Rok

odstęp czasu między dwoma jednakowymi położeniami Ziemi w jej ruchu po orbicie wokół Słońca

Rok – wspólna nazwa różnych jednostek miar, zwykle czasu; może oznaczać:

Lata astronomiczne edytuj

Astronomia i inne nauki ścisłe używają różnych wariantów roku:

1 a = 1 aj = 31,5576 Ms (365,25 dni po 86 400 sekund).

Rok kalendarzowy edytuj

Rok kalendarzowy w kalendarzu gregoriańskim rozpoczyna się 1 stycznia o 00:00 i kończy wraz z końcem doby przypadającej na 31 grudnia. Na ogół stosowany jest kalendarz słoneczny, w którym wydziela się 4 pory roku: wiosna - lato - jesień - zima.

1 rok kalendarzowy = 4 kwartały = 12 miesięcy ≈ 52 tygodnie = 365 dni (rok przestępny 366 dni) = 8 760 (8 784) godzin = 525 600 (527 040) minut = 31 536 000 (31 622 400) sekund

Powyższe wyliczenie nie uwzględnia dodawanej w niektórych latach sekundy przestępnej (w 1972 roku były 2 sekundy przestępne, możliwe są również ujemne).

Czas, kiedy Ziemia okrąży Słońce wynosi w przybliżeniu 365 dni 5 godzin 48 minut.

Wielokrotności roku to:

  • rok * 10 = 10 lat = dziesięciolecie (dekada)
  • rok * 100 = 100 lat = stulecie (wiek)
  • rok * 1000 = 1000 lat = tysiąclecie (millenium)

Kwartały i miesiące roku: I kwartał (styczeń - luty - marzec) - II kwartał (kwiecień - maj - czerwiec) - III kwartał (lipiec - sierpień - wrzesień) - IV kwartał (październik - listopad - grudzień).

W kalendarzu rzymskim rok rozpoczynał się od równonocy wiosennej miesiącem Martius. W 155 r. p.n.e. przesunięto początek roku urzędowego na 1 stycznia. Termin ten zachowano w kalendarzu juliańskim i gregoriańskim.

Przedrostki edytuj

Do symbolu a można stosować przedrostki SI wielokrotności dziesiętnych, na przykład:

  • ka (kiloannus) = 103 a (tysiąc lat),
  • Ma (megaannus) = 106 a (milion lat),
  • Ga (gigaannus) = 109 a (miliard lat), itd.

W tych wypadkach to od autora i dyscypliny naukowej publikacji zależy, czy za rok przyjmuje precyzyjny okres (np. 365,25 dni lub jeszcze dokładniej - często w astronomii) czy przybliżoną wartość (np. w geologii, paleontologii).

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b rok, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2023-11-11].
  2. Recommendations concerning Units (SI Units). International Astronomical Union, 1989. [dostęp 2011-01-18].