Wikipedia

Bateria artylerii nr 31 (XXXI) im. Heliodora Laskowskiego: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
kat.
m drobne redakcyjne
Linia 1:
'''31. Bateria im. Heliodora Laskowskiego w [[Hel (miasto)|Helu]]''' -– czterodziałowa [[Bateria (wojsko)|bateria]] artylerii nadbrzeżnej kalibru 152,4 mm, ustawiona na cyplu [[Półwysep Helski|Półwyspu Helskiego]], nazywana też "baterią cyplową". Wchodziła w skład [[Rejon Umocniony Hel|Rejonu Umocnionego Hel]]. W [[1939]] stanowiła bardzo ważny element [[Obronaobrona Wybrzeża w kampanii wrześniowej 1939|polskiej obrony Wybrzeża]].
 
Bateria składała się z czterech odkrytych stanowisk żelbetowych, uzbrojonych w działa kalibru 152,4 mm Bofors, wyposażone w maski pancerne, odkryte od tyłu. Stanowiska dział były rozmieszczone w lesie i maskowane siatkami. Na dolnym poziomie stanowisk, pod działami, znajdował się zapas amunicji.
 
Bateria brała udział w porannej bitwie artyleryjskiej [[3 września]] 1939 z dwoma [[niszczyciel]]ami [[Niemcy|niemieckimi]], wspierała oddziały [[Lądowa Obrona Wybrzeża|Lądowej Obrony Wybrzeża]], stoczyła dwukrotny pojedynek artyleryjski z niemieckim pancernikiem szkolnym "[[Schleswig-Holstein (pancernik)|Schleswig-Holstein]]" ([[25 września|25]] i [[27 września]]), zakończony uzyskaniem na nim jednego trafienia i ranieniem kilku członków załogi 27 września. Dzięki dobremu maskowaniu, bateria nie poniosła większych szkód w trakcie kampanii, mimo nalotów lotnictwa i ostrzału pancerników.
 
== Powstanie baterii ==
Rozmowy na temat zakupu czterech dział artylerii nadbrzeżnej średniego kalibru rozpoczęto na początku [[1933]]. Z inicjatywy kmdr. ppor. [[Heliodor Laskowski|Heliodora Laskowskiego]], kierownika Szefostwa Artylerii i Służby Uzbrojenia Kierownictwa [[Marynarka Wojenna|Marynarki Wojennej]], do przetargu zaproszono szwedzką firmę [[Bofors]]. Był to ewenement, dotychczas przy przetargach na dostawy sprzętu wojskowego faworyzowano [[Francja|Francję]] ze względu na podpisany polsko-francuski sojusz wojskowy.
 
W dziedzinie sprzętu artyleryjskiego Marynarka Wojenna (jako pierwsza z polskich sił zbrojnych) rozpoczęła długotrwałą współpracę z „Boforsem”"Boforsem" (w armaty Boforsa wyposażone były polskie kontrtorpedowce i [[okręt podwodny|okręty podwodne]]).
 
Pierwszą umowę z Boforsem podpisano [[20 grudnia]] 1933 na dostawę czterech armat kal. 152 mm dla nowej baterii nadbrzeżnej na Helu. Bezpośredni nadzór nad próbami poligonowymi w [[Szwecja|Szwecji]] i późniejszym montażem armat na Helu sprawował z ramienia Marynarki Wojennej chor. mar. Jana Lichego.
 
W czerwcu [[1935]] pierwsza partia dostawy została załadowana na polski transportowiec wojskowy [[ORP Wilia]] i przewieziona do [[Gdynia|Gdyni]]. Stamtąd transportem kolejowym działa zostały przewiezione do Helu. Druga partia w ten sam sposób dotarła do miejsca przeznaczenia we wrześniu.
Po wykonaniu murowanych stanowisk powstała 1. Bateria, która niebawem wraz z pozostałymi bateriami nadbrzeżnymi weszła w skład nowo utworzonego Dywizjonu Artylerii Nadbrzeżnej. Niedługo potem, w [[1936]] zmieniono jej nazwę na 31. Bateria. Po przedwczesnej śmierci inicjatora, kmdr. ppor. Heliodora Laskowskiego, [[1 stycznia]] [[1937]] baterii nadano jego imię.
 
Pierwszym dowódcą baterii był kpt. mar. Stanisław Kukiełka. W czasie wojny baterią dowodził kpt. mar. [[Zbigniew Przybyszewski]], a w czasie jego krótkotrwałego pobytu w szpitalu (ranny), funkcję tę pełnił kpt. mar. Bohdan Mańkowski.
Linia 19:
Planowano budowę drugiej takiej baterii (4 działa 152,4 mm Bofors) na Półwyspie Helskim, ale projektu do wybuchu wojny nie zrealizowano.
 
== Bateria po wojnie ==
Po II wojnie światowej, w oparciu o stanowiska dział dawnej 31. Baterii została w 1946 zorganizowana 2. bateriaBateria 31. Samodzielnego Dywizjonu Artylerii Nadbrzeżnej. Pierwszym dowódcą Dywizjonu został przedwojenny dowódca baterii -– kmdr. ppor. [[Zbigniew Przybyszewski]], który wkrótce jednak został usunięty, a następnie stracony w ramach represji stalinizmu. W okresie 1948-1949 zbudowano dodatkowe stanowisko ogniowe, a działa 152 mm Boforsa zamieniono na radzieckie działa B-13 kalibru 130 mm (co wymagało przebudowy stanowisk, m.in. podwyższenia podłogi przez wylanie 40 cm warstwy betonu). Bateria ta funkcjonowała do [[1976]] roku, kiedy to ostatecznie zrezygnowano w Polsce z artylerii nadbrzeżnej.
 
Do dnia dzisiejszego zachowały się przebudowane stanowiska baterii, znajdujące się na terenie wojskowym w [[Hel (miasto)|Helu]] oraz dwie oryginalne armaty 152 mm. Jedna z armat znajduje się w [[Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni]] (wystawa plenerowa), a druga w [[Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie]].
 
== Linki zewnętrzne ==▼
 
* [http://hela.com.pl/laskowski.htm Szczegółowe informacje o budowie i kampanii bat.Laskowskiego w 1939 roku i w latach późniejszych]
▲==Linki zewnętrzne==
* [http://hela.com.pl/galerie/laskowski/203.htm Bogata Szczegółowedokumentacja informacjefotograficzna odotycząca budowie i kampaniidział bat.Laskowskiego w 1939 roku i w latach późniejszych]
* [http://www.helmuzeum.pl Zlokalizowane w Helu Muzeum Obrony Wybrzeża Rejonu Umocnionego Hel] -– czynne od maja 2006▼
* [http://hela.com.pl/galerie/laskowski/203.htm Bogata dokumentacja fotograficzna dotycząca dział bat.Laskowskiego]
▲* [http://www.helmuzeum.pl Zlokalizowane w Helu Muzeum Obrony Wybrzeża Rejonu Umocnionego Hel] - czynne od maja 2006
 
[[Kategoria:Budowle obronne w Polsce]]
[[Kategoria:WojskoFortyfikacje Polskiepolskie 1918-1939]]
[[Kategoria:Hel]]
[[Kategoria:Kampania wrześniowa]]
[[Kategoria:Wojsko Polskie]]
[[kategoria:Fortyfikacje polskie 1918-1939]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Bateria_artylerii_nr_31_(XXXI)_im._Heliodora_Laskowskiego”