QQQ J1519+0627 – potrójny kwazar odkryty w 2013[1], drugi odkryty tego typu obiekt po QQQ 1432−0106[2]. Kwazar położony jest w gwiazdozbiorze Węża i oddalony o około dziewięć miliardów lat świetlnych od Ziemi[3].

Potrójna litera „Q” w oznaczeniu określa, że jest to układ potrójny złożony z kwazarów, następujące po literach liczby oznaczają przybliżone położenie układu na niebie.

Oznaczenie „QQQ” jest analogiczne do oznaczenia pierwszego odkrytego potrójnego kwazara QQQ 1432−0106. Początkowo układ ten był znany jako układ podwójny i nosił oznaczenie QQ 1429−008. Po odkryciu trzeciego kwazara oznaczenie zostało zmienione na „QQQ”[2].

Charakterystyka

edytuj

Obiekt został odkryty w Europejskim Obserwatorium Południowym w Chile. Kwazar położony jest w gwiazdozbiorze Węża[1] i oddalony jest od Ziemi o około dziewięć miliardów lat świetlnych (jego przesunięcie ku czerwieni wynosi w przybliżeniu z≈1,51). Kwazary znajdują się nie dalej niż 200 kpc od siebie[3].

Dwa z kwazarów znajdują się blisko siebie, trzeci jest nieco bardziej oddalony. Oznacza to najprawdopodobniej, że system początkowo tworzyły dwa bliższe kwazary, do których później dołączył trzeci i dopiero wzajemne oddziaływanie trzech obiektów „uruchomiło” działalność kwazarów. W ich pobliżu nie odkryto żadnych superjasnych galaktyk podczerwonych (ultra-luminous infrared galaxies, ULIRG), w których zazwyczaj powstają kwazary, co może oznaczać, że stanowią one część większego systemu, który dopiero powstaje[a][3].

Oznaczenie Rektascensja Deklinacja Wielkość gwiazdowa (filtr z) z
QQQ1519A 15h 19m 47,3s +06° 27′ 53″ 18,86 1,504 ± 0,001
QQQ1519B 15h 19m 45,7s +06° 27′ 52″ 21,23 1,513 ± 0,003
QQQ1519C 15h 19m 45,9s +06° 27′ 49″ 21,20 1,506 ± 0,003
  1. Powstaje z punktu widzenia obserwatorów z Ziemi. Obiekt znajduje się dziewięć miliardów lat świetlnych od Układu Słonecznego, co oznacza, że światło potrzebowało tyle samo czasu, aby przebyć ten dystans. Widziany teraz z Ziemi system wygląda tak jak w rzeczywistości wyglądał dziewięć miliardów lat temu.

Przypisy

edytuj
  1. a b Extremely Rare Triple Quasar Found. Royal Astronomical Society, 2013-03-11. [dostęp 2013-03-13]. (ang.).
  2. a b S.G. Djorgovski i inni, Discovery of a Probable Physical Triple Quasar, „arXiv + The Astrophysical Journal Letters”, 662 (1), arXiv, 2007, DOI10.1086/519162, arXiv:astro-ph/0701155 [dostęp 2013-03-13] (ang.).
  3. a b c E.P. Farina i inni, Caught in the Act: Discovery of a Physical Quasar Triplet, „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”, 431 (2), 2013, DOI10.1093/mnras/stt209, arXiv:1302.0849 [dostęp 2013-03-13] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj