Spółgłoska zwarta miękkopodniebienna dźwięczna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
PixelBot (dyskusja | edycje)
WP:SK, ɡ
Linia 1:
'''Spółgłoska zwarta miękkopodniebienna dźwięczna''' - rodzaj dźwięku [[spółgłoska|spółgłoskowego]] występujący w [[Język (mowa)|językach naturalnych]], oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej [[Międzynarodowy alfabet fonetyczny|IPA]] symbolem [{{IPAIPA3|[g]ɡ}}].
 
== Artykulacja ==
=== Opis ===
W czasie [[artykulacja (fonetyka)|artykulacji]] tej spółgoski:
* modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to [[spółgłoska płucna egresywna]]
* tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to [[spółgłoska ustna]]
* prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka - [[spółgłoska środkowa]]
* tylna część [[język (anatomia)|języka]] dotyka [[podniebienie|podniebienia miękkiego]] - jest to [[spółgłoska miękkopodniebienna]]
* Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji) - jest to [[spółgłoska zwarta]].
* wiązadła głosowe periodycznie drgają , spółgłoska ta jest [[dźwięczność|bezdźwięczna]]
 
=== Warianty ===
Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:
* wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o '''spółgłosce zmiękczonej''' ([[palatalizacja|spalatalizowanej]]): [{{IPA|[gʲ]ɡʲ}}]
* przewężenie w gardle, mówimy ''' spółgłosce [[faryngalizacja|faryngalizowanej]]''' spółgłosce: [{{IPA|[gˤ]ɡˤ}}]
* zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o '''[[labializacja|labializowanej]]''' spółgłosce [{{IPA|[gʷ]ɡʷ}}]
 
Spółgłoska może być wymówiona:
* z rozwarciem bez [[plozja|plozji]], mówimy wtedy o '''spółgłosce bez plozji''': [{{IPA|[g̚]ɡ̚}}].
* * tylko częściowo dźwięcznie, mówimy wtedy o '''[[fonacja|spółgłosce ubezdźwięcznionej]]''': [{{IPA|[g̥]ɡ̥}}]
* [[dźwięczność|dysząco dźwięcznie]] (ang. ''breathy voice''), mówimy wtedy o '''spółgłosce przydechowej''' (dźwięcznej): [{{IPA|[gʱ]ɡʱ}}]
 
== Przykłady ==
* w [[język polski|języku polskim]]: gęsty {{IPA3|[ˈɡɛ̃stɨ]}}
* w [[język francuski|języku francuskim]]: gain {{IPA3|[gɛ̃ɡɛ̃]}} "zarobki"
* w [[język niemiecki|języku niemieckim]]: Lüge {{IPA3|[ˈlyːgəˈlyːɡə]}} "kłamstwo"
* w [[język japoński|języku japońskim]]: ガン (gan) {{IPA3|[gaɴɡaɴ]}} "[[rak (choroba)|rak]]"
* w [[język portugalski|języku portugalskim]]: língua {{IPA3|[ˈlĩgwɐˈlĩɡwɐ]}} "język"
* w [[język rosyjski|języku rosyjskim]]: голова {{IPA3|[gəɫʌˈvaɡəɫʌˈva]}} "głowa"
* w [[język włoski|języku włoskim]]: fegato {{IPA3|[ˈfegatoˈfeɡato]}} "wątroba"
{{Spółgłoski}}
 
[[Kategoria:Spółgłoski]]