Policealne Studium Animatorów Kultury „SKiBA” we Wrocławiu
Policealne Studium Animatorów Kultury „SKiBA” we Wrocławiu – dwuletnia państwowa szkoła artystyczna kształcąca w sześciu zawodach: animator działań teatralnych, animator działań pantomimicznych, animator działań filmowych, animator działań arteterapeutycznych, animator tańca, animator czytelnictwa. Organem zwierzchnim szkoły jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
26 stycznia 1961 roku z inicjatywy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, Zarządzeniem Ministra Kultury i Sztuki z ważnością od 1 września 1960 roku zostało powołane we Wrocławiu Państwowe Studium Kulturalno-Oświatowe i Bibliotekarskie. Pierwsze tego typu w Polsce, w roku szkolnym 1960/61 funkcjonowało jako jednowydziałowe, bibliotekarskie, od 1962 roku dwuwydziałowe[1].
Wrocławskie Studium było pionierską propozycją kształcenia kadr dla kultury, w oparciu o którą zaczęto tworzyć kolejne jednostki na uczelniach wyższych: Międzywydziałowe Studium Kulturalno-Oświatowe na Uniwersytecie Wrocławskim (1965 r.), z którego w 1972 r. wyrosło kulturoznawstwo, specjalizacja kulturalno-oświatowa na studiach pedagogicznych. Śladem Studium wrocławskiego, wzorując się na jego rozwiązaniach, Ministerstwo Kultury i Sztuki powołało: Studia w Ciechanowie (1970 r.), w Opolu (1971 r.), w Krośnie (1971 r.) i w Kaliszu (1979 r.)[2].
Do roku 1994 szkoła funkcjonowała pod nazwą Państwowe Studium Kulturalno-Oświatowe i Bibliotekarskie. Od 1 września 1994 roku w wyniku zmian legislacyjnych i programowych przyjęła nazwę Państwowe Pomaturalne Studium Kształcenia Animatorów Kultury i Bibliotekarzy (PPSKAKiB) we Wrocławiu, a od 7 marca 1994 roku uchwałą Rady Pedagogicznej – Państwowe Pomaturalne Studium Kształcenia Animatorów Kultury i Bibliotekarzy „SKiBA”[3]. W 2017 r. w wyniku zmian legislacyjnych został utworzony Zespół Szkół Animatorów Kultury we Wrocławiu, w skład którego wchodziło Państwowe Pomaturalne Studium Kształcenia Animatorów Kultury i Bibliotekarzy „SKiBA” oraz nowo powołane Policealne Studium Animatorów Kultury „SKiBA” we Wrocławiu. Z dniem 31 sierpnia 2018 r. zarządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego rozwiązano obydwa ośrodki kształcenia, a w ich miejsce utworzono Policealne Studium Animatorów Kultury „SKiBA” we Wrocławiu”[4].
W latach 1960–1990 Studium podlegało Ministerstwu Kultury i Sztuki, w 1991 roku Kuratorium Oświaty i Wychowania we Wrocławiu, od 1 stycznia 1992 roku – Ministerstwu Kultury i Sztuki. Obecnie Studium mieści się w systemie szkolnictwa artystycznego i podlega Departamentowi Szkolnictwa Artystycznego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Ogólny zarys organizacyjny i cel kształcenia od ponad 60 lat jest niezmienny. Szkoła działa w trybie dwuletnim i jest artystyczną szkołą zawodową przygotowującą średni personel instytucji kulturalnych. Obok studiów dziennych, od 1973 roku uruchomione zostały studia zaoczne. W latach 1976–1980 działał w Legnicy Wydział Zaoczny, przeznaczony dla słuchaczy zamiejscowych. Przedmioty nauczania realizuje się uwzględniając przyszłą specyfikę pracy słuchaczy. Oprócz przedmiotów ściśle zawodowych realizuje się szeroki wachlarz zagadnień społecznych i kulturalnych, stanowiących podbudowę wykształcenia fachowego, zgodnie z założeniem, że pracownicy sektora animacji kultury winni posiadać znajomość praw życia społecznego oraz rozumieć procesy historyczne i przeobrażenia ideowe dokonujące się w społeczeństwie polskim.
Do roku 1964 Wydział Bibliotekarski mieścił się przy Bibliotece Głównej Wyższej Szkoły Ekonomicznej, a Wydział Kulturalno-Oświatowy w pomieszczeniach Wojewódzkiego Domu Kultury. W roku 1972 Studium zostało przeniesione do pomieszczeń Szkoły Podstawowej nr 1 przy ul. Nowowiejskiej we Wrocławiu, a następnie do budynku Przedszkola nr 77 przy ul. J. U. Niemcewicza 4[5].
