Pogrom w Adenie (1947)
Pogrom w Adenie (1947) – pogrom ludności żydowskiej w Adenie (Jemen), dokonany przez arabskich napastników, 2–4 grudnia 1947 roku. Następstwem pogromu było przynajmniej 82 ofiar śmiertelnych, 76 rannych oraz znaczna dewastacja mienia należącego do społeczności.
Tło
edytujW 1. połowie XX wieku społeczność żydowska w Adenie liczyła kilka tysięcy mieszkańców (4500 w 1945 r.[1]). W latach 30. dochodziło do sporadycznych, motywowanych religijnie aktów antyżydowskich. W 1932 r. miały miejsce niewielkie zamieszki, zaś w 1933 w trakcie zamieszek w Adenie doszło do przypadków kamienowania i sztyletowania Żydów. Akty te miały jednak relatywnie niewielki zasięg w porównaniu do rozmiaru pogromu w 1947 roku.
Pogrom
edytuj29 listopada 1947 Zgromadzenie Ogólne ONZ przegłosowało rezolucję nr 181 na rzecz podziału Brytyjskiego Mandatu Palestyny na państwo żydowskie i arabskie. W świecie arabskim wybuchła natychmiast fala protestów i pogromów skierowanych przeciwko lokalnym społecznościom żydowskim. Wkrótce po rozpoczęciu protestów 2 grudnia, nieprawdziwa pogłoska o zabiciu dwóch miejscowych dziewczyn z rąk Żyda sprawiła, że demonstracje przerodziły się w masakrę miejscowych Żydów, która trwała 3 dni[1].
W trakcie pogromu zamordowano 82 osoby, a 76 zostało rannych[2]. Według raportu przywódcy społeczności żydowskiej S.M. Banina, w dzielnicy Krater zniszczono całkowicie 106 (a częściowo 8) sklepów żydowskich na 170 wszystkich, spalono 30 domów i dwie synagogi. W dystrykcie Szejk Usman splądrowano lub spalono 139 domów i chat oraz 15 sklepów, zaś w dzielnicy Tawahi dodatkowo 8 domów. Jak się okazało, większość napastników była spoza miasta[3]. Wojska brytyjskie nie interweniowały[1].
Następstwa
edytujNa skutek pogromu społeczność żydowską w Adenie dotknął kryzys ekonomiczny. Utworzony przez Brytyjczyków komitet śledczy jedynie częściowo zaradził tym problemom[3]. Na początku 1948 roku wspólnota została oskarżona o zamordowanie arabskiej dziewczyny. Kolejne oskarżenia i prześladowania pogłębiały kryzys ekonomiczny i pogarszały atmosferę jemeńskich Żydów. W wyniku tego znaczna część wspólnoty zdecydowała się na emigrację[1]. Pomiędzy czerwcem 1949 a wrześniem 1950 izraelskie siły zbrojne przeprowadziły operację przewozu większości jemeńskich Żydów do Izraela.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d Yosef Tobi: Aden. Jewish Virtual Library, za Encyclopaedia Judaica, 2008. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
- ↑ Mitchell Bard: The Jews of Yemen. 2012. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
- ↑ a b M.R. Fischbach: Jewish property claims against Arab countries. Columbia University Press, 2008, s. 140. ISBN 978-0-231-13538-2. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).