Pikun (ukr. Пікун) – szczyt górski w Gorganach położony na terenie ukraińskiego obwodu iwanofrankiwskiego.

Pikun
Пікун
Ilustracja
Na dalszym planie: Pikun (po lewej) i Wedmeżyk (po prawej)
Państwo

 Ukraina

Obwód

 iwanofrankiwski

Położenie

rejon nadwórniański, hromada Pasieczna[1]

Pasmo

Gorgany

Wysokość

1657 m n.p.m.

Wybitność

31 m

Położenie na mapie Gorganów
Mapa konturowa Gorganów, na dole po prawej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Pikun”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry po prawej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Pikun”
Położenie na mapie Beskidów Wschodnich
Mapa konturowa Beskidów Wschodnich, blisko centrum po prawej na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Pikun”
Ziemia48°26′17″N 24°20′51″E/48,438056 24,347500

Topografia

edytuj

Pikun znajduje się we wschodniej części Gorganów. Stanowi północno-zachodnie zakończenie niedługiego, choć wybitnego pasma Doboszanki. Wznosi się na wysokość 1657 m[1] (według innych danych 1651)[2] przy wybitności wynoszącej zaledwie 31 m[3]. Od południowego wschodu poprzedza go Wedmeżyk (Medweżyk, 1736 m), od którego oddzielony jest jedynie płytkimi przełączkami. W kierunku północno-zachodnim, oddzielony przełęczą o głębokości ponad 200 m, znajduje się szczyt Poleński (1693 m)[1][2].

Północno-wschodnie zbocza odwadnia potok Sitny (dopływ Zielenicy), zaś południowo-zachodnie potok Ozirny (dopływ Doużyńca) – oba w zlewni Bystrzycy Nadwórniańskiej[1][2].

Wierzchołek porośnięty jest kosodrzewiną[4].

Ochrona przyrody i turystyka

edytuj

Szczyt położony jest na terenie rezerwatu przyrody Gorgany[1][2]. Współcześnie nie prowadzi przez niego żaden znakowany szlak turystyczny[2].

Etymologia nazwy Pikun nie jest jasna. W przeszłości notowano ją także w wariancie Piekun (polski) lub Пєкун (ukraiński). Oronim ten należy prawdopodobnie łączyć z gwarowym wyrazem pospolitym пікун oznaczającym tyle co „naczynie do zapiekania” – z uwagi na podobieństwo kształtu góry do rzeczonego przedmiotu. Mniej przekonujące teorie wiążą nazwę szczytu z antroponimem Pikun albo określeniem пекун w znaczeniu „czart”. Przeniesienie akcentu z przyrostka -un na pierwszą (przedostatnią) sylabę przypisuje się wpływom języka polskiego[5].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Pikun w OpenStreetMap
  2. a b c d e Wasyl Hutyriak (red.), Східні Ґорґани. Запрутські Ґорґани / The Eastern Gorgany. Zaprutski Gorgany, Mapa turystyczna w skali 1:50 000, 2021, ISBN 978-966-97702-1-9 (ukr. • ang.).
  3. Pikun [online], peakvisor.com [dostęp 2024-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2024-05-21] (ang.).
  4. Гора Пікун (1657м, масив Довбушанки): карта [online], drymba.com [dostęp 2024-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2024-05-21] (ukr. • ros.).
  5. Wasyl Łuczyk, Nota Bene! Етимологічний словник топонімів України, Kijów: Wydawnyczyj centr „Akademija”, 2014, s. 378, ISBN 978-966-580-454-3 [zarchiwizowane z adresu 2022-09-05] (ukr.).