Prowatina
Prowatina (gr. Tripa Provatina - Przepaść Pasterka[1], ang. Provatina, też Ewe's Cave) – studnia jaskiniowa w Grecji, zlokalizowana w Epirze, na północ od Janiny, w pobliżu miejscowości Mikro Papingo, na wapiennym płaskowyżu Astraka (2436 m n.p.m.). W momencie odkrycia była najgłębszą znaną studnią jaskiniową w Europie i drugą na świecie (po El Sótano w Meksyku)[2]. Jej otwór znajduje się na wysokości ok. 1900 m n.p.m., w stromym stoku tuż nad północno-zachodnią krawędzią płaskowyżu[1]. Ma 407 metrów głębokości[3].
![]() | |
Plan jaskini | |
![]() | |
Państwo | |
---|---|
Położenie | |
Głębokość |
407 m |
Data odkrycia |
1965 |
Odkrywca |
Ekipa uniwersytecka z Cambridge |
Położenie na mapie Grecji ![]() | |
![]() |
Eksploracja
edytujJaskinia została odkryta, dzięki informacjom lokalnych pasterzy, przez ekipę uniwersytecką z Cambridge w 1965. W 1966 Jim Eyre osiągnął w niej głębokość 156 metrów, a w 1967 kolejna wyprawa dotarła do głębokości około 200 metrów. W 1968 przygotowano dwie konkurencyjne angielskie wyprawy z udziałem m.in. Pete’a Liveseya i Siona O’Niela. 1 października 1977 r. jaskinię eksplorował polsko-słowacki zespół w składzie Christian Parma i Gustáv Stibrányi[2]. W 1981[4] pierwszego kobiecego przejścia Prowatiny dokonała polska speleolożka – Ewa Bartosz (-390 metrów)[5], członkini pierwszej kobiecej wyprawy do tej jaskini, kierowanej przez Annę Antkiewicz.
Budowa
edytujJaskinia jest prostym, pionowym kominem, którego dnem przepływa podziemny strumień (prawdopodobnie istnieją kolejne, niższe, nieodkryte partie). Dno zaścielają głazy[2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Gustáv Stibrányi: Kras planiny Astraka a priepasť Provatina [w:] Slovenský kras R. XVIII, 1980, s. 225-230 [1]
- ↑ a b c Christian Parma, Najgłębsza studnia Europy, w: Poznaj Świat, nr 5/1978, s.27-29, ISSN 0032-6143
- ↑ SKTJ, "Naj" w jaskiniach na świecie
- ↑ Biuletyn Speleoklubu Tatrzańskiego, Apoloniusz Rajwa, Jaskiniowa działalność zagraniczna
- ↑ Historia. Speleoklub Tatrzański. [dostęp 2017-08-15].