Szczepienie (ogrodnictwo): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Loveless (dyskusja | edycje)
m robot poprawia: ca:Empelt
m WP:SK, drobne
Linia 1:
[[GrafikaPlik:Salixcapreagrafted.jpg|thumb|Zrośnięte elementy szczepionego drzewka]]
'''Szczepienie''' – metoda uszlachetniania [[drzewo|drzew]] owocowych i [[roślina|roślin]] ozdobnych polegająca na wszczepieniu [[zraz]]a odmiany szlachetnej w nieszlachetną (dziczka) [[podkładka (ogrodnictwo)|podkładkę]]. Drogą szczepienia można również rozmnażać szlachetne rośliny. Szczepienie można także wykonać na pojedynczych gałęziach, możliwe jest wówczas uzyskanie na jednym pniu dwóch lub więcej odmian szlachetnych.
 
Linia 6:
Szczepienie to zabieg polegający na połączeniu zrazu z podkładką, obwiązaniu obu elementów i zabezpieczeniu miejsca szczepienia maścią ogrodniczą. Podczas ścinania podkładki i zrazka należy zwracać uwagę na to, by powierzchnie obu tych elementów były podobne i przylegały do siebie dość ściśle. Warunkiem powodzenia tego zabiegu jest jak najdokładniejsze dopasowanie ścięć zraza i podkładki oraz duża powierzchnia przylegania drewna, miazgi i [[kora|kory]] do siebie.
 
Podstawowe narzędzie potrzebne do szczepienia to specjalny, bardzo ostry nóż zwany [[okulizak|okulizakiem]]iem. Najczęściej taki nóż posiada również końcówkę do podnoszenia i odchylania naciętej kory. Ponadto przydatny jest [[sekator]] i mała piłka ogrodnicza, tzw. ''lisi ogon'', do przycinania grubszych podkładek. Potrzebne są jeszcze: zamykana puszka do przechowywania zrazków, [[len|lniany]] lub [[konopie|konopny]] sznurek i maść ogrodnicza. Obecnie sznurek zastępuje się folią ogrodniczą lub paskami folii polietylenowej, która jest korzystna ze względu na to, że nie chłonie i nie zatrzymuje wilgoci w pobliżu rany, a jednocześnie nie pozwala na jej zasychanie. W ogrodach działkowych maść ogrodnicza jest z bardzo dobrym skutkiem zastępowana białą farbą emulsyjną z dodatkiem 2% preparatu o nazwie [[Topsin]].
[[GrafikaPlik:zrazZraz.png|thumb|A - stosowanie<br />B - stosowanie z nacięciem<br />C - za korę<br />D - kożuchowanie]]
Najczęściej stosuje się szczepienie przez:
* '''[[ablaktacja]]''' (zbliżenie) – polega na nacięciu kory i [[miazga|miazgi]] na drzewku szlachetnym i na drzewku uszlachetnianym, złożeniu obu gałązek ranami, obwiązaniu i zabezpieczeniu maścią ogrodniczą. Po pewnym czasie, kiedy gałązki się zrosną, można odciąć nieszlachetną część nad miejscem połączenia, a szlachetną część pod miejscem zrośnięcia. Bardzo rzadko stosowane szczepienie, możliwe do wykonania na bardzo blisko siebie rosnących drzewkach.
* '''[[Szczepienie przez stosowanie|stosowanie]]''' – polega na ścięciu ukośnie, pod bardzo ostrym kątem, zraza i pnia lub gałęzi dziczka (podkładki), dopasowaniu do siebie obu części, obwiązaniu i zabezpieczeniu połączenia maścią ogrodniczą. Grubość zraza i podkładki powinny być takie same lub zbliżone. Szczepienie takie najlepiej wykonać w kwietniu. Istnieje odmiana tego rodzaju szczepienia, ''stosowanie z nacięciem'', zwiększająca powierzchnię przylegania obu części.
* szczepienie na '''przystawkę''' – stosowane do szczepienia na podkładkach znacznie grubszych od zraza. Po obcięciu pnia podkładki pod niewielkim kątem, ścina się lekko korę wraz z niewielką ilością drewna na powierzchni zbliżonej wymiarami do powierzchni ściętego ukośnie zrazka. Składa się obie powierzchnie razem, obwiązuje i smaruje maścią. Tutaj też stosuje się szczepienie z nacięciem zwiększającym powierzchnię przylegania obu części.
* '''[[klinowanie]]''' (szczepienie w sarnią nóżkę) - podobne do poprzedniego. Polega na nieco innym wykonaniu nacięć zrazka i podkładki. W podkładce wycina się trójkątny kawałek drewna. Zrazek natomiast ścina się z dwóch stron, tworząc klin pasujący do wycięcia w podkładce. Sposób ten tworzy dość mocne połączenie obu elementów przy stosunkowo niewielkiej ranie.
* '''[[kożuchowanie]]''' - podobnie jak poprzednie, stosuje się na podkładkach grubszych. Po ścięciu podkładki rozcina się pionowo korę, rozchyla nieco krawędzie i wciska pod korę zrazek. Sczepienie to można stosować jeszcze w maju. Odmianą tego szczepienia jest, podobne do okulizowania, ''[[szczepienie za korę]]'', różniące się od kożuchowania tym, że nie obcina się gałęzi stanowiącej podkładkę. Od okulizowania zaś różni się tym, że zamiast oczka wszczepia się całą gałązkę. Nacięcie kory wykonuje się w kształcie litery "T".
* '''[[okulizacja]]''' (okulizowanie, oczkowanie) - polega na wszczepieniu pod korę podkładki odpowiednio przyciętego oczka, wyciętego ze zrazka lub gałązki drzewka szlachetnego. Zabieg przeprowadza się latem, w pełni wzrostu.
 
Istnieją jeszcze różne odmiany opisanych sposobów, polegające na modyfikacjach zwiększających powierzchnię przylegania obu części. Ogólnie przyjmuje się zasadę, by uzyskać jak największą powierzchnię styku drewna, miazgi i kory, oraz szczelne ich przyleganie. Szczepienie powinno być wykonywane przy odpowiedniej pogodzie. Nie powinien to być okres deszczowy, ponieważ duża wilgotność zwiększa podatność na choroby. Zaś zbyt suche i gorące powietrze powoduje zasychanie ran, co utrudnia połączenie i zrastanie się gałązek. Wszystkie cięcia powinny być bardzo równe, wykonane bardzo ostrym i czystym nożem.
 
 
[[Kategoria:Ogrodnictwo]]