Gotthard Kettler: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
podział
m drobne redakcyjne
Linia 2:
'''Gotthard Kettler, Gotard Kettler''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Gotthard von Kettler'') (ur. [[1517]] lub [[1518]] na zamku Eggeringhausen pod [[Soest]], zm. [[17 maja]] [[1587]] w [[Mitawa|Mitawie]]) – mistrz [[zakon kawalerów mieczowych|zakonu kawalerów mieczowych]] w latach [[1559]]-[[1561]], [[Księstwo Kurlandii i Semigalii|książę Kurlandii i Semigalii]] w latach [[1561]]-[[1587]], [[gubernator]] [[Inflanty|Inflant]] w latach [[1561]]-[[1565]]. Założyciel dynastii [[Kettlerowie|Kettlerów]]. Brat [[biskup]]a [[Münster]], Wilhelma Kettlera.
 
===W Zakonie=Życiorys==
===Rycerz-zakonnik===
Gotthard Kettler pochodził z rodu westfalskich rycerzy. Był synem Gottharda von Kettlera z Melrich i Sybilii Zofii von Nesselrode. Jako jeden z najmłodszych w rodzinie został oddany do stanu duchownego. W [[1538]] roku wstąpił do zakonu inflanckiego. W latach [[1544]]–[[1558]] był komturem w [[Dyneburg]]u, od [[1557]] roku sprawował komturstwo w [[Viljandi|Fellin]]. Jako zwolennik współpracy z królem polskim [[Zygmunt II August|Zygmuntem II Augustem]] był współautorem antymoskiewskiego układu w Pozwolu z [[1557]] roku. W [[1558]] schorowany mistrz kawalerów mieczowych Wilhelm von Fürstenberg wyznaczył go swoim [[koadiutor]]em. [[21 października]] [[1559]] roku po rezygnacji poprzednika został wybrany na urząd mistrza zakonu.
 
Linia 8 ⟶ 9:
Okres jego regencji i rządów przypadł na wojnę domową w Inflantach, ciągłe ingerencje państw ościennych oraz szerzącą się w zakonie reformację, która spowodowała zachwianie dyscypliny w zakonie i jego powolny rozkład. W [[1558]] roku armia Iwana IV Groźnego pod wodzą księcia Kurbskiego najechała [[Estonia|Estonię]] i zajęła ważny port bałtycki [[Narwa (miasto)|Narwę]], druga armia moskiewska pod wodzą księcia Szujskiego oblegała [[tartu|Dorpat]]. Pomimo próby przeprowadzenia kontrofensywy zimowej przez Kettlera w styczniu [[1559]] roku kolejny najazd wojsk moskiewskich okazał się dla zakonu katastrofą. W [[1560]] roku Rosjanie ponownie najechali Inflanty jeszcze raz je pustosząc. Wybuchło powstanie [[Estończycy|Estończyków]], które wykorzystały [[Dania]] i [[Szwecja]] do zagarnięcia dla siebie Estonii.
 
===Książę Kurlandii i Semigalii===
[[Image:Kurland Siebmacher007 - Herzogtum.jpg|200px|thumb|right|Herb Ketlerów jako książąt Kurlandii i Semigalii wg Herbazra [[Siebmacher|J. Siebmachera]]]]
W tych trudnych warunkach nie mogąc samemu dać sobie rady z najeźdźcami [[31 sierpnia]] [[1559]] roku Gotthard Kettler postanowił podporządkować się jednej ze stron walczących o [[Dominium Maris Baltici]]. Powrócił do sojuszu z królem polskim i oddał rządzone przez siebie ziemie pod opiekę [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]]. [[2 sierpnia]] [[1560]] roku po klęsce w bitwie pod Ermes przystąpił do rozwiązywania struktur zakonnych i zrezygnował z dalszego przewodzenia zgromadzeniu kawalerów mieczowych. Wobec przewagi wojsk moskiewskich jako zwierzchnik zakonu zawarł [[28 listopada]] [[1561]] roku układ w Wilnie na mocy, którego zgodził się na sekularyzację Inflant i ich inkorporację do Korony i Litwy. Przeszedł na [[luteranizm]]. [[5 marca]] [[1562]] roku w [[Ryga|Rydze]] złożył [[hołd lenny]] Zygmuntowi II Augustowi, który w zastępstwie króla przyjął [[Mikołaj Radziwiłł Czarny]]. W zamian otrzymał w dziedziczne posiadanie Kurlandię i Semigalię oraz urząd gubernatora Inflant. W [[1565]] roku nie będąc w stanie podołać powierzonej mu funkcji przekazał gubernatorstwo inflanckie [[Jan Hieronimowicz Chodkiewicz|Janowi Chodkiewiczowi]]. [[24 lutego]] [[1566]] roku zerwał z celibatem i ożenił się.
Linia 15 ⟶ 16:
W Kurlandii i Semigalii dążył do rządów absolutnych. Zapewnił sobie dominację ekonomiczną. Przejął w posiadanie większość sekularyzowanych dóbr ziemskich. Był mecenasem rozwoju handlu i przemysłu. Pozostawał w ustawicznym konflikcie z miejscową szlachtą żądająca dla siebie przywilejów.
 
===Rodzina===
Z małżeństwa z Anną Meklemburską, córką księcia Albrechta VI na Güstrow pozostawił czworo dzieci:
* [[Anna Radziwiłłowa|Annę]], żonę księcia [[Albrecht Radziwiłł|Albrechta Radziwiłła]], [[Ordynacje Radziwiłłów|I ordynata na Klecku]]
Linia 24 ⟶ 25:
Gotthard Kettler pochowany jest w [[krypta|krypcie]] pod pałacem w Mitawie.
 
=== Zobacz też ===
* [[Kurlandia]]
* [[Semigalia]]
* [[władcy Kurlandii i Semigalii]]
 
=== Linki zewnętrzne ===
* [http://dziedzictwo.polska.pl/katalog/skarb,Hold_lenny_Gotharda_von_Kettlera_zlozony_Stefanowi_Batoremu_dnia_5_VIII_1579_roku,gid,125748,cid,1705.htm Hołd lenny Gotharda von Kettlera złożony Stefanowi Batoremu dnia 5 VIII 1579 roku]