Ładunek (nabój): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Stefs (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
m red.
Linia 1:
'''Ładunek (amunicja)''' - inaczej patron (od niem. Patrone) - historycznie [[nabój]] - pierwowzór współczesnego [[nabój zespolony|naboju zespolonego]].
'''Ładunek (amunicja)''' - inaczej patron (od niem. Patrone) - historycznie [[nabój]] - pierwowzór współczesnego [[nabój zespolony|naboju zespolonego]]. Zawinięta w papierową tulejkę porcja [[proch czarny|czarnego prochu]] do oddania pojedynczego strzału wraz [[pocisk]]iem w postaci kuli [[ołów|ołowianej]]<ref> sporządzanie ładunków - Maciejewski, str. 155, rys. 21 (za franc. ''"Règlement de Bardin"'', 1807)</ref>, ułatwiająca ładowanie [[broń odprzodowa|broni odprzodowej]], przechowywana w [[ładownica|ładownicy]]. W Polsce, (a także po raz pierwszy w Europie), wprowadzenie ładunków przypisuje się królowi [[Stefan Batory|Stefanowi Batoremu]] w ramach reform wojska ([[piechota wybraniecka]]<ref> Maciejewski, str. 13</ref>). Zastąpił używanie [[prochownica|prochownic]], zwłaszcza w wojsku, eliminując stosowanie [[przybitka|przybitki]] i [[flejtuch]]a, (zmięty papier stanowił przybitkę), ułatwiając ładowanie i tym samym zwiększając szybkostrzelność, choć wymagał kosztownego (wówczas) [[papier]]u ([[papier czerpany]]). Rozpowszechniony w końcu XVII i XVIII w. w wojsku. Stosowany do II poł. XIX w. do momentu wprowadzenia broni odtylcowej (np. [[karabin Dreyse M1849|karabinu Dreyse wz. 1849]], [[karabin Sharps|karabin Sharps M1948]], [[karabin kammerlader|karabin norweski M1842]]) z nabojem zespolonym, w [[łuska (nabój)|łusce]] metalowej. Podczas ładowania broni<ref>opis ładowania broni na 12 temp - w: ''"Regulamen musztry dla piechoty Woyska Polskiego..."'' </ref>, należało odgryźć przednimi zębami<ref>(ciekawostka) - brak przednich zębów zwalniał od służby wojskowej</ref> koniec ładunku, podsypać proch na [[panewka|panewkę]], resztę prochu wsypać do [[lufa|lufy]]<ref> dla karabinu piechoty wz. 1777 AN IX Francja: waga podsypki 1,0 g waga prochu 12,24 g za: Maciejewski, ''"Broń palna.."'', str. 38</ref>, następnie wsunąć do lufy zmięty papier z opakowania ładunku (jako [[przybitka|przybitkę]]), a na końcu [[pocisk]], ubijając wszystko [[stempel (broń)|stemplem]].
 
Zawinięta w papierową tulejkę porcja [[proch czarny|czarnego prochu]] do oddania pojedynczego strzału wraz [[pocisk]]iem w postaci kuli [[ołów|ołowianej]]<ref> sporządzanie ładunków - Maciejewski, str. 155, rys. 21 (za franc. ''"Règlement de Bardin"'', 1807)</ref>, ułatwiająca ładowanie [[broń odprzodowa|broni odprzodowej]], przechowywana w [[ładownica|ładownicy]]. W Polsce, (a także po raz pierwszy w Europie), wprowadzenie ładunków przypisuje się królowi [[Stefan Batory|Stefanowi Batoremu]] w ramach reform wojska ([[piechota wybraniecka]]<ref> Maciejewski, str. 13</ref>).
 
