Sańći: Różnice pomiędzy wersjami

[[Grafika:Sanchi2.jpg|thumb|250px|Wielka Stupa W Sańći]]

[[Grafika:Sanchi3.jpg|thumb|250px|Wielka Stupa w Sańći - schemat]]

Najbardziej znana jest stupa nr. 1, zwana Wielką Stupą. Zaczęto ją wznosić w [[II wiek p.n.e.|II w. p.n.e.]]<ref name="bs1">''Najsłynniejsze miejsca i budowle świata'', Wydawnictwo Wiedza i Życie, Warszawa 2006, ss. 335, ISBN 83-7184-480-8.</ref> za panowania [[Aśoka|Aśoki Wielkiego]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= |imię= |autor link= |inni= |tytuł= Ilustrowana Księga Świata - Skarby Świata - Azja|wydanie= |tom= |wydawca= Pascal|miejsce= Bielsko-Biała|data= |rok= 2002|strony= 31|isbn= 83-7304-020-X}}</ref>, ale potem kilkakrotnie przebudowywano. Stupę otacza tradycyjne kamienne ogrodzenie zwane ''wedika'', zakreślające obszar świętej wędrówki – ''pradakszina''. W obręb uświęconego obszaru prowadzą cztery bramy – ''torana'' – z których szczególnie wschodnia zasługuje na uwagę ze względu na bogatą dekorację rzeźbiarską. Brama stanowi imitację konstrukcji drewnianej wykonaną w kamieniu. Jej powierzchnia zawiera liczne przedstawienia z życia [[Budda|Buddy]]. Jednak nie pojawia się postać samego założyciela religii a jedynie jego emblematy: drzewo bodhi, odciśnięte ślady stóp, koń bez jeźdźca. Występują również przedstawienia niebuddyjskie, np. bogini [[Lakszmi]], małżonki [[Wisznu]]. Najbardziej znaną rzeźba tej bramy jest ''[[Jakszi]] z drzewem'' ([[sanskryt|sanskr]]. ''sialabhańdźika'' lub ''wrykszaka'') Jest to postać kobieca,przedstawiająca [[nimfa (mitologia)|nimfę]] drzew<ref name="bs1"> </ref>, wkomponowana w narożnik pomiędzy filar i belkę poprzeczną bramy. Dekoracja powstała w I w. n.e., za dynastii [[Satawahanowie|Satawahanów]], napis fundatorski głosi, że wykonali ją rzeźbiarze kości słoniowej z miasta Widisia. Stupa została opuszczona w [[XIV wiek]]u. Ponownie odkryta przez armię brytyjską w [[1818]]. W latach [[1912]]-[[1919]] odnowiona przez służby archeologiczne Indii kierowane przez [[John Marshall|Johna Marshalla]]. W [[1989]] została wpisana na [[Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO|Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO]]<ref name="bs1"> </ref>.