Pustá jaskyňa
Pustá jaskyňa (pol. Jaskinia Pusta) – jaskinia w Dolinie Demianowskiej w Niżnych Tatrach na Słowacji, wchodząca w skład wielkiego systemu jaskiniowego Doliny Demianowskiej.
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Długość |
5425 m |
| Deniwelacja |
166 |
| Wysokość otworów |
934 m n.p.m. |
| Wysokość otworów nad dnem doliny |
90 m |
| Data odkrycia |
1923 |
Położenie na mapie Słowacji  | |
 48°59′19″N 19°35′29″E/48,988611 19,591389
| |
Położenie edytuj
Znajduje się we wschodnich (prawych orograficznie) zboczach Doliny Demianowskiej. Naturalne wejście do niej znajduje się w bocznej dolince o nazwie Pustá, na wysokości 934 m n.p.m., tj. ok. 90 m ponad dnem głównej doliny. Drugie wejście to dolny otwór, sztucznie przekopany w 1950 r. przy ujściu Machnatej dolinky, na wysokości 886 m n.p.m. (obecnie zawalony od wewnątrz jaskini)
Historia poznania edytuj
Jaskinia została odkryta w 1923 r. i już wkrótce pojawiły się przypuszczenia, że najprawdopodobniej wchodzi ona w skład większego systemu jaskiniowego, składającego się z szeregu innych jaskiń po tej samej stronie doliny. Połączenie między Pustą Jaskinią a Demianowską Jaskinią Wolności udało się odnaleźć grupie słowackich speleologów pod kierunkiem Antona Droppy i Vaclava Nemca 2 lipca 1951 r. Według pomiarów A. Droppy długość jaskini wynosiła 1890 m. W wyniku intensywnej eksploatacji w ciągu następnego półwiecza łączna długość korytarzy jaskini wzrosła do 4106 m. W 2001 oraz 2004 r. zostały odkryte obszerne fragmenty górnego piętra jaskini. W 2011 r. dzięki działalności speleologów z Klubu Jaskiniowego Dolina Demianowska (słow. Jaskyniarsky klub Demänovská Dolina) jaskinia osiągnęła 5425 m długości i 166 m deniwelacji.[1]
Opis edytuj
Jaskinia Pusta jest najwyżej leżącą znaną jaskinią systemu, tworzonego przez podziemny tok Demianówki. Wejściowa studnia, znana jako Psie diery, ma głębokość ok. 15 m. Jaskinia jest rozwinięta w dwóch dobrze wyróżniających się piętrach. Górne piętro, leżące ok. 80 m ponad aktywnym tokiem podziemnej Demianówki, jest przykładem starej jaskini o przeważającym charakterze korozyjnym i zawaliskowym, z „martwą” już szatą naciekową. Widoczne są w nim pozostałości starych nanosów rzecznych z granitowymi otoczakami. Jest ono połączona z dolnymi partiami przepaścią głęboką na 96 m. Pod nią znajdują się wielkie sale: Hlinená sieň i Achátový dóm z podziemnym ciekiem. Dolne piętro ciągnie się średnio ok. 10 m powyżej koryta aktywnego cieku wodnego. Koryto to jednak jest widoczne w jaskini jedynie we fragmentach, poprzerywane syfonami. Dolne partie mają świeżą, różnobarwną i stale rosnącą szatę naciekową.
Istniała teoria, że wody w najniższych partiach jaskini pochodzą z ponorów usytuowanych w Dolinie Demianowskiej na Lúčkach (ok. 1350 m dalej w górę doliny i 130 m wyżej), jednak badania metodami radioizotopowymi z 1988 r. nie potwierdziły tego. Istnieje przypuszczenie, że jaskiniowy ciek odwadnia znaczną część masywu Krakowej Hali[2].
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Dzúr Ján: Pustá jaskyňa, w: „Krásy Slovenska” R. 81, nr 7-8/2004, s. 46-47, ISSN 0323-0643;
- Hochmuth Zdenko: Krasové územia a jaskyne Slovenska, w: “Geographia Cassoviensis”, ročník II., 2 / 2008, wyd. Univerzita Pavla Jozefa Šafárika v Košiciach, Košice 2008, ISSN 1337-6748; [2];
- Hochmuth Zdenko a kolektív: Nízke Tatry. Západ. Turistický sprievodca ČSSR č. 10, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1982, s. 259;