Głowa owadów: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Gębowe narządy owadów: budowa gryzącego |
budowa aparatów |
||
Linia 10:
#segmentu 2 pary szczęk, z członowatymi szczękami 2 pary
===Ułożenie głowy w stosunku do osi ciała
Ułożenie głowy owada w stosunku do podłużnej osi ciała może być:
* poziome - jest to tzw. układ prognatyczny, występujący u [[biegaczowate|biegaczowatych]]
Linia 25:
Aparaty gębowe owadów odzwierciedlają różnorodność pobieranego przez nie pokarmu. W zależności od sposobu pobierania pokarmu rozróżnia się następujące typy budowy:
* '''gryzący''' (ortopteroidalny) - najbardziej pierwotny typ; inne powstały przez modyfikację tego typu. Składa się z:
Składa się z:<ref>''Entomologia stosowana'' pod redakcją B.Wilkaniec, Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. A.Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań [[2006]] ISBN 83-7160-412-2</ref>▼
** wargi górnej
** żuwaczek (szczęki I pary), które u drapienych są ostro zakończone, a u roślinożernych tępo zakończone
Linia 42 ⟶ 41:
*** głaszczków wargowych
Spotykany jest u owadów drapieżnych, np. [[owady bezskrzydłe]], [[chrząszcze]], roślinożernych, np [[prostoskrzydłe]] oraz u wielu larw przed wykształceniem bardziej wyspecjalizowanego typu.
* '''gryząco-liżący''' (apoidalny) - uniwersalny typ aparatu gębowego występujący m.in. u [[Pszczoła miodna|pszczół miodnych]] i [[trzmiele|trzmieli]]. W odróżnieniu od innych owadów [[Błonkoskrzydłe|błonkoskrzydłych]] część ich aparatu gębowego przekształciła się w długi, owłosiony języczek zwany trąbką ssącą (''proboscis''), którym mogą wysysać [[nektar (botanika)|nektar]] z kwiatów i pobierać wodę, ale zachowane silne żuwaczki pozwalają na gryzienie czy ugniatanie pokarmu albo innych substancji.
* '''ssący''' (lepidopteroidalny) - służy do pobierania pokarmu płynnego, np. nektar kwiatów ([[motyle]]). Rurkę ssącą tworzą silnie wydłużone, złączone żuwki zewnętrzne. Żuwaczki uległy redukcji. Warga górna (mała półkolista płytka) przylega do żuchwy.
* '''liżąco-ssący''' - dolna warga zakończona aparatem filtracyjnym służy do zlizywania i filtrowania pokarmu ([[mucha domowa]])
* '''kłująco-ssący''' (hemipteroidalny) - wysoko wyspecjalizowany aparat umożliwiający wysysanie płynów z tkanek roślinnych ([[mszyce]]) lub zwierzęcych ([[wszy]], [[pchły]]). Żuchwy stanowią nieczłonowane szczecinki tworzące rurkę ssącą i ślinową.
* '''tnąco-liżący''' (tabanoidalny) - występuje u niektórych [[muchówki|muchówek]], np. [[bąkowate|bąkowatych]]
* '''liżący''' (muskoidalny), składający się z:
** miękkiego, błoniastego dziobka
** ryjka
** tarcz oralnych, składających się z przekształconych głaszczków wargowych.
Wewnątrz tarcz oralnych znajduje się sieć kanalików służących do filtracji pokarmu. Żuwaczki uległy redukcji.
{{Commons|Head(insects)}}
===Bibliografia===
▲
[[Kategoria:Entomologia]]
| |||