Kolumna (architektura): Różnice pomiędzy wersjami

 

 

W [[starożytny Egipt|starożytnym Egipcie]] kolumny wywodzą się z drewnianego pnia podpierającego dach domu. Podpora taka wspierana była na kamiennym cokole, (aby nie wgniatała się w ziemię). Pomiędzy poziomą belką dachu a słupem umieszczano dość często dodatkową drewnianą deską, dała ona początek [[abakus (architektura)|abakusowi]]. Pierwsze, wykonane w kamieniu naśladują swoim wyglądem roślinność [[Dolina Nilu|Doliny Nilu]]. Głowice kolumn egipskich, w swoim założeniu nie są dodanym dla ozdoby elementem, lecz tworzą jedną całość z trzonem kolumny, są jego kontynuacją, podobnie jak kwiat w sposób naturalny wyrastając z łodygi też tworzy z nim całość. W [[architektura i rzeźba starożytnego Egiptu|architekturze]] pojawiają się kolumny:

 

W czasach Nowego Państwa trzon kolumn został zastąpiony pojedynczą łodygą a kwiat odwrócony, tworząc tzw. porządek dzwonkowaty. Część kolumn została jeszcze bardziej uproszczona przez zastąpienie pęku kwiatów pojedynczym wałkiem. W tym okresie pojawia się także nowy typ kolumn kompozytowych zwanych też hatoryckimi lub sistorowymi (od [[sistrum]], jest to rodzaj instrumentu muzycznego związanego z kultem bogini [[Hathor]]). Kolumny te miały kapitele w kształcie tego instrumentu a jego ozdobą były wizerunki twarzy bogini zwrócone na cztery strony świata.

Kolumny wykonywano zazwyczaj z kamienia lub drewna (zdarzały się też kolumny kamienno-drewniane). Bardzo często zdobiono je żłobkami, które biegły wzdłuż całego członu (tzw. kanelury). Trzony kolumn zazwyczaj nie były jedną bryłą, ale składały się z połączonych czopami bębnów. Kolumny były stosowane masowo w architekturze [[architektura starożytnej Grecji|greckiej]], [[architektura starożytnego Rzymu|rzymskiej]] oraz późniejszych epokach.

 

W [[starożytność|starożytności]] stosowane były kolumny następujących [[Porządek architektoniczny|porządków architektonicznych]]:

* [[porządek joński|joński]] - o wysokości od 16 do 20 modułów

* [[porządek koryncki|koryncki]] - o wysokości jak w porządku jońskim, czyli od 16 do 20 modułów

* [[porządek toskański|toskański]] - o wysokości 14 modułów

 

Kolumny stosowano między innymi w następujących budowlach:

* [[propyleje]]

* [[łukach triumfalnych]]

 

 

 

{{commons|Column}}

 

[[Kategoria:Elementy budowlane]]