Psammofit, roślina psammofilna (gr. ψάμμος, psámmos – piasek; φυτόν phutón – roślina) – roślina występująca na podłożu piaszczystym, zwłaszcza na piaskach ruchomych, takich jakie kształtują wydmy[1].

Wydma nad Bałtykiem porośnięta psammofitami (gł. piaskownicą zwyczajną)

Cechą charakterystyczną siedlisk piaszczystych jest ich tworzenie przez luźne, nie związane wzajemnie ziarna piasku, łatwo poruszane w efekcie przez wiatr. Na plażach dodatkowym czynnikiem ekologicznym jest zasolenie. Rozwój psammofitów powoduje przemiany siedlisk piaszczystych związane ze stabilizującym piaski działaniem pokrywy roślinnej, prowadząc m.in. do powstania próchnicy[2].

Do najważniejszych cech adaptacyjnych do siedlisk piaszczystych zalicza się zdolność do[3]:

  • tworzenia i zmiany kierunku wzrostu pędów odnawiających;
  • zmiany zagłębienia w podłożu;
  • zmiany sposobu odnawiania się roślin;
  • tworzenia odrostów korzeniowych.

Wśród psammofitów występuje duże zróżnicowanie ekologiczne, związane m.in. z różnicami we wrażliwości na wpływ zawiewania i odwiewania piasku – są gatunki odporne na jeden z tych procesów i wrażliwe na drugi, odporne na oba lub nie tolerujące żadnego. W efekcie inne psammofity występują na piaskach bardzo dynamicznych, tworzących plażę i wydmę białą, a inne na ustabilizowanych już wydmach szarych[2].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Słownik botaniczny. Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.). Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 723. ISBN 83-214-1305-6.
  2. a b Zbigniew Podbielkowski, Maria Podbielkowska, Przystosowania roślin do środowiska, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1992, s. 193–200, ISBN 978-83-02-04299-7.
  3. Krystyna Falińska, Ekologia roślin: podstawy teoretyczne, populacja, zbiorowisko, procesy, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, s. 173, ISBN 978-83-01-12065-8.