Bitwa pod Helgolandem (1864): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
grafika |
m Popups: Ujednoznacznienie linku z Eskadra na Eskadra (marynarka wojenna), WP:SK |
||
Linia 1:
{{
|epoka = nowożytność
|nazwa = Bitwa pod Helgolandem
|konflikt = [[Wojna prusko-duńska]]
|grafika = Helgoland1864.jpg
|opis =
|data = [[9 maja]] [[1864]]
|miejsce = niedaleko [[Helgoland]]u
|wynik = taktyczne zwycięstwo duńskie
|przyczyna =
|terytorium = [[Morze Północne]]
|strona1 = [[Grafika:Austria-Hungary-flag-1869-1918-naval-1786-1869-war.svg|20px]] [[Austria]]<br />[[Grafika:Flag of Prussia 1892-1918.svg|20px]] [[Królestwo Prus|Prusy]]
|strona2 = [[Grafika:Flag of Denmark.svg|20px]] [[Dania]]
|dowódca1 = [[Wilhelm von Tegetthoff]]
|dowódca2 = [[Edouard Suenson]]
|siły1 = 2 fregaty,<br />3 kanonierki
|siły2 = 2 fregaty,<br />1 korweta
|straty1 = 37 zabitych,<br />92 rannych,<br />okręt flagowy ciężko uszkodzony przez ogień
|straty2 = 14 zabitych,<br />54 rannych
}}
'''Bitwa pod Helgolandem''' - bitwa morska stoczona [[9 maja]] [[1864]] pomiędzy okrętami [[Austria|austriackimi]] i [[Królestwo Prus|pruskimi]] a [[Dania|duńskimi]] podczas pierwszej wojny o [[Szlezwik]] w 1864. Było to ostatnie starcie morskie toczone w [[szyk liniowy|szyku liniowym]] przez drewniane okręty, chociaż już o mieszanym napędzie [[Maszyna parowa|parowo]]-żaglowym. Starcie pozostało nierozstrzygnięte, lecz siły austriacko-pruskie zostały zmuszone do wycofania. W [[1914]] pod Helgolandem stoczono ponadto [[Bitwa pod Helgolandem (1914)|bitwę morską między flotą brytyjską a niemiecką]].
== Podłoże ==
Dania, tocząca wojnę z [[Królestwo Prus|Prusami]] o prowincję Szlezwik, w marcu 1864 zastosowała blokadę morską pruskich portów. [[17 marca]] pruska [[Eskadra (marynarka wojenna)|eskadra]] okrętów zaatakowała duńską eskadrę pod [[Rugia|Rugią]], lecz po krótkiej walce, słabsze pruskie okręty wycofały się do portu. Ponieważ pruska flota nie mogła się mierzyć z duńską, sprzymierzona z Prusami [[Austria]], posiadająca liczną flotę na [[Morze Adriatyckie|Adriatyku]], wysłała eskadrę okrętów w celu przełamania duńskiej blokady. W skład eskadry, dowodzonej przez komandora [[Wilhelm von Tegetthoff|Wilhelma von Tegetthoff]], weszły dwie parowe [[fregata (okręt żaglowy)|fregaty]] "Schwarzenberg" (50 dział) i "Radetzky" (31 dział) o napędzie [[śruba napędowa|śrubowym]]. 1 maja, w pobliżu wyspy Texel, do zespołu tego dołączyły trzy małe pruskie [[kanonierka|kanonierki]]: "Basilisk", "Blitz" i "Preussischer Adler".
W celu przechwycenia austriackiej eskadry, Duńczycy skierowali swoją eskadrę [[Morze Północne|Morza Północnego]], składajacą się z parowych fregat "Niels Juel" ([[okręt flagowy]], 42 działa) i "Jylland" (44 działa) oraz [[korweta żaglowa|korwety]] "Heimdal" (16 dział), dowodzonych przez komandora Edouarda Suensona. Siły obu stron były porównywalne, łącznie zespół austriacki posiadał 95 dział, a duński 102 działa.
== Bitwa ==
9 maja 1864, duńska eskadra, płynąc na południe, napotkała na południowy wschód od [[Helgoland]]u austriacko-pruską eskadrę, płynącą na północ na kursie spotkaniowym. Austriacy pierwsi otworzyli ogień o godzinie 13.45. Obie eskadry początkowo wyminęły się, prowadząc ogień. Bitwa ta była ostatnim starciem, w którym drewniane okręty stosowały [[szyk liniowy]]. Po zwrocie na zachód, obie eskadry płynęły w równoległych liniach, w odległości od 900 do 400 metrów, strzelając do siebie. Uszkodzenia odniosły głównie "Schwarzenberg" i "Jylland", lecz ogień duński był nieco skuteczniejszy. Po niecałych dwóch godzinach walki, ożaglowanie i nadbudówki fregaty "Schwarzenberg" zaczęły płonąć i Austriacy zdecydowali wycofać się na neutralne wody koło wówczas [[Wielka Brytania|brytyjskiej]] wyspy Helgoland.
O 16.30 Duńczycy przerwali pościg, nie chcąc wchodzić na neutralne wody, których dodatkowo pilnowała brytyjska fregata HMS "Aurora". W bitwie zginęło 37 austriackich marynarzy, a 92 raniono - z tego większość na "Schwarzenbergu", na którym ogień udało się ugasić dopiero po północy. Na duńskich okrętach zginęło 14 marynarzy, raniono 54 (inne dane: 39 zabitych, 29 rannych).
== Podsumowanie ==
Bitwa zakończyła się bez wyraźnego rozstrzygnięcia. Dla Duńczyków, którzy zmusili przeciwnika do odwrotu, było to taktyczne zwycięstwo podnoszące morale, lecz pozostające bez znaczenia dla losów wojny, w której ich armia została pokonana na lądzie. Sojusznicy odnieśli jednakże korzyść operacyjną, gdyż po bitwie duńska eskadra wycofała się, zdejmując blokadę portów. Kilka dni po bitwie pod Helgolandem podpisany został rozejm. Na skutek bitwy, [[Wilhelm von Tegetthoff]] został awansowany na [[kontradmirał]]a i stał się pierwszym niemieckim bohaterem morskim.
Linia 45:
== Linki zewnętrzne ==
* http://www.milhist.dk/1864/helgolan/helgolan.html ([[język angielski|ang.]])
[[Kategoria:Bitwy morskie|Helgoland]]
| |||