Metis (księżyc): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
SilvonenBot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: fa:متیس (ماه)
infobox, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Księżyc infobox
{| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=250 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 85%;"
| księżyc=Metis
|+ <big>'''Metis'''</big>
| kolor=#FFC8A0
|-
| kolor2=#FFC8A0
| bgcolor="#000000" colspan="2" align="center" | [[Grafika:Metis.jpg|none|Kliknij zdjęcie aby powiększyć]]<br /><small><font color="white">zdjęcie Metis wykonane za pomocą sondy [[Galileo (sonda)|Galileo]]</font></small>
| grafika=Metis.jpg
|-
| opis_grafiki=Zdjęcie Metis z sondy Galileo.
! bgcolor="#FFC8A0" colspan="2" | Odkrycie
| odkrycie_kto=[[Stephen Synnott]] / [[Voyager 1]]
|-
| odkrycie_kiedy=[[4 marca]] [[1979]]
! align="left" | Odkrywca
| oznaczenie_tymczasowe=S/1979 J 3
| [[Stephen Synnott]]
| średni_promień_orbity=128 100
|-
| obwód_orbity=
! align="left" | Data odkrycia
| mimośród=0,001
| [[4 marca]] [[1979]]
| perycentrum=
|-
| apocentrum=
! bgcolor="#FFC8A0" colspan="2" | Charakterystyka [[orbita|orbity]]
| okres_obiegu=0,295
|-
| prędkość_orb=31,501
! align="left" | Średnia odległość od <br /> środka [[planeta|planety]]
| nachylenie_do_eliptyki=
| 127 691 [[kilometr|km]]<br />(0,000854 j.a.)
| nachylenie_do_orbity=0,021
|-
| węzeł_wstępujący=138,1
! align="left" | [[Ekscentryczność (fizyka)|Mimośród]]
| argument_perycentrum=40,7
| 0,0012
| sr_anomalia=181,6
|-
| średnica_równikowa=
! align="left" | [[Perycentrum]]
| wymiary=60 × 40 × 34
| 127 540 [[kilometr|km]]<br />(0,000853 j.a.)
| spłaszczenie=
|-
| powierzchnia=
! align="left" | [[Apocentrum]]
| objętość=~42 700
| 127 840 [[kilometr|km]]<br />(0,000855 j.a.)
| masa=3,6 × 10<sup>16</sup>
|-
| gęstość=0,86
! align="left" | Okres obiegu wokół planety
|przyspieszenie_grawitacyjne=0,005
| 0,294780 [[dzień|d]]<br />(7 h 4,5 min)
| ciążenie=
|-
| pr_ucieczki=12 m/s
! align="left" | Obwód orbity
| obrót_wokół_osi=synchroniczny
| 802,300 [[kilometr|km]]<br />(0,005 j.a.)
| albedo=0,061 ± 0,003
|-
| jasność_abs=
! align="left" | Prędkość orbitalna
| jasność_obs=17,5
| max: 31,539 km/s<br/>śr.: 31,501 km/s<br/>min: 31,464 km/s
| temperatura_powierzchni=~123
|-
| atmosfera=
! align="left" | Nachylenie orbity
| atmosfera_skład=
| 2,22° (do [[ekliptyka|ekliptyki]])<br/> 0,00° (do płaszczyzny <br /> równika Jowisza)
}}
|-
! align="left" | Jest [[naturalny satelita|naturalnym satelitą]]
| [[Jowisz]]a
|-
! bgcolor="#FFC8A0" colspan="2" | Charakterystyka fizyczna
|-
! align="left" | [[Średnica]]
| 43 km
|-
! align="left" | Powierzchnia
| ~5800 km<sup>2</sup>
|-
! align="left" | [[Objętość]]
| ~41 600 km<sup>3</sup>
|-
! align="left" | [[masa (fizyka)|Masa]]
| 1,2 × 10<sup>17</sup> [[kilogram|kg]]
|-
! align="left" | Średnia [[gęstość]]
| 3,0 g/cm<sup>3</sup>
|-
! align="left" | [[Prędkość ucieczki]] <br /> z powierzchni
| 19 km/s
|-
! align="left" | Okres obrotu wokół <br />własnej osi
| synchroniczny z <br />okresem orbitalnym
|-
! align="left" | [[Albedo]]
| 0,06
|-
! align="left" | [[Temperatura]] powierzchni
|
{| cellspacing="0" cellpadding="2" border="0"
|-
! min !! śred. !! max
|-
|
| ~123[[Kelwin|K]]
|
|}
|-
! bgcolor="#FFC8A0" colspan="2" | Charakterystyka [[atmosfera|atmosfery]]
|-
! align="left" | [[Ciśnienie atmosferyczne]]
| brak
|-
|}
 
'''Metis''' (lub Jowisz '''XVI''') jest- najbardziej wewnętrznymwewnętrzny księżycem[[naturalny satelita|księżyc]] [[Jowisz]]a, odkryty na zdjęciach wykonanych przez sondę [[Voyager 1]] w [[1979]] r.
 
