Powiat Czeski Cieszyn

Powiat Czeski Cieszyn (powiat czeskocieszyński; czes. Okres Český Těšín) – dawny powiat czechosłowacki z siedzibą w Czeskim Cieszynie, istniejący w latach 1920–1938 i 1945–1960.

Powiat Czeski Cieszyn
powiat
Państwo

 Czechosłowacja

Kraj

ostrawski

Siedziba

Czeski Cieszyn

Położenie na mapie Czechosłowacji
Mapa konturowa Czechosłowacji, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Powiat Czeski Cieszyn”
49°44′33,0000″N 18°37′00,1200″E/49,742500 18,616700

Powiat powstał z terenów austriackiego powiatu cieszyńskiego, które zostały włączone do Czechosłowacji w wyniku podziału Śląska Cieszyńskiego z 28 lipca 1920 roku (siedzibą stał się utworzony wówczas Czeski Cieszyn). Jednostka weszła w skład ziemi śląskiej, a od 1 grudnia 1928 – ziemi morawsko-śląskiej[1].

W listopadzie 1938 roku powiat został włączony do Polski na mocy Ustawy Sejmu Śląskiego z dnia 27 października 1938 r. i początkowo istniał jako powiat cieszyński zachodni, po czym stał się ponownie częścią powiatu cieszyńskiego[2].

Po wkroczeniu na Zaolzie Armii Czerwonej przywrócono powiat w granicach z lat 1920–1938. 1 stycznia 1948 roku został włączony do nowo utworzonego kraju ostrawskiego[3].

W 1949 z powiatu czeskocieszyńskiego wyłączono gminy Datynie Dolne i Szumbark, włączając je do nowo utworzonego powiatu Ostrawa-okolice[4].

Powiat został zniesiony w wyniku reformy administracyjnej z 11 kwietnia 1960 roku – jego teren włączono do powiatów Frydek-Mistek[5] i Karwina[6] w nowo utworzonym kraju północnomorawskim[7]. Większość gmin weszła w skład powiatu Frydek-Mistek. W skład powiatu Karwina włączono: Błędowice Dolne i Żywocice (obie włączono do Hawierzowa), Olbrachcice, Kocobędz, Stanisłowice, Cierlicko Dolne, Cierlicko Górne, Grodziszcz, Szobiszowice, Mistrzowice, Mosty, Żuków Górny, Żuków Dolny oraz Czeski Cieszyn z włączoną doń w 1947 roku Sibicą (bez Osówek)[4].

Gminy powiatu Czeski Cieszyn według stanu na 30 października 1938 roku

edytuj

Pogrubioną czcionką wyróżniono miasta:

Przypisy

edytuj
  1. Zákon ze dne 14. července 1927 o organisaci politické správy. (125/1927 Sb.).
  2. Dz. U. Śl. z 1938 r. Nr 18, poz. 35 – Ustawa z dnia 27 października 1938 r. o podziale administracyjnym i tymczasowej organizacji administracji na obszarze Ziem Odzyskanych Śląska Cieszyńskiego.
  3. Zákon ze dne 21. prosince 1948 o krajském zřízení. (280/1948 Sb.).
  4. a b Historický lexikon obcí České republiky – 1869 – 2005.
  5. Powiat frydecki nazywał się w latach 1950–1955 mistecki, a od 1955 frydecko-mistecki.
  6. Powiat frysztacki przemianowano w 1960 roku na karwiński.
  7. Zákon ze dne 9. dubna 1960 o územním členění státu. (36/1960 Sb.). [dostęp 2008-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-18)].
  8. Wieś Leszna Górna została w 1920 roku przedzielona granicą państwową – część wschodnia (polska strona) jest obecnie sołectwem gminy Goleszów w powiecie cieszyńskim.