Rekultywacja gleb

Rekultywacja gleb – działalność mająca na celu przywrócenie wartości użytkowej glebom zniszczonym przez przemysł, zwłaszcza górniczo-hutniczy. Polega ona na właściwym ukształtowaniu rzeźby terenu, poprawieniu właściwości fizycznych i chemicznych gleby, uregulowaniu stosunków wodnych, wzmacnianiu skarp, zbudowaniu dróg i niezbędnych obiektów gospodarczych lub turystycznych, zasianiu traw i innych niskopiennych roślin oraz zadrzewieniu połączonym z wysianiem odpowiednich grzybów itp. Obowiązek rekultywacji spoczywa na użytkowniku, który zniszczył glebę wykorzystując ją do celów pozarolniczych. Rekultywacja powinna być wykonana w ciągu 4 lat od ustania pozarolniczej eksploatacji gruntów. Mimo to, coraz większy problem stanowią wyrobiska po kopalniach odkrywkowych, hałdy, stawy osadnikowe oraz grunty zanieczyszczone przez przemysł i budownictwo. W roku 1980 zdegradowanych było w Polsce 100 tys. ha gruntów, a zrekultywowanych tylko 28,5 tys. ha, czyli 28,5%.

Metody rekultywacji gleb

• Techniczna:
  • kształtowanie rzeźby terenu,
  • osuszanie terenów podmokłych i nawadnianie obszarów przesuszonych,
  • pokrycie terenów skażonych warstwą świeżej gleby,
  • umacnianie skarp
• Biologiczna:
  • kształtowanie gleby i szaty roślinnej przez racjonalne nawożenie i stosowanie odpowiednich upraw zwłaszcza roślin przyczyniających się do powstawania próchnicy.

Podstawa prawna

• Przepisy ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. z 2024 r. poz. 82) definiują rekultywację jako nadanie lub przywrócenie gruntom zdegradowanym albo zdewastowanym wartości użytkowych lub przyrodniczych przez właściwe ukształtowanie rzeźby terenu, poprawienie własności fizycznych i chemicznych, uregulowanie stosunków wodnych, odtworzenie gleb, umocnienie skarp oraz odbudowanie lub zbudowanie niezbędnych dróg.
• Ustawa z 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz.U. z 2020 r. poz. 2187).

Zobacz też

• melioracja
• rekultywacja
• rekultywacja jezior

Bibliografia

• Natalia Wanda Skinder "Chemia a ochrona środowiska" WSiP 1999
• Greszta J., Morawski S. "Rekultywacja nieużytków poprzemysłowych" PWRiL Warszawa 1974