2016 roku lider partii Igor Dodon został wybrany na nowego prezydenta Mołdawii. Po wyborach Dodon ustąpił ze stanowiska przewodniczącego partii i zastąpiła go Zinaida Greceanîi. Następne wybory prezydenckie w 2020 Igor Dodon przegrał z kandydatką Partii Akcji i Solidarności Maią Sandu[14]. Po przegranej Dodon powrócił na stanowisko przewodniczącego partii.

Poglądy edytuj

Partia ma antynatowskie, antyunijne i prorosyjskie poglądy[15][16]. Członkowie partii często z utęsknieniem wspominają Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Osoby związane z PSRM nalegają także, by nazywać ich język jako mołdawski[16]. Popierają także suwerenność Mołdawii prezentując swoje poglądy jako antyrumuńskie.

Partia zdecydowanie sprzeciwia się nadaniu praw osobom LGBT w Mołdawii. Pomimo iż oficjalnie jest to partia lewicowa, współpracuje z ruchami nacjonalistycznymi, prawicowymi i religijnymi, aby przeciwdziałać „promowaniu tolerancji dla osób LGBT rozprzestrzenianego z pomocą USA w Mołdawii”[17].

W 2012 roku partia przedstawiła pomysł federalizacji kraju mający zapobiec dalszym konfliktom z Naddniestrzem, który został jednak odrzucony przez centroprawicowy rząd[18].

Przewodniczący edytuj

  • Eduard Smirnov i Veronica Abramciuc (współprzewodniczący, 1997–2005)
  • Veronica Abramciuc (2005–2011)
  • Igor Dodon (od 2020)

Poparcie w wyborach edytuj

Partia Socjalistów Republiki Mołdawii startowała w wyborach parlamentarnych w 1998 i 2001 bez powodzenia. W wyborach parlamentarnych w 2005 roku startowała w ramach Bloku Wyborczego Ojczyzna i otrzymała 4,97% głosów, co nie wystarczyło do wejścia do parlamentu, gdyż nie przekroczyła progu wyborczego wynoszącego 6%. W wyborach parlamentarnych w 2009 roku poparła Partię Komunistów Republiki Mołdawii (PCRM), a ich przedstawiciele znaleźli się na liście wyborczej PCRM[19].

Wybory parlamentarne edytuj

Wybory Parlament Republiki Mołdawii Rząd
Głosy Mandaty
Liczba % +/− Liczba +/−
1998 9541 0,59 (12.) –
0/101
 – Opozycja pozaparlamentarna
2001 7 2777 0,46 (15.)   0,13
0/101
 – Opozycja pozaparlamentarna
2005 77 490 4,97 (4.)   4,53
0/101
 – Opozycja pozaparlamentarna
2009 kwiecień Partia nie startowała Opozycja pozaparlamentarna
2009 czerwiec Opozycja pozaparlamentarna
2010 Opozycja
2014 327 912 20,51 (1.)   20,51
25/101
   21 Opozycja
2019 441 191 31,15 (1.)   10,64
35/101
   10 Koalicja rządowa
2021 398 678 27,17 (2.)

(BECS)

  3,98
22/101
   13 Opozycja

Wybory prezydenckie edytuj

Wybory Kandydat I tura II tura Uwagi
Głosów % Głosów %
2001 Poza parlamentem Przegrana
2005 Przegrana
2009 Brak zwycięzcy
2009 Brak zwycięzcy
2011-2012 Nicolae Timofti 62 61,39 Brak Wygrana
2016 Igor Dodon 680 550 47,98 (1.) 834 081 52,11 (1.) Wygrana z Maią Sandu
2020 Igor Dodon 439 866 32,61 (2.) 690 614 42,28 (2.) Przegrana z Maią Sandu

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Parties and Elections in Europe [online], www.parties-and-elections.eu [dostęp 2021-08-13].
  2. ↑ – The Washington Post [online], Washington Post [dostęp 2021-08-13] (ang.).
  3. ↑ Moldovans vote for president, pro-EU or pro-Russia visions [online], AP NEWS, 1 listopada 2020 [dostęp 2021-08-13] (ang.).
  4. ↑ Deutsche Welle, Moldova: Protesters demand chance to oust pro-Russia parliament | DW | 06.12.2020 [online], DW.COM [dostęp 2021-08-13] (ang.).
  5. ↑ Moldova election: Pro-EU candidate Maia Sandu wins presidency, „BBC News”, 16 listopada 2020 [dostęp 2021-08-13] (ang.).
  6. ↑ Moldova’s pro-Russian prime minister resigns after protests [online], www.aljazeera.com [dostęp 2021-08-13] (ang.).
  7. ↑ Moldova | Center for Strategic and International Studies [online], www.csis.org [dostęp 2021-08-13] (ang.).
  8. ↑ Partidul Socialiştilor din Republica Moldova (PSRM) / partide.md [online], www.e-democracy.md [dostęp 2017-11-25] (rum.).
  9. ↑ Partidul Socialiştilor din Republica Moldova (PSRM) / partide.md [online], www.e-democracy.md [dostęp 2021-08-13].
  10. ↑ Election News from February 11, 2009 / Elections 2009 [online], www.e-democracy.md [dostęp 2017-11-25] (ang.).
  11. ↑ Noul preşedinte al Partidului Socialiştilor este Igor Dodon | Info Prut. [dostęp 2012-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-02)].
  12. ↑ „Группа Додона” создала в парламенте Молдавии фракцию социалистов – Новости из-за рубежа – ИА REGNUM [online], web.archive.org, 25 lutego 2015 [dostęp 2021-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2015-02-25].
  13. ↑ A democratic and European stern test for Moldovan political elite | Who Governs Europe [online], web.archive.org, 12 czerwca 2018 [dostęp 2021-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-12].
  14. ↑ Maia Sandu zwyciężczynią wyborów prezydenckich w Mołdawii [online], OSW Ośrodek Studiów Wschodnich, 16 listopada 2020 [dostęp 2021-08-13] (pol.).
  15. ↑ Russia’s New Moldovan Favorite: Igor Dodon’s Socialist Party – Jamestown [online], web.archive.org, 27 czerwca 2018 [dostęp 2021-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-27].
  16. ↑ a b PSRM: „Patria noastră este Moldova. Limba noastră este moldovenească” | Actualitate [online], web.archive.org, 27 czerwca 2018 [dostęp 2021-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-27].
  17. ↑ LGBT solidarity march in Moldova stopped due to fear of clashes with orthodox counter protesters – Moldova.org [online], web.archive.org, 12 czerwca 2018 [dostęp 2021-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-12].
  18. ↑ Mołdawia – Socjaliści proponują federalizację państwa – lewica.pl [online], lewica.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
  19. ↑ Election News from February 11, 2009 / Elections 2009 [online], web.archive.org, 2018 [dostęp 2021-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-01].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Partia_Socjalistów_Republiki_Mołdawii&oldid=71947431”