'''Ładunek (amunicja)''' - inaczej patron (od niem. Patrone) - historycznie [[nabój]] - pierwowzór współczesnego [[nabój zespolony|naboju zespolonego]]. Zawinięta w papierową tulejkę porcja [[proch czarny|czarnego prochu]] do oddania pojedynczego strzału wraz [[pocisk]]iem w postaci kuli [[ołów|ołowianej]]<ref> sporządzanie ładunków - Maciejewski, str. 155, rys. 21 (za franc. ''"Règlement de Bardin"'', 1807)</ref>, ułatwiająca ładowanie [[broń odprzodowa|broni odprzodowej]], przechowywana w [[ładownica|ładownicy]]. W Polsce, (a także po raz pierwszy w Europie), wprowadzenie ładunków przypisuje się królowi [[Stefan Batory|Stefanowi Batoremu]] w ramach reform wojska ([[piechota wybraniecka]]<ref> Maciejewski, str. 13</ref>). Zastąpił używanie [[prochownica|prochownic]], zwłaszcza w wojsku, eliminując stosowanie [[przybitka|przybitki]] i [[flejtuch]]a, (zmięty papier stanowił przybitkę), ułatwiając ładowanie i tym samym zwiększając szybkostrzelność, choć wymagał kosztownego (wówczas) [[papier]]u ([[papier czerpany]]). Rozpowszechniony w końcu XVII i XVIII w. w wojsku. Stosowany do II poł. XIX w. do momentu wprowadzenia broni odtylcowej (np. [[karabin Dreyse M1849|karabinu Dreyse wz. 1849]], [[karabin Sharps|karabin Sharps M1948]], [[karabin kammerlader|karabin norweski M1842]]) z nabojem zespolonym, w [[łuska (nabój)|łusce]] metalowej. Podczas ładowania broni<ref>opis ładowania broni na 12 temp - w: ''"Regulamen musztry dla piechoty Woyska Polskiego..."'' </ref>, należało odgryźć przednimi zębami<ref>(ciekawostka) - brak przednich zębów zwalniał od służby wojskowej</ref> koniec ładunku, podsypać proch na [[panewka|panewkę]], resztę prochu wsypać do [[lufa|lufy]]<ref> dla karabinu piechoty wz. 1777 AN IX Francja: waga podsypki 1,0 g waga prochu 12,24 g za: Maciejewski, ''"Broń palna.."'', str. 38</ref>, następnie wsunąć do lufy zmięty papier z opakowania ładunku (jako [[przybitka|przybitkę]]), a na końcu [[pocisk]], ubijając wszystko [[stempel (broń)|stemplem]].
 
{{przypisy}}
 
== literaturaLiteratura ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Matuszewski| imię=Roman| inni= | tytuł=Muszkiety, arkebuzy, karabiny...| data=[[2000]]| wydawca=Rytm| miejsce=Warszawa| isbn=8387893692| strony=}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Maciejewski| imię=Marian| inni= | tytuł=Broń palna wojsk polskich 1797-1831| data=[[1980]]| wydawca=[[Ossolineum]]| miejsce=Wrocław| isbn=83-04-00440-2| strony=}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko=| imię=| inni= | tytuł=Regulamen musztry dla piechoty Woyska Polskiego, przełożony z francuskiego na polskie [przekład francuskiego regulaminu z 1791 przez [[Cyprian Godebski (pisarz)|Cypriana Godebskiego]]]| data=[[1807]] (reprint 2000 ?)| wydawca=| miejsce=Jasna Góra| isbn=| strony=}}
 
== linkiLinki zewnętrzne ==
* [http://www.waterloo-reconstitution.com/fabrication_cartouche.htm sposóbSposób przygotowania ładunków wg ''"Règlement de Bardin"'', 1807 z rysunkami (po francusku),] stosowany m.in. w [[Armia Księstwa Warszawskiego|Armii Księstwa Warszawskiego]].
 
== zobaczZobacz też ==
*[[ładownica]]
*[[nabój]]
Linia 25 ⟶ 29:
[[fr:cartouche]]
[[it:Cartuccia (munizione)]]
 
 
 
 
[[Kategoria:Amunicja]]