Fundusz Obrony Narodowej: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Popups: Ujednoznacznienie linku z Muzeum Narodowe na Muzeum Narodowe w Warszawie |
uzupełnienie |
||
Linia 1:
'''Fundusz Obrony Narodowej''', FON, utworzony na mocy dekretu Prezydenta RP z [[9 kwietnia]] [[1936]] roku w celu uzyskania dodatkowych środków na dozbrojenie armii i wojskowy program inwestycyjny. Gromadził środki pochodzące ze sprzedaży nieruchomości i ruchomości stanowiących własność państwa, a pozostających pod zarządem wojska, dotacji skarbu państwa (głównie z pożyczki uzyskanej przez rząd we Francji) oraz darów i zapisów osób prywatnych i instytucji. Zbierano go w postaci gotówkowej i rzeczowej (nieruchomości, kosztowności, a nawet zboże).
Łącznie na FON zgromadzono około 1 mld złotych, z czego wartość wpłat i darowizn od ludności wyniosła do maja [[1939]] roku około 37,7 mln złotych. Środki gotówkowe zużyto na dozbrajanie armii, dary rzeczowe w złocie i srebrze wywieziono 1939 za granicę. Tam podzielono go na część "srebrną" i "złotą".
W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] zbiórkę na FON kontynuowano głównie wśród [[Polonia w Stanach Zjednoczonych|Polonii amerykańskiej ]] i [[Polonia w Kanadzie|kanadyjskiej]]. W [[1945]] roku minister obrony narodowej [[Rząd RP na uchodźstwie|rządu RP na uchodźstwie]] gen. [[Marian Kukiel]] przeznaczył środki "złotego" FON na pomoc dla byłych żołnierzy [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]] i pozostałych po nich rodzin.
Funduszem zarządzał jako powiernicy tzw. '''Komitet Trzech''' (generał [[Stanisław Tatar]], pułkownik [[Stanisław Nowicki]], podpułkownik [[Marian Utnik]]), który w [[1947]] roku podjął decyzję o przekazaniu darów rzeczowych w złocie i srebrze oraz pozostałych środków finansowych [[Pierwszy rząd Józefa Cyrankiewicza|rządowi Józefa Cyrankiewicza]] w Warszawie. W lipcu 1948 roku [[Bolesław Bierut]] odznaczył generała Tatara [[Order Odrodzenia Polski|Krzyżem Orderu Odrodzenia Polski]] IV klasy, pułkownika Nowickiego Krzyżem Orderu Odrodzenia Polski V klasy, a podpułkownik Utnik rozkazem marszałka [[Michał Żymierski|Michała Roli-Żymierskiego]] został awansowany do stopnia pułkownika. <ref>Tatar przekazał, jak sam twierdził - 350 kg złota i 2,5 mln USD pochodzących z dotacji wojennej władz USA dla Armii Krajowej (''[[Fundusz Drawa]]''). Komunistyczne władze twierdziły natomiast, że otrzymały jedynie 208 kg złota i kilkadziesiąt tysięcy dolarów. Oznaczałoby to, że zaginęły 142 kg złota i ponad dwa miliony dolarów."Po przywiezieniu do Polski złoto FON zostało zdeponowane w Oddziale II Sztabu Generalnego WP, czyli u poprzednika Zarządu II SG WP. Dopiero w 1948 r. kruszec i precjoza przekazano do NBP. W latach 50. depozyt stopniowo likwidowano. Część biżuterii rozkradziono, część rozdano jako podarki dla dygnitarzy, a część trafiła do Desy. Pod koniec 1989 r. śledztwo w sprawie FON wszczęła prokuratura i działająca na zlecenie Sejmu NIK. Śledztwo umorzono, bo ślady defraudacji zostały przez wywiad wojskowy starannie zatarte. Rozkaz zniszczenia dokumentacji FON miał wydać gen. [[Włodzimierz Oliwa]], w latach 1965-1971 szef Zarządu II SG WP." - za:[http://www.wprost.pl/ar/94851/Skarb-tajniakow/ Tygodnik Wprost 37/2006]
| |||