=== OdkrycieNazwa ===
W [[1983]] księżyc otrzymał nazwę, pochodzącą z [[mitologia grecka|mitologii greckiej]]. [[Metis (mitologia)|Metis]] była Tytanidą, pierwszą żoną [[Zeus]]a (Jowisza) i matką [[Atena|Ateny]].
Został odkryty w dniu [[4 marca]] [[1979]] roku na zdjęciach wykonanych przez sondę [[Voyager 1]] w [[1979]] r. Do [[1983]] nosił tymczasowe oznaczenie '''S/1979 J3'''.
 
== Charakterystyka fizyczna ==
=== Nazwa ===
Metis jest jednym z mniejszych regularnych księżyców Jowisza, jej średnicę ocenia się na około 44 km. Jej średnia gęstość jest szacowana na ok. 0,86 g/cm<sup>3</sup>, księżyc składa się zapewne w dużym stopniu z [[lód|lodu wodnego]]. Powierzchnia Metis jest ciemna – jej [[albedo]] jest równe zaledwie 0,061. Z [[Ziemia|Ziemi]] można go zaobserwować jako obiekt o [[Obserwowana wielkość gwiazdowa|jasności wizualnej]] co najwyżej 17,5 [[Wielkość gwiazdowa|magnitudo]].
W [[mitologia grecka|mitologii]] [[Metis (mitologia)|Metis]] była Tytanidą, pierwszą żoną [[Zeus]]a (Jowisza) i matką [[Atena|Ateny]].
 
== Orbita ==
[[Image:Metis.jpg|thumb|250px|left|Ilustracja przedstawiająca Metis na tle Jowisza]]
Metis krąży wokół Jowisza po kołowej orbicie, wewnątrz [[pierścienie Jowisza#Pierścień główny|głównego pierścienia]] planety i jest zapewne źródłem części jego materii. Jej obecność powoduje istnienie w pierścieniu przerwy, szerokości ok. 500 km (przerwy Metis).
=== Parametry orbity ===
Metis krąży wokół Jowisza w odległości ok. 127 969 km, jeden obieg zajmuje mu 7 godzin, 4,5 minuty, co oznacza że jego średni dzienny ruch na niebie wynosi 1200° (3,33 obrotu/24 h). Orbita tego satelity ma nachylenie (inklinację) 0,8° w stosunku do [[ekliptyka|ekliptyki]]. Orbita Metis charakteryzuje się ekscentrycznością (mimośrodem) o wartości 0,0012.
 
Metis jest najbliższym Jowisza satelitą, należy do [[grupa Amaltei|grupy Amaltei]].
=== Charakterystyka fizyczna ===
Metis jest jednym z mniejszych regularnych księżyców Jowisza, jego średnicę ocenia się na około 43 km. Średnia gęstość tego ciała ma wartość ok. 2,8 g/cm<sup>3</sup>, a składa się przeważnie z [[krzemiany|krzemianów]]. Powierzchnia Metis jest bardzo ciemna – jej [[albedo]] wynosi zaledwie 0,045. Z [[Ziemia|Ziemi]] można go zaobserwować jako obiekt o [[Obserwowana wielkość gwiazdowa|jasności wizualnej]] co najwyżej 17,5 [[Wielkość gwiazdowa|magnitudo]].
 
=== Zobacz też ===
* [[Chronologiczny wykaz odkryć planet, planet karłowatych i ich księżyców w Układzie Słonecznym]]
* [[Księżyce galileuszowe]]
* księżyce galileuszowe: [[Europa (księżyc)|Europa]], [[Kallisto (księżyc)|Kallisto]], [[Ganimedes (księżyc)|Ganimedes]], [[Io (księżyc)|Io]],
* [[listaLista naturalnych satelitów Jowisza]],
* [[przegląd zagadnień z zakresu astronomii i astronautyki|podstawowePodstawowe zagadnienia z zakresu astronomii]]
 
=== Linki zewnętrzne ===
* [http://wwwksiezyce.republikaastrowww.pl/ksiezyce/jowisz/metis.html Księżyce Układu Słonecznego - Metis]
 
{{Księżyce Jowisza}}