Od roku 2002 Studium ma swoją siedzibę w zabytkowym budynku przy ul. J.U. Niemcewicza 2, we Wrocławiu, którego projektantem był Richard Adolf Odo Plüddemann (1846 – 1910) – miejski radca budowlany we Wrocławiu w latach 1885–1908. Zbudowano go w latach 1898–1901 na prywatnej posesji. Jest typowym przykładem ówczesnych, pruskich konstrukcji przeznaczonych na cele publiczne. Dominują w nim cechy neogotyku, szczególnie urozmaicony, wysoki dach i forma elewacji. Założono tu ewangelicką szkołę średnią dla dziewcząt, znaną jako „Katharinen Schule”, od imienia Katarzyny Luter von Bora[6]. Po II wojnie światowej mieściły się tutaj kolejno następujące instytucje: Pierwszy posterunek MO we Wrocławiu, Szkoła Podstawowa NR 39, Miejskie Archiwum Oświatowe, NSZZ „Solidarność” Śródmieście, Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy, Międzyszkolny Ośrodek Sportowy, Poradnia Pedagogiczno-Psychologiczna, Dzielnicowy Wydział Wrocław Śródmieście, Związek Nauczycielstwa Polskiego, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej[7].
Jest przygotowywany do pracy zawodowej z wykorzystaniem nowych sposobów czytania oraz nowatorskich form pracy z książką, łącząc tradycjonalizm z nowymi technologiami. Posiada szeroką wiedzę z zakresu czytelnictwa jako procesu i zjawiska społecznego, literatury, zna podstawy biblioterapii i bajkoterapii oraz funkcjonowania rynku wydawniczego i bibliotek. Zna postawy marketingu i pracy z kamerą. Potrafi stworzyć projekt dla danej grupy społecznej, ubiegać się o środki na jego realizację i zarządzać projektem społeczno-kulturalnym.
Jest przygotowywany do pracy zawodowej z wykorzystaniem technik teatralnych z różnymi grupami społecznymi w środowisku lokalnym. Potrafi powołać i prowadzić amatorską grupę teatralną, projektować i prowadzić warsztaty teatralne w oparciu o pracę z ciałem i głosem, tworzyć i realizować scenariusz teatralny w formie działania artystycznego, edukacyjnego, animacyjnego. Posiada szeroką wiedzę z historii teatru i dramatu, dotyczącą form oraz głównych elementów budujących działanie performatywne (spektakl teatralny, performans, widowisko, koncert, happening), z zakresu aktualnych estetyk oraz strategii artystycznych obowiązujących we współczesnych sztukach performatywnych. Potrafi stworzyć projekt dla danej grupy społecznej, ubiegać się o środki na jego realizację i zarządzać projektem społeczno-kulturalnym.
Jest przygotowywany do pracy zawodowej z wykorzystaniem technik tanecznych z różnymi grupami społecznymi w środowisku lokalnym. Potrafi powołać i prowadzić grupę taneczną, projektować i prowadzić warsztaty taneczne, zgodnie z zasadami reżyserii i kompozycji tańca samodzielnie przygotować choreografię według własnego pomysłu, zaplanować i zrealizować wydarzenie – warsztaty taneczne, widowisko taneczne, turniej tańca itp. – w skali lokalnej i ogólnopolskiej. Posiada szeroką wiedzę dotyczącą różnych technik i stylów tanecznych (m.in.: balet klasyczny, jazz, taniec ludowy, hip hop). Potrafi stworzyć projekt dla danej grupy społecznej, ubiegać się o środki na jego realizację i zarządzać projektem społeczno-kulturalnym.
Jest przygotowany do prowadzenia indywidualnej działalności zawodowej oraz profesjonalnej aktywności artystycznej, a także podjęcia pracy w sektorze kultury w charakterze animatora działań artystycznych, kulturalnych i edukacyjnych. Może realizować własne projekty zawodowe oraz artystyczne, korzystając z umiejętności warsztatowych, technologicznych i technicznych w obszarze fotografii i multimediów.
