Wersja z 22:58, 10 sie 2008 edytuj 83.31.170.2 (dyskusja) drobne redakcyjne ← poprzednia edycja		Wersja z 18:19, 15 wrz 2008 edytuj anuluj edycję Rozek19 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 16 933 edycje m lit. następna edycja →
Linia 1: '''Zima wulkaniczna''' -– globalne obniżenie temperatury na skutek przysłonięcia [[Słońce\|Słońca]] przez [[popiół wulkaniczny]] i kropelki [[kwas siarkowy\|kwasu siarkowego]], zwykle jest następstwem wielkiej [[erupcja wulkanu\|erupcji wulkanicznej]]. == Zima wulkaniczna a zima nuklearna == Linia 7: Zarówno hipoteza [[zima nuklearna\|zimy nuklearnej]] jak i [[zima wulkaniczna\|zimy wulkanicznej]] nie zostały dotychczas odrzucone przez środowisko naukowe (patrz [[zima nuklearna]]). Istnieje bogata literatura i wciąż powstają nowe publikacje dotyczące [[zima nuklearna\|zimy nuklearnej]] (na przykład Turco i inni, 1990; Toon i inni, 2007, Robock i inni, 2007) lub niektórych jej aspektów (np. Mills i inni, 2008), sięgające wciąż do publikacji Crutzena i Birksa (na przykład: Robock i inni, 2007). W dalszym ciągu funkcjonuje też postulat związku wielkich [[erupcja wulkanu\|erupcji wulkanicznych]] z katastrofalnymi zmianami w środowisku naturalnym ([[zima wulkaniczna]]) i związanymi z nimi “wielkimi wymieraniami” (patrz np. Rampino 2002) pomimo stwierdzenia że efekt wpływu erupcji wulkanicznych na klimat zapewne jest tak mały, że maskują go inne naturalne zjawiska (Rampino i inni 1988). == Wątpliwości == Jako jeden z dowodów na ~~mozliwość~~możliwość istnienia [[zima wulkaniczna\|zimy wulkanicznej]] wprowadzono do literatury [[dezinformacja\|dezinformację]] dotyczącą koincydencji globalnych spadków średniej temperatury z wyjątkowo silnymi erupcjami wulkanicznymi (Rampino et al. 1988; Gathorne-Hardy & Harcourt-Smith, 2003) pomimo że dowodów na taką koincydencję brak (porównaj Rampino i inni, 1988; z: Hansen i inni, 2001). Ponadto dane wyjściowe (średnie temperatury powietrza) pochodzące z Ameryki Północnej i Europy i wykazują istotne dla wyciąganych wniosków wzajemne odchylenia w zależności od położenia geograficznego stacji meteorologicznych usytuowanych w Europie i Ameryce Północnej (patrz Angell & Korshover, 1985), z czego wynika że dostępne dane archiwalne nie mogą być odzwierciedleniem średnich zmian klimatu całej Ziemi. Argumenty wspierające możliwość zaistnienia [[zima wulkaniczna\|zimy wulkanicznej]] opierają się też na niejasnych z oczywistych względów zapisach historycznych od starożytności poczynając (patrz Rampino i inni, 1988), innych artykułach naukowych (w tym cytowanych tutaj), oraz na artykułach z lokalnej prasy i spostrzeżeniach osób przypadkowych (patrz hasło [[rok bez lata]]). Inne istotne informacje pochodzą z bliżej nieokreślonych “''personal communications''” (na przykład: Rind z: Rampino & Self 1992 s. 51) których niesposób zweryfikować. Wnioski dotyczące spadków temperatur globalnych wynikające z przyjętej liniowej zależności od również szacowanej ilości pyłów w atmosferze (na przykład Rampino i Self 1992) są słabo uzasadnione, podobnie jak ocena ilościowa aerozoli które przedostały się do stratosfery w wyniku dużych [[erupcja wulkanu\|erupcji]] w przeszłości geologicznej (zwłaszcza "supererupcja" Toba). Dane liczbowe dotyczące ilości produktów erupcji (“supererupcji”: Rampino 2002) wynikają z ekstrapolacji z szacowanych (jedynie) danych mniejszych o co najmniej o rząd wielkości (patrz