Pomnik Juliana Marchlewskiego w Łodzi

nieistniejący pomnik w Łodzi

Pomnik Juliana Marchlewskiego – pomnik znajdujący się w latach 1964–1991 na Starym Rynku w Łodzi.

Pomnik Juliana Marchlewskiego
Ilustracja
Fotografia z lat 60. XX w. autorstwa Ignacego Płażewskiego
Państwo

 Polska

Miejscowość

Łódź

Miejsce

Stary Rynek

Projektant

Elwira Zachert-Mazurczykowa i Jerzy Mazurczyk

Materiał

brąz

Data budowy

1961–1964

Data odsłonięcia

30 kwietnia 1964

Data likwidacji

18 kwietnia 1991

Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, w centrum znajduje się punkt z opisem „pomnik”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „pomnik”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „pomnik”
Ziemia51°46′54,2″N 19°27′15,6″E/51,781722 19,454333

Historia edytuj

W 1961 sekretarz Zygmunt Cichy[1] zorganizował konkurs na koncepcję pomnika poświęconego Julianowi Marchlewskiemu. Zdecydowano się go uhonorować w ten sposób m.in. ze względu na fakt, iż pracował jako farbiarz w pobliskiej fabryce Izraela Poznańskiego, przemianowanej później na Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. Juliana Marchlewskiego. Do konkursu wpłynęło ponad 50 prac, a główna nagroda wynosiła 35 tys. zł[2]. Konkurs rozstrzygnięto w kwietniu przez komisję mającą w składzie rzeźbiarzy oraz przedstawicieli społeczno-politycznych. Komisja wybrała 2 projekty, nr 32 Julian i nr 49 Alfa. 1 maja 1961 utworzono wystawę zgłoszonych prac[1].

Koncepcja wybrana do realizacji obejmowała grupę czterech postaci wykonanych z brązu o 4-metrowej wysokości. Byli to: Julian Marchlewski, dwaj robotnicy oraz kobieta trzymająca niemowlę. Marchlewski według koncepcji miał trzymać w prawej ręce książkę, a lewą wskazywać w kierunku centrum Łodzi[2].

Pomnik wykonano wg projektu Elwiry Zachert-Mazurczykowej i Jerzego Mazurczyka. Monument ze stopu brązu wykonała Spółdzielnia Pracy „Brąz Dekoracyjny” w Warszawie. Pomnik składał się z 22 elementów, o łącznej wadze 8 ton. Pomnik zawierał na cokole inskrypcję o treści: Julianowi Marchlewskiemu, niezłomnemu rewolucjoniście, miasto Łódź i Rodacy[3].

Pomnik poświęcony Julianowi Marchlewskiemu odsłonięto 30 kwietnia 1964. Został usunięty po transformacji ustrojowej, 18 kwietnia 1991[2], a następnie trafił do magazynów Zieleni Miejskiej w Łodzi[4].

Przypisy edytuj

  1. a b Monika Czechowicz, Bye, bye Julek... [online], baedekerlodz.blogspot.com, 21 maja 2013 [dostęp 2022-04-15] (pol.).
  2. a b c Stary Rynek po Marchlewskim [online], plus.expressilustrowany.pl, 27 kwietnia 2017 [dostęp 2022-04-13] (pol.).
  3. Tomasz Grygiel, Elwira i Jerzy Mazurczykowie – rzeźba, Łódź 1981.
  4. Od pomnika Tadeusza Kościuszki do ławeczki Juliana Tuwima [online], plus.dzienniklodzki.pl, 18 listopada 2016 [dostęp 2022-04-13] (pol.).