Jest przygotowywany do pracy zawodowej z wykorzystaniem sztuki, procesu twórczego w autoekspresji, pomagając w ten sposób ludziom rozwiązywać problemy i konflikty, rozwijać umiejętności interpersonalne, kierować własnym zachowaniem, redukować stres, podnosić samoocenę i samoświadomość. Potrafi działać na rzecz reedukacji społeczeństwa wobec osób ze szczególnymi potrzebami oraz uzmysłowić i rozwijać mocne strony tej grupy. Dysponuje podstawową wiedzą z zakresu psychologii, socjologii, pedagogiki, rehabilitacji. Zna podstawy języka migowego, jego działania skupiają się wokół szeroko rozumianej sztuki, wykorzystując techniki plastyczne, biblioterapii, filmoterapii, muzykoterapii, choreoterapii. Potrafi stworzyć projekt dla danej grupy społecznej, ubiegać się o środki na jego realizację i zarządzać projektem społeczno-kulturalnym.
Jest przygotowywany do pracy zawodowej z wykorzystaniem technik filmowych z różnymi grupami społecznymi w środowisku lokalnym. Potrafi przeprowadzić warsztaty filmowe z zakresu praktyki realizacyjnej lub w postaci dyskusyjnego klubu filmowego dla danej społeczności lokalnej, posługując się zdobytą wiedzą na temat historii filmu polskiego i światowego, wiedzą o kinematografiach współczesnych, gatunkach filmowych oraz warsztatem realizatora filmowego. Potrafi obsługiwać podstawowy sprzęt filmowy i fotograficzny, zna proces powstawania scenariusza filmowego, umie zrealizować i skomponować krótkie formy filmowe i telewizyjne, a następnie je zmontować. Umie organizować eventy i festiwale filmowe oraz spotkania z twórcami propagując film jako dziedzinę przewodnią. Posiada wiedzę dotyczącą technik filmowych oraz historii filmu i budowy scenariusza filmowego. Potrafi stworzyć projekt dla danej grupy społecznej, ubiegać się o środki na jego realizację i zarządzać projektem społeczno-kulturalnym[9].
Kadrę Studium tworzą doświadczeni ludzie kultury, wieloletni praktycy, animatorzy oraz artyści reprezentujący różne dziedziny sztuki: malarze, filmowcy, aktorzy, tancerze, choreografowie, reżyserzy, a także pracownicy naukowi wrocławskich wyższych uczelni[11].
Absolwenci Studium zasilają kadry instytucji kultury. Są wśród nich m.in.: animatorzy kultury, aktorzy, tancerze prowadzący swoje zespoły taneczne, choreografowie, reżyserzy, scenarzyści, filmoznawcy, operatorzy, montażyści filmowi, dyrektorzy teatrów, bibliotek i muzeów, prezesi i członkowie fundacji oraz stowarzyszeń[12].
„Biblioterapeuta” Biuletyn Polskiego Towarzystwa Biblioterapeutycznego. W latach 1998 – 2018 kwartalnik pod red.: mgr Krystyny Hrycyk (red. nacz.), mgr Marii Kulewskiej (korekta), mgr Genowefy Surniak. Od 2020 r. półrocznik pod red. dr hab. Agnieszki Chamery-Nowak (red. nacz.) i dr Lidii Ippoldt. Jest pierwszym w Polsce pismem poświęconym w całości problemom biblioterapii. Zawiera artykuły, sprawozdania, bibliografie, recenzje, scenariusze, wywiady, bajki terapeutyczne, wiersze i opowiadania. Teksty autorów polskich i zagranicznych dotyczą teorii i praktyki biblioterapii..
Animacja społeczno-kulturalna wobec przemian cywilizacyjnych. Animacja-animator i jego kształcenie, pod red. Krystyny Hrycyk. Wrocław: Wydawnictwo Silesia, 2000. ISBN 83-85689-09-5.
Konteksty animacji społeczno-kulturalnej, pod red. Krystyny Hrycyk. Wrocław: Wydawnictwo Silesia, 2004. ISBN 83-88976-33-8.
Krystyna Hrycyk: „A imię jego czterdzieści…”. Peregrynacje prawne dyrektora nietypowej szkoły, w: Animacja społeczno-kulturalna wobec przemian cywilizacyjnych. Animacja-animator i jego kształcenie, pod red. Krystyny Hrycyk. Wrocław: Wydawnictw Silesia, 2000, s. 80-108.ISBN 83-85689-09-5.
Krystyna Hrycyk: SKiBA czyli postrzeganie i doświadczanie animacji kultury, w: Przedmieście Odrzańskie we Wrocławiu, pod red. Halina Okólska, Tomasz Głowiński, Wrocław: Muzeum Miejskie Wrocławia Wydawnictwo GAJT 1991s.c., 2014s. 210-217. ISBN 978-83-62584-55-0.