Rampino 2002) i modelowania komputerowego (Rampino & Self 1992, Rampino 2002) którego szczegóły i założenia wyjściowe nie są puiblikowane. Mimo to teza o globalnych ochłodzeniach w wyniku erupcji wulkanicznych jest nadal podtrzymywana w publikacjach (na przykład Rampino 2002; patrz też Gathorne-Hardy & Harcourt-Smith, 2003) oraz licznych wydawnictwach popularnych, w tym internetowych, zazwyczaj bez podania źródeł informacji i bliższego uzasadnienia. Linia 15 ⟶ 16: Hipoteza dotycząca istnienia globalnych katastrof w historii naszej planety – [[zima wulkaniczna\|zim wulkanicznych]] jako przyczyn wielkich wymierań spowodowanych [[erupcja wulkanu\|erupcjami wulkanicznymi]] - ma obecnie licznych zwolenników. Jest też od dawna spopularyzowana przez media. Nie ma jednak nie budzących wątpliwości dowodów że jest to prawda, pomimo powszechnej (także w środowiskach naukowych) akceptacji. Można więc zaryzykować twierdzenie, że pierwotna dezinformacja ze strony KGB (patrz hasło [[zima nuklearna]]) miała istotny wpływ na rozwój światowej nauki ~~rozciagający~~rozciągający się na kolejne kilkadziesiąt lat. == Literatura zacytowana: == * Angell J.K., and Korshover J. 1985. Surface temperature changes following the six major volcanic episodes between 1780 and 1980. Journal of Climate and Applied Meteorology 24: 937-951. * Ehrlich P. R., Harte J., Harwell M. A., Raven P. H., Sagan C., Woodwell G. M., Berry J., Ayensu E. S., Ehrlich A. H., Eisner T. 1983. Long-term biological consequences of nuclear war. Science 222: 1293-1300. * Gathorne-Hardy F. J., Harcourt-Smith W. E. H. 2003. The super-eruption of Toba, did it cause a human bottleneck?. Journal of Human Evolution 45: 227-230. * Hansen J., Ruedy R., Sato, M., M. Imhoff M., Lawrence W., Easterling D., Peterson T., Karl T. 2001. A closer look at United States and global surface temperature change. - J. Geophys. Res., 106: 1-13. * Mills M. J., Toon O. B.,, Turco R. P., Kinnison D. E.,, and Garcia R. R. 2008. Massive global ozone loss predicted following regional nuclear conflict. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 105: 5307-5312. * Rampino M. R., Self S., Stothers R.B. 1988. Volcanic winters. Annual Reviews Earth. Planet. Sci. 16: 73-99. * Rampino M. R. 2002. Supereruptions as a Threat to Civilizations on Earth-like Planets. Icarus 156, 562–569. * Rampino M. R., Self S. 1992. Volcanic winter and accelerated glaciation following the Toba super-eruption. Nature 359: 50-52. * Robock A., Oman L., Stenchikov G. L. 2007. Nuclear winter revisited with a modern climate model and current nuclear arsenals: Still catastrophic consequences. Journal of Geophysical Research, 112, D13107, doi:10.1029/2006JD008235. 14 pp. [http://www.agu.org/pubs/crossref/2007/2006JD008235.shtml] * Toon O. B., Robock A., Turco R. P., Bardeen C., Oman L., and Stenchikov G. L. 2007: Consequences of regional-scale nuclear conflicts. Science, 315, 1224-1225. * Turco R. P., Toon O. B., Ackerman T. P., , J. B. Pollack J. B., Sagan C. 1983. Nuclear Winter: Global Consequences of Multple Nuclear Explosions. Science 222: 1283 – 1292. * Turco R. P., Toon O. B., Ackerman T. P., Pollack J. B., Sagan C. 1990. Climate and smoke: an appraisal of nuclear winter. Science 247: 166-176. [[Kategoria:Geologia]]▼ [[Kategoria:Klimatologia]] [[Kategoria:Wulkanizm]] ▲[[Kategoria:Geologia]] [[de:Vulkanischer Winter]]

Zima wulkaniczna: Różnice pomiędzy wersjami