Muzyka arabska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎VI okres: poprawa linków
m interpunkcja
Linia 1:
'''Klasyczna muzyka arabska'''
nie jest związana z konkretną grupą etniczną, ale jest wspólna wielu narodom wyznającym [[islam]], mówiącym po [[język arabski|arabsku]] czy mieszkającym w [[kraje arabskie|krajach arabskich]]. Od VII wieku, czyli od powstania [[islam|islamu]] i jego ekspansji, muzyka arabska wchłaniała wiele starożytnych kultur Wschodu ([[Persja]], [[Turcja]], [[Indie]]), płn. Afryki ([[Maroko]], [[Egipt]]), wschodniej Europy ([[Cesarstwo bizantyjskie|Bizancjum]], [[Grecja]]), [[Półwysep Iberyjski|Półwyspu Iberyjskiego]]. Muzyka arabska mieszała się więc z wieloma regionalnymi rodzajami muzyki, wpływając na nie lub przejmując ich cechy. Podobnie jak w innych dziedzinach sztuki, w muzyce Arabowie silnie bazowali na dorobku greckim, w zakresie muzyki rozwijając teksty i dzieła muzyczne. Czerpali także z teorii muzyki stworzonej przez Greków, zapożyczając z niej m.in. terminy muzyczne, np. ''systema ametabolon, enharmonium, chromatikon, diatonon''. Stąd niejednolity i kontrastowy charakter muzyki arabskiej, który dowodzi również jej zmieniającej się roli na przestrzeni wieków (gdy np. usuwano i następnie przywracano muzykę do [[meczet|meczetów]]).
Dlatego też nazwę "muzyka arabska" czy "islamska" należy traktować raczej zwyczajowo, ponieważ żadna z nich nie oddaje wszystkich cech tej muzyki, której brak wyrazistych granic religijnych, świeckich, etnicznych, geograficznych czy językowych. Według Petera van der Merwe, bardziej odpowiedni jest w tym wypadku termin '''muzyka [[Bliski Wschód|Bliskiego Wschodu]]'''.
 
Linia 38:
Muzyka arabska pełni ważną rolę społeczno-wychowawczą przy obrzędach religijnych, a także oddziałuje na człowieka fizjologicznie (taniec i muzyka zbliża [[derwisz|derwisza]] do [[Allah|Allaha]]).
Kontrasty zauważalne są też w [[tonacja|tonacji]], co związane jest z dominacją różnych styli w różnych okresach (np. staroarabskiego, a potem perskiego) oraz w [[takt (muzyka)|metryce]], która może być symetryczna (8 = 2+2+2+2) lub asymetryczna (8 = 3+3+2).
Stałą cechą muzyki arabskiej jest brak [[wielogłosowość|wielogłosowości]] (obecne są jedynie ozdobniki, np. współbrzmienie), co jednak równoważy bogactwo barw oraz maniery wykonawcze. Różne barwy głosu śpiewacy uzyskują np. przez uciskanie policzków, krtani czy wsuwanie pod język twardych przedmiotów, co daje efekty nosowości lub łkania.
Klasyczna muzyka arabska jest też znana z wirtuozerii śpiewaków, którzy długim śpiewem są w stanie wprowadzać słuchaczy w stany ekstatyczne (np. dzięki powtarzaniu śpiewanych fraz, które mogą być wezwaniem do [[Allah|Allaha]], np. ''Madad'', od: ''Ja Allah Madad'' = ''Allahu pomóż nam'').