Państwowe Studium Kulturalno-Oświatowe i Bibliotekarskie we Wrocławiu. Dziesięć lat działalności (1960-1970), pod red. Kosińskiej Anny. Wrocław: Dolnośląskie Towarzystwo Oświatowe, 1971.
Program obchodów 55-lecia Państwowego Pomaturalnego Studium Kształcenia Animatorów Kultury i Bibliotekarzy we Wrocławiu, Wrocław 2015.
Przedmieście Odrzańskie we Wrocławiu, pod red. Halina Okólska, Tomasz Głowiński, Wrocław: Muzeum Miejskie Wrocławia Wydawnictwo GAJT 1991s.c., 2014. ISBN 978-83-62584-55-0.
Wrocławskie szkoły. Historia i architektura, pod red. Maria Zwierz. Wrocław: Muzeum Architektury, 2004. ISBN 83-89262-04-5.
Zofia Szymandera: Zarys dziejów, w: Państwowe Studium Kulturalno-Oświatowe i Bibliotekarskie we Wrocławiu. Dziesięć lat działalności (1960-1970), pod red. Kosińskiej Anny. Wrocław: Dolnośląskie Towarzystwo Oświatowe, 1971, s. 5-20.
↑Zofia Szymandera: Zarys dziejów, w: Państwowe Studium Kulturalno-Oświatowe i Bibliotekarskie we Wrocławiu. Dziesięć lat działalności (1960-1970), pod red. Anny Kosińskiej. Wrocław: Dolnośląskie Towarzystwo Oświatowe, 1971, s.6.
↑Krystyna Hrycyk, „A imię jego czterdzieści…”. Peregrynacje prawne dyrektora nietypowej szkoły, w: Animacja społeczno-kulturalna wobec przemian cywilizacyjnych. Animacja-animator i jego kształcenie, pod red. Krystyny Hrycyk. Wrocław: Wydawnictwo Silesia, 2000,s.81. ISBN 83-85689-09-5.
↑Krystyna Hrycyk: „A imię jego czterdzieści…”. Peregrynacje prawne dyrektora nietypowej szkoły, w: Animacja społeczno-kulturalna wobec przemian cywilizacyjnych. Animacja-animator i jego kształcenie, pod red. Krystyny Hrycyk. Wrocław: Wydawnictwo Silesia, 2000,s.91-92. ISBN 83-85689-09-5.2.
↑Krystyna Hrycyk: „A imię jego czterdzieści…”. Peregrynacje prawne dyrektora nietypowej szkoły, w: Animacja społeczno-kulturalna wobec przemian cywilizacyjnych. Animacja-animator i jego kształcenie, pod red. Krystyny Hrycyk. Wrocław: Wydawnictwo Silesia, 2000,vs.81. ISBN 83-85689-09-5.
↑K. Hrycyk: SKiBA czyli postrzeganie i doświadczanie animacji kultury, w:Przedmieście Odrzańskie we Wrocławiu, pod red. Halina Okólska, Tomasz Głowiński. Wrocław: Muzeum Miejskie Wrocławia Wydawnictwo GAJT 1991 s.c., 2014, s. 210-211. ISBN 978-83-62584-55-0.
↑Krystyna Hrycyk: „A imię jego czterdzieści…”. Peregrynacje prawne dyrektora nietypowej szkoły, w: Animacja społeczno-kulturalna wobec przemian cywilizacyjnych. Animacja-animator i jego kształcenie, pod red. Krystyny Hrycyk. Wrocław: Wydawnictwo Silesia, 2000, s.82. ISBN 83-85689-09-5
↑Unikalne zawody www.skiba.edu.pl [dostęp 2021.02.07].
↑Krystyna Hrycyk, „A imię jego czterdzieści…”. Peregrynacje prawne dyrektora nietypowej szkoły, w: Animacja społeczno-kulturalna wobec przemian cywilizacyjnych. Animacja-animator i jego kształcenie, pod red. Krystyny Hrycyk. Wrocław: Wydawnictwo Silesia 2000, s.81. ISBN 83-85689-09-5.
↑Szczegółowe informacje o kadrze można znaleźć na stronie Studium Kadra www.skiba.edu.pl [dostęp 2021.02.07].
↑Elżbieta Hajnisz, Agnieszka Łobocka: Wykaz absolwentów Studium za lata 1962-2000, w: Animacja społeczno-kulturalna wobec przemian cywilizacyjnych. Animacja-animator i jego kształcenie, pod red. Krystyny Hrycyk. Wrocław: Wydawnictwo Silesia 2000,s.128-290. ISBN 83-85689-09-5.
