Biopsja: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: eo:Biopsio |
|||
Linia 1:
[[
[[
'''Biopsja''' ({{greka|βίος}} /bios/ - w znaczeniu: życie biologiczne, odnoszący się do życia i żywych organizmów + {{greka|ό̉ψις}} /opsis/ - obserwowanie, patrzenie) - rodzaj specjalnego zabiegu diagnostycznego, będącego inwazyjną metodą pobrania materiału biologicznego ze zmienionych chorobowo tkanek, który następnie jest oceniany [[morfologia|morfologicznie]] z użyciem [[mikroskop
== Rodzaje biopsji ==
Istnieją następujące metody biopsyjne:
Linia 15:
Pierwszy z wymienionych rodzajów materiałów biopsyjnych jest oceniany metodami cytopatologicznymi, pozostałe są materiałem dla [[Badanie histopatologiczne|badania histopatologicznego]]. Biopsja wykorzystywana jest najczęściej podczas diagnostyki [[nowotwór|nowotworów]], a także szeregu innych schorzeń.
== Historia ==
Nazwę ''biopsia'' wprowadził w [[1879]] r. franc. dermatolog Ernest H. Besnier ([[1831]]-[[1909]]). Termin ten jest w pewnym sensie przeciwstawny pojęciu ''autopsja'', współcześnie rozumiany jako [[sekcja zwłok]] i badanie tkanek martwego organizmu. Biopsja jest pobraniem tkanek z żywego organizmu i została wprowadzona w połowie XIX w jako zabieg diagnostyczny, po wcześniejszym opanowaniu przez patologów umiejętności oceny obrazów mikroskopowych tkanek pobieranych od osób zmarłych. W rzeczywistości tkanki obserwowane pod mikroskopem - zarówno te pobrane podczas biopsji jak i podczas sekcji - są najczęściej tkankami martwymi, sztucznie spreparowanymi dla uwidocznienia ich struktur.
Pierwszą wzmianką o przydatności diagnostycznej badania mikroskopowego patologicznych tkanek (być może przy pomocy lupy) – zwłaszcza „guzów”, „wrzodów” i „próchnicy” - jest wzmianka w pośmiertnie wydanym podręczniku niem. lekarza Michaela Ettmüllera ([[1644]]-[[1683]]). Jednym z najwcześniejszych dokumentów badania biopsyjnego są ryciny z [[1838]] r. autorstwa niem. patologa Johannesa Petera Müllera ([[1801]]-[[1858]]) ukazujące komórki [[rak piersi|raka sutka]] i innych nowotworów. Do [[1858]] r. (tj. do zbudowania [[mikrotom
Po [[1870]] r. badania cytologiczne w biopsji odsunięto na dalszy plan, rozwinięto natomiast szeroko badania biopsyjne skrawków tkankowych (badania [[histopatologia|histopatologiczne]]). Wynaleziony wcześniej mikrotom wykorzystano do skrawania bloczków parafinowych. Technologię tę wprowadził w [[1869]] r. niem.-czeski patolog Theodor Albrecht Edwin Klebs ([[1834]]-[[1913]]). Ograniczyła ona istotnie wykorzystywanie wcześniejszej metody skrawania zamrażanych tkanek, wynalezionej przez franc. chemik i farmaceuta Françoisa Vincenta Raspaila (1794-1878), a wprowadzonej przez niem. patologa Juliusa Friedricha Cohnheima (1839-1884). Jednym z pierwszych, dobrze i bogato ilustrowanym (m.in. przez pol. artystów działających w Paryżu) podręcznikiem histologii i cytologii łączącej obie metody diagnostyki biopsyjnej jest dzieło franc. autorów Victora André Cornila (1837-1908) i Louis-Antoine Ranviera ([[1835]]-[[1922]]) z [[1869]] r. W [[1939]] r. K. Rohlm i P. Iversen a następnie w [[1943]] r J.H. Dible zastosowali biopsję gruboigłową do badania tkanek [[wątroba|wątroby]] w zapaleniu tego narządu.
Ponowne odrodzenie metod cytologicznych wiąże się z nazwiskami rumuńskiego badacza Aurela Babésa oraz amer.-greckiego cytologa [[George Papanicolau]] (1883-1962), którzy wprowadzili badanie cytologiczne rozmazów z szyjki macicy. Wykazawszy przydatność metod cytologicznych w diagnostyce klinicznej, rozszerzono jej zakres. Nowoczesną biopsję aspiracyjną cienkoigłową jako metodę cytologiczną diagnostyki klinicznej wprowadzili głównie badacze szwedzcy, a klasyczną pracą z tej dziedziny jest opracowanie autorstwa Nilsa Söderströma, które ukazało się w 1952 r. Jednak pionierami tej metody w latach trzydziestych XX w. byli amerykańscy patolodzy H.E Martin i E.B. Ellis oraz F.W. Stewart. Również polscy interniści Tadeusz Tempka (1885-1974), Julian Aleksandrowicz (1908-1988) i M. Till (bardziej doceniani jako współtwórcy badania cytologicznego szpiku) oraz badacze urugwajscy, należeli do prekursorów tej metody.
{{Hmed}}
[[Kategoria:Diagnostyka medyczna]]
[[Kategoria:Patomorfologia]]
[[Kategoria:
[[bs:Biopsija]]
| |||