Chłopiec z Nariokotome: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Przywrócono przedostatnią wersję, jej autor to Kocio. Autor wycofanej edycji to 4i6.
m drobne redakcyjne , poprawa linków, WP:SK
Linia 1:
[[Grafika: Turkana Boy.jpg|thumb|right|Szkielet chłopca z Nariokotome.]]
'''Chłopiec z Nariokotome''' często opisywany także jako '''chłopiec znad jeziora Turkana''', '''chłopiec z Turkana''' lub '''chłopiec z Turkany''' (oznaczony jako '''KNM-WT 15000''') – [[człowiekowate|hominid]] z gatunku ''[[Homo ergaster]]'' odkryty nad [[Turkana|jeziorem Turkana]] w sierpniu [[1984]] przez zespół pod kierownictwem [[Richard Leakey]] i opisany pierwotnie jako [[Homo erectus]].
 
Znalezisko składa się z niemal kompletnego szkieletu i datowane jest na 1,6 mln lat temu. Odkrycie to uważane jest za jedno z najważniejszych w badaniach nad [[ewolucja człowiekaantropogeneza|ewolucją człowieka]].
 
== Historia ==
Linia 11:
 
=== Przystosowanie do trybu życia ===
Jedna z pierwszych analiz dowiodła, że chłopiec z Nariokotome miał kształt i wielkość ciała zbliżoną do współczesnego człowieka, który zamieszkuje tereny o gorącym klimacie. Był wysoki, miał długie nogi i wąskie biodra. Oszacowano, że w momencie śmierci chłopiec mierzył około 160 cm, gdyby dożył wieku dojrzałego, zapewne osiągnąłby 190 cm lub jeszcze więcej. Sądząc po jego mocnym szkielecie, wydaje się, że był dobrze odżywiony. Gdy umierał, jego waga wynosiła około 35 kg, gdyby osiągnął wiek dorosłego osobnika, to ważyłby około 70 kg. Wysoki wzrost spowodowany był najprawdopodobniej możliwością wytracania nadmiaru ciepła z organizmu poprzez pocenie się. Taki sposób ochładzania był niezbędny do aktywnego trybu życia w gorących warunkach sawanny afrykańskiej. Jeżeli chłopiec się pocił, to trzeba założyć, że utracił on gęstą sierść po swoich prymitywnych przodkach, która ograniczałaby jego zdolności do wydzielania ciepła. Z braku sierści ochraniającej przed promieniowaniem [[UV]] gatunek ''Homo erectus'' rozwinął ochronę zapewne w postaci [[pigmentsubstancje barwiące|pigmentu]] skóry. Dalsze badania wykazały, że nos chłopca z Nariokotome był wydatny. Ta cecha powodowała, że podczas wydychania powietrza więcej wilgoci było zatrzymywane w organizmie. Taki zabieg pozwalał na zachowanie równowagi hydrotermicznej.
 
=== Czaszka ===
Najważniejsze badania dotyczyły analizy czaszki. Pomiary wykazały, że objętość [[mózgkresomózgowie|mózgu]]u u tego młodego osobnika wynosiła 880 cm³, czyli około dwukrotnie więcej niż u typowej [[małpy człekokształtne]]j i około dwóch trzecich średniej wartości u ludzi współczesnych, wynoszącej 1350cm1350 cm³. Cechy anatomiczne czaszki są zbliżone do cech czaszki ludzkiej, m.in. puszka mózgowa jest różnie ukształtowana, co u ludzi współczesnych wiąże się z praworęcznością.
 
=== Mowa ===
Linia 20:
 
== Śmierć ==
Na podstawie badań zębów ustalono, że w wyniku utraty jednego z zębów mlecznych doszło do zakażenia krwi ([[sepsa|posocznica]]). Chłopiec zmarł, padając twarzą na błoto, gdzie następnie został przykryty przez warstwę [[muł (geologia)|mułu]] bagiennego.
 
== Bibliografia ==
Linia 27:
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.amnh.org/exhibitions/permanent/humanorigins/history/turkana.php Amerykańskie Muzeum Historii Naturalnej]
* [http://www.talkorigins.org/faqs/homs/15000.html Chłopiec z Nariokotome]
 
== Zobacz też ==
* [[Lagar Velho|Chłopiec z Lagar Velho]]
 
[[Kategoria:Paleoantropologia]]