Pióronogowate
Pióronogowate (Platycnemididae) – rodzina owadów z rzędu ważek[1].
| Platycnemididae | |
| Jacobson & Bianchi, 1905 | |
 Pióronóg zwykły (Platycnemis pennipes) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina |
pióronogowate |
Morfologia
edytujPrzedstawiciele rodziny nie mają kolców na osłonce liguli genitalnej, ich głowy często są rozszerzone bocznie, a golenie wyposażone w długie kolce[2].
Systematyka
edytujW 1957 roku rodzina została przez Frasera podzielona na podrodziny Platycnemidinae i Calicnemiinae, na podstawie braku lub obecności rozszerzonych goleni[3]. W 2014 Dijkstra i współpracownicy zrewidowali na podstawie analiz molekularnych podział systematyczny pióronogowatych, włączając doń także Disparoneuridae. W nowym ujęciu rodzina ta dzieli się na 6 podrodzin[2]:
W sumie należy tu ponad 400 gatunków[2], sklasyfikowanych w rodzajach[4]:
- Allocnemis
- Arabicnemis – jedynym przedstawicielem jest Arabicnemis caerulea
- Arabineura – jedynym przedstawicielem jest Arabineura khalidi
- Archboldargia
- Arrhenocnemis
- Asthenocnemis
- Caconeura
- Calicnemia
- Coeliccia
- Copera
- Cyanocnemis – jedynym przedstawicielem jest Cyanocnemis aureofrons
- Disparoneura
- Elattoneura
- Esme
- Hylaeargia
- Idiocnemis
- Igneocnemis
- Indocnemis
- Lieftinckia
- Lochmaeocnemis – jedynym przedstawicielem jest Lochmaeocnemis malacodora
- Macrocnemis – jedynym przedstawicielem jest Macrocnemis gracilis
- Matticnemis – jedynym przedstawicielem jest Matticnemis doi
- Melanoneura – jedynym przedstawicielem jest Melanoneura bilineata
- Mesocnemis
- Metacnemis – jedynym przedstawicielem jest Metacnemis valida
- Nososticta
- Onychargia
- Palaiargia
- Papuargia
- Paracnemis
- Paramecocnemis
- Phylloneura – jedynym przedstawicielem jest Phylloneura westermanni
- Platycnemis
- Prodasineura
- Proplatycnemis
- Pseudocopera
- Rhyacocnemis
- Risiocnemis
- Salomocnemis – jedynym przedstawicielem jest Salomocnemis gerdae
- Spesbona – jedynym przedstawicielem jest Spesbona angusta
- Stenocnemis – jedynym przedstawicielem jest Stenocnemis pachystigma
- Torrenticnemis – jedynym przedstawicielem jest Torrenticnemis filicornis
Występowanie
edytujWystępują w tropikalnej i subtropikalnej strefie Afryki, Indo-Pacyfiku, w południowo-wschodniej Azji oraz w Europie. W odonatofaunie Polski reprezentowana jest przez jeden gatunek[5]:
- pióronóg zwykły (Platycnemis pennipes)
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Ważki (Odonata) Polski: Systematyka. Strona internetowa Sekcji Odonatologicznej PTE. [dostęp 2010-07-31].
- ↑ a b c Klaas-Douwe B. Dijkstra, Vincent J. Kalkman, Rory A. Dow, Frank R. Stokvis, Jan Van Tol. Redefining the damselfly families: a comprehensive molecular phylogeny of Zygoptera (Odonata). „Systematic entomology”. 39 (1), s. 68–96, 2014. John Wiley & Sons Ltd, The Royal Entomological Society. DOI: 10.1111/syen.12035.
- ↑ Dirk Gassmann. The Phylogeny of Southeast Asian and Indo-Pacific Calicnemiinae (Odonata, Platycnemididae). „Bonner Zoologische Beiträge”. 53, s. 37–80, 2005. (ang.).
- ↑ D. Paulson, M. Schorr & C. Deliry: World Odonata List. 2022-02-17. [dostęp 2022-02-20]. (ang.).
- ↑ Jacek Wendzonka. Klucz do oznaczania dorosłych ważek (Odonata) Polski (pdf). „Odonatrix – Biuletyn Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego”. 1 (Suplement), czerwiec 2005. ISSN 1733-8239.