Retronim – nowa nazwa dla obiektu lub pojęcia służąca odróżnieniu jej podstawowej formy od bardziej aktualnej. Oryginalna nazwa jest najczęściej wzbogacona o przymiotnik. Powstawanie retronimów jest w dużej mierze spowodowane postępem technicznym.

Termin „retronim” został wprowadzony w 1980 r. przez amerykańskiego dziennikarza Franka Mankiewicza i spopularyzowany przez Williama Safire’a w dzienniku „The New York Times”.

Przykłady

edytuj
Termin zastąpiony Nowy termin Powód zmian
Adres Adres pocztowy Adres internetowy
Aparat fotograficzny Klasyczny aparat fotograficzny Cyfrowy aparat fotograficzny
Płyta Płyta gramofonowa Płyta kompaktowa – CD
Wielka wojna I wojna światowa II wojna światowa
Zegarek Zegarek mechaniczny Zegarek kwarcowy
Telewizja Telewizja czarno-biała Telewizja kolorowa
Film Film niemy Film dźwiękowy
Telefon Telefon stacjonarny Telefon komórkowy
Gitara Gitara akustyczna Gitara elektryczna
Komputer Komputer stacjonarny Komputer przenośny – laptop
Kiełbasa Kiełbasa tradycyjna Kiełbasa z dodatkami chemicznymi

Niektóre przymiotniki retronimiczne

edytuj
  • „akustyczny” – opisujący instrumenty muzyczne, które posiadają wersję bez wzmacniacza
  • „analogowy” – zwykle nieściśle opisujący wszystkie systemy niecyfrowe, nawet te, w których nigdy nie występowały sygnały analogowe
  • „klasyczny” bądź „tradycyjny” – opisujący metody lub przedmioty, które zostały w większości wyparte przez nowsze rozwiązania