Wikipedia

Roland Wacławek

Roland Józef Wacławek (ur. 7 czerwca 1956)[1] – polski informatyk, autor wielu publikacji książkowych oraz artykułów w czasopismach poświęconych komputerom i programowaniu, autor pierwszego tłumaczenia systemu Windows oraz edytora tekstu Microsoft Word na język polski[2]. Od 28 lipca 1988 roku właściciel a od 1991 roku współwłaściciel wraz z żoną firmy a później spółki cywilnej Mikrowac[3] (w prasie nazywanej czasami Microwac[4] albo MicroVAC[5]) zlokalizowanej w Siemianowicach Śląskich, pod której szyldem dokonywane było tworzenie i wydawanie pakietów tłumaczących obcojęzyczne oprogramowanie. Firma specjalizowała się także w tworzeniu polskojęzycznych podręczników do nauki programowania wyróżniając się wyjątkową obszernością oraz dołączaniem dyskietki z kodami źródłowymi[4]. Od 21 listopada 2001 roku zastępca prezesa zarządu Adescom Sp. z o.o., producenta rozwiązań dla telefonii IP.

Wacławek ukończył studia na wydziale elektrycznym Politechniki Śląskiej[6] uzyskując tytuł magistra inżyniera. Później w ramach pracy akademickiej nauczał informatyki m.in. w Śląskiej Akademii Medycznej[6].

Spolszczenia edytuj

Przygotowanie programów i dokumentacji edytuj

Roland Wacławek jest autorem spolszczeń wielu zagranicznych programów komputerowych. Wydawane przez niego tłumaczenia bywały wykonywane metodami zaawansowanej inżynierii odwrotnej[2], autor nie miał dostępu do kodów źródłowych programów a jedynie do ich plików binarnych. Przy okazji tych działań autor dokonywał koniecznych usprawnień np. dodając polskie litery, funkcje sortowania w zgodzie z polskim alfabetem i inne. Poprawiał też napotkane błędy, skutkiem czego jego spolszczone oprogramowanie mogło działać w pewnych przypadkach lepiej niż oryginał[2].

Dokumentacja papierowa do programów nie była tłumaczona, lecz pisana była przez Wacławka od zera.

Kontrowersje edytuj

Wacławek miał rzekomo dokonywać spolszczeń bez wiedzy autorów oprogramowania, co budziło kontrowersje[7][8]. W odniesieniu do programu Microsoft Word potwierdził to sam Wacławek na łamach prasy wskazując jednak, że wykonane przez niego tłumaczenia są odrębnym dziełem, które jako dodatek jest doinstalowywane do obcojęzycznego oprogramowania:

"Adaptacji tej RW dokonał bez zgody i wiedzy firmy Microsoft. (...) Formalnie RW nie sprzedaje programu MS-Word, lecz osobny program dostosowujący go do potrzeb klienta. Pochodzenie adaptowanej kopii MS-Word jest sprawą etyki użytkownika."[2]

Rzekomo za konflikt z firmą Microsoft Wacławek miał być wyproszony z targów komputerowych Cebit'89[9] o czym jednakże informował wyłącznie właściciel firmy PRO-INFO, Janusz Gołuch, którą Wacławek wcześniej publicznie oskarżył o przywłaszczenie sobie jego prac[10][11].

Zestawienie tłumaczeń i dokumentacji edytuj

Pakiety oprogramowania edytuj

Oryginalne oprogramowanie Polski tytuł Dokumentacja
Microsoft Windows 1.03 Oficyna 1.032 "OFICYNA wersja 1.032: podręcznik użytkownika", datowana na 3 maja 1988[12]
Microsoft Word 3.0 Pelikan "PELIKANL: Podręcznik użytkownika", datowana na 12 grudnia 1987[12]
Aldus Pagemaker 1.0 Drukarnia
Micrografx In*a*vision Kreślarz
dBase III Plus Polonus "dBase Polonus: Polskojęzyczna adaptacja systemu dBase III Plus", wydana w dwóch częściach[12]:
  • Część I: Podręcznik użytkownika - datowana na 21 grudnia 1988
  • Cześć II: Spis zleceń i funkcji - datowana na 21 grudnia 1988
Clipper Sarmata "Clipper Sarmata: Polskojęzyczna adaptacja systemu Clipper'87", wydana w trzech częściach datowanych na 27 września 1988[12]:
  • "Podręcznik użytkowania cześć I"
  • "Podręcznik użytkowania cześć II"
  • "Podręcznik użytkowania cześć III"
Ashton-Tate Framework IIP Framework "Zintegrowany pakiet oprogramowania Framework IIP", wydana w kilku częściach[12]:
  • "Język programowania FRED" cześć pierwsza datowana na 14 maja 1987
  • "Wprowadzenie" - dateowane na 17 maja 1987
  • "Podstawy użytkowania" - datowane na 30 sierpnia 1987
  • "Przewodnik użytkownika" - datowany na 17 września 1987
Hammerlab Lettrix Drukarz[13]
Borland SideKick 2 SideKick-P[14]

W 1988 roku Ministerstwo Edukacji Narodowej zleciło firmie Microwac przygotowanie pakietu oprogramowania dla szkół. W skład pakietu weszły Oficyna, Drukarnia, Kreślarz, Polonus, Sarmata, Framework uzupełniony o Drukarza oraz dodatkowo program Kopher, który był autorskim oprogramowaniem służącym do drukowania zawartości ekranu karty graficznej Hercules.

