Polsten

działko przeciwlotnicze

Polsten – brytyjskie działko przeciwlotnicze, zaprojektowane przez polskich, czechosłowackich i brytyjskich inżynierów na podstawie szwajcarskiego działka Oerlikon 20 mm[1]. W porównaniu z Oerlikonem składającym się z 250 części, Polsten składał się z zaledwie 119 części, co jednak nie miało żadnego negatywnego wpływu na skuteczność czy niezawodność tej broni. Uproszczenie konstrukcji działka wpłynęło także na znaczne obniżenie jego kosztów produkcji. O ile produkcja jednego działka Oerlikon kosztowała około 350 funtów szterlingów, to wersja polska kosztowała pomiędzy 60 a 70 funtów. Jedyną znaczącą różnicą pomiędzy Oerlikonem a Polstenem był obsługiwany przez nie magazynek – Oerlikon używał niewygodnego i nielubianego przez obsługę 60-nabojowego magazynka bębnowego, a Polsten mógł używać zarówno jego jak i wygodniejszego, lżejszego i tańszego w produkcji 30-nabojowego magazynka pudełkowego[1].

Polsten
Ilustracja
Polsten w służbie kanadyjskiej
Dane podstawowe
Państwo

 Wielka Brytania

Producent

John Inglis and Company

Rodzaj

Działko przeciwlotnicze

Historia
Produkcja seryjna

1944–1945(?)

Dane taktyczno-techniczne
Kaliber

20 mm

Nabój

20 × 152 mm

Długość lufy

1,44 m

Donośność

2000 m

Prędkość pocz. pocisku

830 m/s

Długość

2,13 m

Masa

57 kg

Szybkostrzelność

450 strz./min

Produkcję tej broni rozpoczęto w 1944. Nie wyparła ona z użycia Oerlikona (nie było potrzeby wycofywania równie dobrej, już wyprodukowanej i używanej broni) i obydwa te działka były używane równolegle. Zewnętrznie Polsten był na tyle podobny do Oerlikona, że mógł być używany w tych samych zastosowaniach, w tych samych łożach czy mocowaniach co działko szwajcarskie. Używany był w roli działka przeciwlotniczego i pomocniczego uzbrojenia czołgów (między innymi brytyjskiego Centuriona). W British Army służył jeszcze w latach 50. XX wieku. Pomimo że broń ta nie jest już produkowana od dłuższego czasu, jest jeszcze używana w wielu krajach Trzeciego Świata[1].

Pochodzenie nazwy „Polsten” nie jest do końca jasne, niektóre źródła podają, że pochodzi ona od słów Pol i Sten, ale działko to nie było ani zaprojektowane, ani produkowane w zakładach Stena. Bardziej prawdopodobne wydaje się, że nazwa pochodzi od słów Polska, być może Tchechoslovakia (magazynek był zaprojektowany przez czeskiego inżyniera) i Enfield, i wzoruje się na nazwach takich jak Bren (Brno + Enfield) czy Sten (Shephard, Turpin + Enfield). Spotyka się także wytłumaczenie, że „sten” w nazwie działka ma oznaczać, iż działko to, podobnie jak pistolet maszynowy o tej nazwie, było bardzo proste w budowie i tanie w produkcji[1].

Byli użytkownicy

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Polsten 20mm Quad. anti-aircraft.co.uk. [dostęp 2020-06-12]. (ang.).