Przygody wojenne

powieść dla młodzieży

Przygody wojenne. Powieść dla dzieci. – przygodowa powieść wojenna dla dzieci i młodzieży Władysława Umińskiego z 1919 roku. Powieść opowiada o tytułowych przygodach kilkorga dzieci z polskiej wsi podczas I wojny światowej.

Przygody wojenne. Powieść dla dzieci
Autor

Władysław Umiński

Wydanie oryginalne
Język

polski

Data wydania

1919

Historia wydań edytuj

Powieść miała tylko jedno wydanie; wydało ją wydawnicwo Gebethner i Wolff w 1919 roku[1]. W 1920 powieść przedrukowano w czasopiśmie polonijnym „Polak w Brazylii[2].

Fabuła edytuj

Osią fabuły są tytułowe przygody wojenne; a bohaterami są dzieci, które uciekają z zaatakowanej wsi. Przeżywają liczne przygody, nieraz traumatyczne: uciekają spod ostrzału, chowają się w piwnicach i okopach, są niesprawiedliwie oskarżone o kradzież i szpiegostwo, bite rózgami, a nawet ranne trafiają do szpitala polowego. Bardziej pozytywne przygody to podróż samolotem wojskowym. Po wojnie jeden z głównych bohaterów, Kubuś, wraca do swojej wioski, gdzie pomaga ojcu, który stracił rękę na wojnie, w organizowaniu gospodarstwa[3].

Analiza edytuj

Krystyna Kuliczkowska zauważyła, że była to jedna z dwóch wojennych powieści Umińskiego (drugą jest Krwawa Dola)[4].

Odbiór edytuj

Według Kuliczkowskiej powieści wojenne Umińskiego „zostały surowo ocenione przez krytykę”[4]. Jednak Krzysztof Ziomek w 2023 stwierdził, że powieść ta „oprócz funkcji dydaktycznych w zakresie historii narodowej zawierała również istotne walory wychowawcze”[2].

Powieść zrecenzowała Aniela Szycówna w „Przeglądzie Pedagogicznym” w 1918 roku. Szycówna skrytykowała książkę, pisząc, że o ile przedstawia ona „ciekawe przygody” i „okropności wojny”, nie zawiera informacji o przyczynach i znaczeniu tego konfliktu, w tym o odzyskaniu niepodległości przez Polskę, przez co posiada niewielką wartość edukacyjną[3][4].

Przypisy edytuj

  1. Jadwiga Czachowska (red.), Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. T. 8, Ste – V, Alicja Szałagan (red.), 2003, s. 438 [dostęp 2023-10-12].
  2. a b Ziomek, Krzysztof. "Literatura na łamach prasy polonijnej w Brazylii 1892–1920." Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN 2023, no. Rok LXVIII (2023): 165-187
  3. a b A. Szycówna. "Wydawnictwa Gwiazdkowe". Przegląd Pedagogiczny. R. 37: 1918, nr 10
  4. a b c Krystyna Kuliczkowska, Literatura okresu Młodej Polski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Instytut Badań Literackich (Polska Akademia Nauk), 1973, s. 596 [dostęp 2024-02-22] (pol.).