Sher Bahadur Deuba (ur. 13 czerwca 1946) – nepalski polityk, pięciokrotny premier Nepalu w latach 1995–1997, 2001–2002, 2004–2005, 2017–2018 oraz 2021-2022. Członek Kongresu Nepalskiego. W latach 2002–2007 lider konkurencyjnego Kongresu Nepalskiego (Demokratycznego).

Sher Bahadur Deuba
Ilustracja
Data urodzenia

13 czerwca 1946

Premier Nepalu
Okres

od 3 czerwca 2004
do 1 lutego 2005

Przynależność polityczna

Kongres Nepalski (Demokratyczny)

Poprzednik

Surya Bahadur Thapa

Następca

król Gyanendra Bir Bikram Shah Dev

Premier Nepalu
Okres

od 26 lipca 2001
do 4 października 2002

Przynależność polityczna

Kongres Nepalski/Kongres Nepalski (Demokratyczny)

Poprzednik

Girija Prasad Koirala

Następca

król Gyanendra Bir Bikram Shah Dev

Premier Nepalu
Okres

od 12 września 1995
do 12 marca 1997

Przynależność polityczna

Kongres Nepalski

Poprzednik

Man Mohan Adhikari

Następca

Lokendra Bahadur Chand

Premier Nepalu
Okres

od 7 czerwca 2017
do 15 lutego 2018

Przynależność polityczna

Kongres Nepalski

Poprzednik

Prachanda

Następca

Khadga Prasad Sharma Oli

Premier Nepalu
Okres

od 13 lipca 2021
do 26 grudnia 2022

Przynależność polityczna

Kongres Nepalski

Poprzednik

Khadga Prasad Sharma Oli

Następca

Pushpa Kamal Dahal

Życiorys

edytuj

Sher Bahadur Deuba po raz pierwszy sprawował urząd premiera od 12 września 1995 do 12 marca 1997.

Po raz drugi został mianowany szefem rządu po rezygnacji Giriji Prasad Koirali 26 lipca 2001[1]. W lipcu 2002 Deuba został wydalony z szeregów Kongresu Nepalskiego po tym, jak wbrew stanowisku swojej partii przedłużył stan wyjątkowy w kraju w celu kontynuowania walki z maoistowskimi partyzantami oraz poprosił króla Gyanendrę o rozwiązanie parlamentu i zwołanie wcześniejszych wyborów[2]. We wrześniu tego samego roku założył własną partię Kongres Nepalski (Demokratyczny)[3].

Z urzędu szefa rządu Deuba został usunięty na skutek bezkrwawego zamachu stanu przeprowadzonego przez króla Gyanendrę 4 października 2002[4].

Gyanendra przywrócił go na stanowisko 3 czerwca 2004 po politycznych protestach, upadku dwóch kolejnych rządów i braku odpowiedniego kandydata na stanowisko premiera. W swoim trzecim gabinecie Deuba objął również funkcję ministra spraw zagranicznych i obrony[5].

1 lutego 2005 król Gyanendra rozwiązał rząd i parlament i przejął na ponad rok całkowitą władzę w państwie[6]. Deuba został skazany na dwa lata więzienia w lipcu 2005 pod zarzutem korupcji. 13 lutego 2006 został zwolniony z odbywania kary i oczyszczony z zarzutów[6].

25 września 2007 Kongres Nepalski (Demokratyczny) połączył się z Kongresem Nepalskim ponownie w jedną partię[7]. W wyborach do Zgromadzenia Konstytucyjnego w kwietniu 2008 Deuba uzyskał mandat deputowanego. 15 sierpnia 2008 został nominowany przez Kongres Nepalski kandydatem partii na stanowisko premiera Nepalu. W głosowaniu w parlamencie przegrał jednak z Prachandą, kandydatem KPN (M). Deuba otrzymał 113 głosów, podczas gdy lider maoistów zebrał 464 głosy poparcia[8].

13 lipca 2021 ponownie został premierem Nepalu[9]. Funkcję pełnił do 26 grudnia 2022[10].

Przypisy

edytuj
  1. "Facing Unrest and Uncertainty, Nepal Selects New Premier", The New York Times, 23 lipca 2001.
  2. "Governing Party Expels Prime Minister in Nepal", The New York Times, 27 maja 2002.
  3. NEPALI CONGRESS AN INTRODUCTION, Nepali Congress Party.
  4. "Nepal King, Urging Elections, Dismisses Premier and Takes Power", The New York Times, 5 października 2002.
  5. "World Briefing | Asia: Nepal: King Reappoints Premier He Fired", The New Yrok Times, 3 czerwca 2001.
  6. a b "Former Nepal PM freed from jail", BBC News, 14 lutego 2006.
  7. "Nepali Congress supports federal democratic republic", People's Daily Online, 27 września 2007.
  8. "Maoist leader becomes Nepalese PM", BBC News, 15 sierpnia 2008.
  9. Sher Bahadur Deuba to take oath as new Nepal PM today. s. hindustantimes.com. [dostęp 2021-07-13]. (ang.).
  10. Dahal sworn in as prime minister [online], kathmandupost.com [dostęp 2024-04-25] (ang.).