Spolszczone nazwy programów wchodzących w skład Windows edytuj

Program Polski tytuł Funkcja
Executive Dyspozytor[15][2] Zarządzanie plikami dyskowymi
Clock Zegar[15] Czasomierz na puplicie
Notepad Notatnik[16] Podręczny edytor tekstu
Calculator Kalkulatorek[17] Kalkulator
Paint Grafik[16] Edytor graficzny
Write Edpol[16] Uniwersalny edytor tekstu
Cardfile Kartoteka[17] Podręczny bank danych
Program Information File Editor Edytopif[18] Edytor plików PIF
Control Panel Operator[17] Instalacja i dobór parametrów urządzeń
Spooler Kolejka[17] Inteligentna obsługa drukarki
Calendar Kalendarz[17] Terminarz z elektronicznym alarmem
Clipboard Viewer Schowek[17] Narzędzie do wymiany danych
Term Terminal[18] Program emulacji terminalu

Istotne usprawnienia edytuj

  • W adaptacji programu Word dodano pełną obsługę polskich znaków w zakresie operowania nimi w tekście oraz w zakresie wprowadzania ich z dowolnej standardowej klawiatury, zmodyfikowano działanie funkcji sortujących, spolszczono wewnętrzny język programowania stosowany przy emisji korespondencji seryjnej[19]
  • Wacławek spolszczenie do Framework IIP wydał w pakiecie ze spolszczoną wersją Lettrix, który w oryginale nie współpracował z Framework. Dostosował Lettrix wprowadzając znaczące modyfikacje, zmieniając sposób serowania i usuwając błędy.[13]

Charakterystyczne elementy tłumaczeń edytuj

  • System pomocy w programach w oryginale nazywany "help" Wacławek tłumaczył jako "sufler"[20]
  • Tłumaczenie "calculator" do formy zdrobniałej "kalkulatorek" w Oficynie[2] oraz w SideKick-P[20]
  • W czasach wykonywania tłumaczeń przez Wacławka nie istniało jeszcze tłumaczenie "click" jako "kliknięcie", Wacławek więc o zwalnianiu i naciskaniu przycisku myszy, albo po prostu używaniu myszy. W przypadku "double click" stosował pojęcie "dubletowego wciśnięcia".

Publikacje edytuj

Książkowe edytuj

  • InforMik - Szkoła mikroelektroniki, Związek Harcerstwa Polskiego, Główna Kwatera, Wydział Nauki i Rozwoju Zainteresowań, 1985
  • Mój mikrokomputer ZX Spectrum, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1987
  • Z mikrokomputerem na co dzień, Warszawa, Nasza Księgarnia, 1987
  • Proste radioodbiorniki, Nasza Księgarnia, 1988
  • ABC asemblera , Warszawa, Studencka Oficyna Wydawnicza ZSP Alma-Press, 1988
  • Podręcznik programowania w języku Turbo-Pascal 4.0, 1988
  • Przewodnik po mikroinformatyce, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1989
  • Programowa obsługa drukarek laserowych, Komputerowa Oficyna Wydawnicza Help, 1992
  • NetWare Lite dla każdego: obejmuje wersje 1.0 i 1.1 oraz NetWare Lite for Windows, Komputerowa Oficyna Wydawnicza Help, 1993
  • Windows od kuchni: poradnik programisty, Komputerowa Oficyna Wydawnicza Help, 1993
  • Magic: wstęp do programowania, Intersoftland, 1994

Artykuły w czasopismach edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Jacek Jamicki, Roland Wacławek, Sprawozdanie zarządu ADESCOM Sp z o.o. [online], System internetowy e-KRS Ministerstwa Sprawiedliwości, 31 grudnia 2019 [dostęp 2020-12-02].
  2. ↑ a b c d e f g Roland Wacławek, Rekonstrukcja, „Komputer” (2), Warszawskie Wydawnictwo Prasowe RSW Prasa-Książka-Ruch, 1 lutego 1989, ISSN 0860-2514.
  3. ↑ Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej [online] [dostęp 2020-11-26].
  4. ↑ a b Bożena Stępień, Komputerowy show po śląsku, „Bajtek” (1), 1989, s. 25.
  5. ↑ Władysław Majewski, Ceny na Softargu'88, „Komputer” (10), 1988, s. 56.
  6. ↑ a b Sławomir Polak, Roman Wojciechowski, Gra o jutro, „Bajtek” (1), 1987, s. 3.
  7. ↑ Marek Młynarski, Votum separatum, „Komputer” (5), 1989.
  8. ↑ Roland Wacławek, O poliglotach i świętoszkach, „InforMik” (1), 1988, s. 1.
  9. ↑ Janusz Gołuch, Mikry Wacuś!, „Bajtek” (8), 1989, s. 25.
  10. ↑ Grzegorz Eider, Niedyskrecje, „Komputer” (3), 1989, s. 44.
  11. ↑ Roland Wacławek, Info'88, „InforMik” (1), 1989, druga strona okładki.
  12. ↑ a b c d e Adam Cichowicz [online], www.facebook.com [dostęp 2020-12-02] (pol.).
  13. ↑ a b Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 2020-12-02].
  14. ↑ Władysław Majewski, Zawsze do usług!, „Komputer” (1), 1988, s. 31.
  15. ↑ a b Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 2020-12-02].
  16. ↑ a b c Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 2020-12-02].
  17. ↑ a b c d e f Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 2020-12-02].
  18. ↑ a b Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 2020-12-02].
  19. ↑ Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 2020-12-02].
  20. ↑ a b Tomasz Padzik, SideKick program niezbędny, „Komputer” (1), 1988, s. 34.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Roland_Wacławek&oldid=62852152”