Béla Hajts: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MBi (dyskusja | edycje)
MBi (dyskusja | edycje)
wikizacja, drobne redakcyjne
Linia 15:
Ze szczególnym upodobaniem poświęcił się Béla Hajts poznawaniu i uprzystępnianiu sąsiadującej ze Spiską Nową Wsią północnej części [[Kras Spisko-Gemerski|Krasu Spisko-Gemerskiego]] (zwanej Górami Straceńskimi), która była wówczas jeszcze zupełnie nieodwiedzana przez turystów i nie nosiła jeszcze nazwy „Słowacki Raj”. Przedsiębrał pionierskie wyprawy w głąb ''roklin'' - słynnych dziś wąwozów, stanowiących największą atrakcję turystyczną Słowackiego Raju. M. in. 15 sierpnia [[1899]] r. przeszedł jako pierwszy wąwóz ''Malý Sokol''. W [[1906]] r. dokonał pierwszego udanego spływu (na tratwie!) [[Przełom Hornadu|Przełomem Hornadu]]. Był twórcą (wyznakowanego dziś żółtym kolorem) szlaku wiodącego wzdłuż Przełomu Hornadu grzbietem tzw. Pasma Brzeżnego (słow. ''Okrajove pásmo''). W górach spędzał większość swego wolnego czasu: malował znaki, poprawiał ścieżki turystyczne, usuwając z nich kamienie i wykroty, budował pierwsze sztuczne ułatwienia (mostki, drewniane drabinki i poręcze), ustawiał drogowskazy. Był autorem pierwszego szerszego turystycznego opisu tych gór, zamieszczonego w "Jahrbuch des Karpathenvereines" nr 49-51 (Kieżmark 1924-25). W wielu wycieczkach towarzyszyli mu brat Ľudovit oraz ich żony, w innych – znani węgierscy przyrodnicy: [[Martin Róth]] i [[Nándor Filarszky]]. Jako nauczyciel prowadził w te góry swoich uczniów, z których wielu stało się później aktywnymi działaczami turystycznymi. Gromadził literaturę turystyczną, mapy i fotografie.
 
Béla Hajts zmarł niespodziewanie na atak serca w rodzinnej Spiskiej Nowej Wsi. Pochowany został na tamtejszym cmentarzu (skromny nagrobek nawiązuje w kształcie do kapitelu[[kapitel]]u [[Porządek joński|jońskiej kolumny]]). Po śmierci Hajtsa nazwano jego imieniem wspomniany [[szlak turystyczny]], biegnący wzdłuż Pasma Brzeżnego (słow. „Hajtsov chodník”), a na skalnej ścianie w kotlinie Letanowskiego Młyna umieszczona została w [[1927]] r. pamiątkowa tablica.
 
Trwałą pamiątką po Béli Hajtsie jest wprowadzona przez niego nazwa „Słowacki Raj” dla oznaczenia najpiękniejszej części Krasu Spisko-Gemerskiego (Gór Straceńskich), znana dziś wśród turystów górskich w całej Europie. W druku nowa nazwa pojawiła się po raz pierwszy w pierwszym roczniku „[[Krásy Slovenska|Krás Slovenska]]” (nr. 2-3 z r. 1921), w artykule, którego autorem był [[Gusto Nedobrý]].