Popigaj (krater)
Popigaj (ros. Попига́й) – krater uderzeniowy w syberyjskiej części Rosji, w Kraju Krasnojarskim, na północ od miasta Norylsk, w delcie rzeki Popigaj.
| |
| Ciało niebieskie | |
|---|---|
| Średnica krateru |
90 km |
| Wiek |
35,7 ± 0,2 Ma |
| Źródło nazwy |
rzeka Popigaj |
Położenie na mapie Kraju Krasnojarskiego  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
 71°39′N 111°11′E/71,650000 111,183333
| |
Popigaj jest czwartym pod względem wielkości potwierdzonym kraterem uderzeniowym na Ziemi (stan na lipiec 2012). Ma średnicę około 90 kilometrów[1]. Ocenia się, że powstał w wyniku uderzenia bolidu o średnicy 5–8 km około 35,7 ± 0,2 (z dokładnością 2σ) miliona lat temu, w okresie późnego eocenu.
Diamenty edytuj
Skok ciśnienia, wywołany uderzeniem, przekształcił znajdujący się w ziemi grafit w diamenty. Szacuje się, że powstałe złoże zawiera biliony karatów diamentów i jest zdolne do zaspokojenia popytu świata na te kamienie przez 3 tysiące lat. Spośród odkrytych złóż to jest dziesięciokrotnie większe niż suma pozostałych na świecie[2].
Odmiany polimorficzne diamentu występujące w rejonie krateru Popigaj to lonsdaleit oraz nowy (w roku 2003), naturalny, supertwardy, przezroczysty polimorf węgla[3].
Przypisy edytuj
- ↑ Popigai. [w:] Earth Impact Database [on-line]. Planetary and Space Science Centre, University of New Brunswick. [dostęp 2012-07-10]. (ang.).
- ↑ Krater na Syberii kryje biliony karatów diamentów. [dostęp 2012-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-20)].
- ↑ Ahmed El Goresy i inni, A new natural, super-hard, transparent polymorph of carbon from the Popigai impact crater, Russia, „Comptes Rendus Geoscience”, 335 (12), 2003, s. 889–898, DOI: 10.1016/j.crte.2003.07.001.
Linki zewnętrzne edytuj
- Комета или астероид?. vivovoco.rsl.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-10-08)]. — artykuł w czasopiśmie Природа, № 10, 2005. (ros.)